Огласи
Apel srpskih istoričara i javnih radnika za zaštitu srpskog kulturno-istorijskog nasljeđa u BiH je alarm za uzbunu jer su mistifikacije i falsifikovanje istorije na ovom prostoru postale smišljen pohod na srpsku kulturno-istorijsku baštinu, ističe dekan Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu Draga Mastilović.
Mastilović u izjavu za Srni navodi da su te mistifikacije dosegle nevjerovatne razmjere, te da više nije riječ samo o očiglednoj političkoj, vjerskoj ili nacionalnoj angažovanosti istoriografije.
„Nema sumnje da je grubi i nerazumni pokušaj otimanja `Čajničkog četvorojevanđelja` iz okrilja Srpske pravoslavne crkve, a samim tim i iz srpskog etničkog bića i kulturno-istorijskog nasljeđa srpskog naroda, predstavljalo crvenu liniju koja je mobilisala srpske istoričare da reaguju na ovakav način“, naglašava Mastilović.
Mastilović ističe da oni koji su nasrnuli na „Čajničko četvorojevanđelje“ vjerovatno nisu ni bili svjesni činjenice da ono za srpski narod nije samo kulturno-istorijska baština, već i sveta bogoslužbena knjiga, uvijek živo molitveno štivo liturgijskog sabranja, koje je srpski narod čuvao kao najveću svetinju vijekovima unazad.
Prema njegovim riječima, svaki istoričar zna, još od prve godine studija, da istorije ima tačno onoliko koliko ima istorijskih izvora, ni manje ni više, a sve ostalo je u domenu nagađanja i mistifikacije ili je u službi određenog narativa koji ima svoju dnevnopolitičku upotrebu.
On ukazuje i da istorijski izvori znaju često da budu neprijatni svjedoci prošlosti za one kojima istorija služi za stvaranje i njegovanje određenog narativa.
„U tom kontekstu nema sumnje da brojni istorijski izvori koji nepobitno svjedoče o neprekinutom kontinuitetu bitisanja srpskog naroda na ovom prostoru od ranog srednjeg vijeka do danas, za tvorce određenih narativa predstavljaju ne samo neprijatne činjenice već i nepremostivu prepreku u kreiranju za njih poželjne slike prošlosti“, navodi Mastilović.
Mastilović kaže da je već odavno postalo jasno da je dio istoriografske produkcije u BiH politički angažovan i smišljeno fokusiran na formiranje kolektivne svijesti jednog naroda.
„Ta pojava je opasnija nego što se obično smatra, jer nastoji da čitave generacije odgoji u okovima nametnute, iskonstruisane nacionalne svijesti, ispolitizovane i religiozno fanatizovane, s predstavama o prošlosti koje su u permanentnom sukobu sa elementarnom istinom, pa ponekad i sa zdravim razumom“, kategoričan je Mastilović.
On kaže da to „organizovano čerupanje i cinično prekrajanje“ istorijskih činjenica, koje obavljaju „užurbani pamfletisti istoriografije“, kako je nekada ovakve pojave nazivao Lisjen Fevr, u naučnom smislu neminovno nose pečat kratkog daha, ali njihove posljedice za budućnost i suživot naroda na ovom prostoru mogu biti znatno dublje, trajnije, a samim tim i pogubnije.
„Mi, istraživači, istoričari, profesori i javni radnici iz Republike Srpske i Srbije, svjedoci smo sve češćeg i očiglednijeg rada na krivotvorenju istorijskih činjenica o srednjovjekovnoj prošlosti Srba na teritoriji današnje Republike Srpske i BiH“, konstatuje Mastilović.
On podsjeća da istorijski izvori spominju Srbe kao narod koji naseljava ova područja još od prve polovine sedmog vijeka, dok o srpskom vjekovnom kontinuitetu govore brojni istorijski spomenici, kao što su Povelja Kulina bana, povelje drugih srednjovjekovnih vladara Bosne, Miroslavljevo jevanđelje i drugi, uz raznovrsne arheološke lokalitete.
Mastilović ukazuje da je pokušaj svojevrsnog istorijsko-identitetskog inženjeringa započet sistemskim organizovanim krivotvorenjem istorijskih činjenica od austrougarske države tokom njene okupacije ovih oblasti, a javlja se i danas u različitim, još perfidnijim, formama.
Istraživači, istoričari, profesori i javni radnici iz Republike Srpske i Srbije, uputili su nedavno javni apel u kojem ističu da su svjedoci sve češćeg i očiglednijeg rada na krivotvorenju istorijskih činjenica o srednjovjekovnoj prošlosti Srba na teritoriji današnje Republike Srpske i BiH.
(www.palelive.com / Srna)
