Огласи
Zahvaljujući Pupinovom izumu, kroz jedan kabl prenosi se do 10.000 različitih informacija, odnosno različitih kanala, što je jedan od osnovnih principa za mogućnost ekspanzije telekomunikacija, ukazuje predsjednik Obrazovno-istraživačkog društva „Mihajlo Pupin“ Dragoljub Martinović.
Naučnik Mihajlo Pupin genijalnim patentima u oblastima telekomunikacija i elektronike stekao je svjetsku slavu, ali ga Srbi pamte i kao humanistu, patriotu i dobrotvora, kaže Srni predsjednik Obrazovno-istraživačkog društva „Mihajlo Pupin“ Dragoljub Martinović iz Beograda.
Pupin je u stručnim krugovima veoma poznat po svom patentu kojim je za 10 puta produžio linije u telekomunikacijama. To je važno, jer su prije njega telefonske linije bile duge do pet kilometara, a zahvaljujući njegovim kalemovima /Pupinovi kalemi/ produžene su do 50 kilometara.
Martinović ističe da su Pupinovi patenti proizvod izuma koji su došli kao rezultat velikog poznavanja teorijske fizike, teorijske nauke i više matematike.
U telekomunikacijama Pupin je, prije nego što su pronađene elektronske cijevi, otkrio i patentirao princip da se po jednom prenosnom medijumu, odnosno po jednoj žici, po jednom pravcu, istovremeno može prenositi više signala. To je takozvani frekvencioni multipleks, odnosno višestruki prenos kanala.
Do tada je za svaki govor od grada do grada bila potrebna po jedna žica, što je zahtijevalo bezbroj bandera i žičanih veza, a danas se, zahvaljujući Pupinovom izumu, kroz jedan kabl prenosi do 10.000 različitih informacija, odnosno različitih kanala, što je jedan od osnovnih principa za mogućnost ekspanzije telekomunikacija.
Pupin je kao profesor putem istraživanja radio-tehnike, posebno elektromagnetnih talasa, konstruisao prvi radio-predajnik i prvi radio-prijemnik, tako da ga doživljavamao i kao oca radio-tehnike.
Martinović podsjeća da je pronalazak oscilatora, uređaja koji je „srce“ svakog elektronskog uređaja, poput mobilnog telefona, računara ili „pejs-mejkera“, veliko otkriće Pupina i njegovog studenta, budućeg nobelovca Edvina Hauarda Armstronga.
Pupin je bio uvaženi profesor koji je odškolovao četiri nobelovca. Osnivač je Američkog društva za matematiku i fiziku, jedan od osnivača Nase itd.
„NJegov patent u elektronici je i ispravljač, koji je tada bio sa cijevima, ali je njegov princip i primjena kod elektronskih aparata rada ostao isti i danas. Dakle, od tri ključne komponente u elektronici od kojih se sve ostalo sastavlja, a to su pojačivač, oscilator i ispravljač, Pupin je patentirao dvije, što je zaista genijalna stvar“, navodi Martinović.
On naglašava Pupinov teorijski doprinos, jer je dao matematički model, odnosno pronašao određene formule i jednačine pomoću kojih se konstruišu elektronski uređaji, poput Teslinog polifaznog sistema, neophodnog za konstrukciju motora i generatora, koje je patentirao čuveni Nikola Tesla.
„Nisu tačne tvrdnje da Pupin i Tesla nisu bili u dobrim odnosima iako su živjeli u istom gradu. Istina je da su oni sarađivali i komplementarno se dopunjavali u svom naučnom radu, tako da smatram da taj pozitivni princip treba njegovati i danas“, kaže Martinović Srni.
Pupin se sa 20 godina života posvetio nacionalno-političkom radu, okupljao o pomagao Srbe u Americi, pomogao ustoličenje Srpske pravoslavne crkve u Americi i učinio bezbroj humanih gestova i dobrih djela.
Mihajlo Pupin je sve svoje ogromno materijalno bogatstvo, a računa se da je bio jedan od najbogatijih ljudi u Americi u svoje vrijeme, dao i donirao srpskom narodu „od Ohrida do Bleda“.
Amerikanci su se odužili ovom velikom naučniku, jer u SAD postoje instituti i laboratorije koje nose Pupinovo ime, pa čak i neki brodovi i trgovi, međutim, Srbi, kojima je najviše ostavio, nisu na adekvatan način odali priznanje ovom velikom geniju.
„Zbog toga sam srećan što su se organizatori Međunarodnog naučno-stručnog simpozijuma ‘Infoteh-Jahorina’, prvenstveno Elektrotehnički fakultet Univerziteta u Istočnom Sarajevu, prisjetili Pupina i posvetili mu plenarnu sjednicu povodom obilježavanja 160 godina od njegovog rođenja“, naglašava predsjednik Obrazovno-istraživačkog društva „Mihajlo Pupin“.
Mihajlo Pupin ili punim imenom Mihajlo Idvorski Pupin rođen je 9. oktobra 1858. godine u selu Idvor /danas opština Kovačica u Banatu u Srbiji, a tada u Austro-Ugarskoj/, a umro je 12. marta 1935. godine u NJujorku.
Pupin je bio naučnik, pronalazač, profesor na Univerzitetu Kolumbija, nosilac jugoslovenskog odlikovanja „Beli orao“ Prvog reda i počasni konzul Srbije u SAD. Bio je i jedan od osnivača i dugogodišnji predsjednik Srpskog narodnog saveza u Americi, a dobitnik je i Pulicerove nagrade /1924/ za autobiografsko djelo „Od pašnjaka do naučenjaka“.
Dobitnik je mnogih naučnih nagrada i medalja, bio je član Francuske akademije nauka, Srpske kraljevske akademije, predsjednik njujorške akademije nauka, predsjednik Američkog saveza za napredak nauke i počasni doktor 18 univerziteta.
(www.palelive.com / Srna)
