Od Vihora do Romanije – u čast 80 godina postojanja

U godini kada srpski narod slavi brojne jubileje: 210 godina Prvog srpskog ustanka, 100 godina početka Prvog svjetskog rata i prvih ratnih pobjeda u bitkama na Ceru i Kolubari, 70 godina olobođenja Beograda u Drugom svjetskom ratu, FK „Romanija“ slavi vrijedan jubilej 80 godina postojanja i rada.

Generacije paljanske omladine su kroz sport i druženje sticali osnovne ljudske vrijednosti, razvijali se i sazrijevali kao ličnosti, postajali poznati i uspješni radnici i domaćini, inžinjeri i doktori, generali i profesori i nosioci društvenog, kulturnog i privrednog života i razvoja ne samo opštine već i regiona i države u kojoj su živjeli. Ova reportaža je pokušaj da se na jednom mjestu sačuva od zaborava bogata tradicija ovog sporta na Palama i da se prisjetimo vremena naših predaka koji su nam stvorili i ostavili ovaj klub da ga razvijamo i obogaćujemo mladim naraštajima i usađujemo u njih najbolje ljudske vrijednosti.

Sticajem istorijskih okolnosti FK „Romanija“ je živio i radio u 3 države: Kraljevini Jugoslaviji, SFR Jugoslaviji i današnjoj BiH odnosno Republici Srpskoj. Kroz 80 godina postojanja kluba njegove dresove je nosilo hiljade mladića, a njihovi i naši potomci iznova grade i stvaraju ime FK „Romanije“ koja je ne samo sinonim fudbala već i prepoznatljiv region hrabrih i vrijednih ljudi, kulturološki oblikovanih na najpozitivnijoj narodnoj tradiciji. Iz vremena pred Drugi svjetski rat ostalo je vrlo malo zapisanih sadržaja, jer je veći dio igrača stradao u njegovom vrtlogu pa smo se uglavnom koristili knjigom koju je za 50-godišnjicu kluba napisao novinar Milan Ždrale 1984. godine. Ostalo je bliža istorija u kojoj i sami učestvujemo i stvaramo je, a Vi ste najbolji svjedoci i učesnici tog procesa.

O organizovanom sportskom životu u Palama možemo govoriti od prvih godina prošlog vijeka kada je 1909. godine formiran u Sarajevu Sokolski savez pod imenom „Srpski soko“ u koji su ušla sva postojeća društva u široj regiji. Ni naši preci nisu izostali, već su odmah prihvatili ideje i organizovali rad, sletove i priredbe gdje su pod geslom „ustaj, živi, bori se, ne kloni“ izvodili sletske vježbe, trčanja, skakanja i bacanja. I pored nastojanja austrougarskih vlasti da suzbiju bilo kakva okupljanja srpske omladine i njeno kulturno uzdizanje, u strahu za očuvanje vlasti u okupiranoj zemlji, srpski sokolovi su i u tajnosti održavali svoj rad i širili jedinstvo i oslobodilačke ideje kod naroda.

1928. – 1941.

Završetkom Prvog svjetskog rata, a posebno izgradnjom Doma žrtava svjetskog rata 1928. godine u Palama, u kojem je bila smještena, za to vrijeme, izuzetna sportska dvorana, sa svim gimnastičkim spravama, pomagalima i rekvizitima, „Srpski soko“ je dobio izvanredne uslove za rad i bavljenje sportom, a gimnastikom posebno. Organizovani su sportski sletovi i takmičenja gdje su srpski sokolovi prikazivali zavidan nivo sportske kulture i dostignuća, a građani Pala su se okupljali u velikom broju da prate, navijaju i bodre svoje mladiće.

U to vrijeme iz Evrope i svijeta stizale su i nove napredne ideje koje su prihvatane i razvijane u Palama posebno u oblasti sporta. Svjetsko prvenstvo u fudbalu održano je 1930. godine u Urugvaju na kojem je reprezentacija Jugoslavije osvojila izvanredno četvrto mjesto i medijski odjek koji je taj uspjeh izazvao, bila je inicijalna kapisla za formiranje fudbalskih klubova i u manjim sredinama Kraljevine Jugoslavije. Grupa mladića predvođena Milošem Jankovićem, Nikolom Prodanovićem, Mirkom Skulićem, Avdom Šehićem, Žarkom Cekovićem, Aleksom Gvozdenovićem, Markom Ilićem, Ivicom Jukićem, Vidom Lučićem i Antonom Tilinekom koji su bili aktivni u Srpskom sokolu u to vrijeme počinje da upražnjava fudbal i igra u Đurđinom polju.

Narod nije navikao na novi sport i smatrao je skarednim i neprimjerenim da se u blizini crkve ganja i šutira lopta, ali ni to nije bilo dugog vijeka. Uporni i nepokolebljivi mladići su 1934. godine osnovali fudbalski klub pod imenom „Vihor“. Samo ime govori najbolje o osnovnim karakteristikama sporta: brzini, snazi, agilnosti. U to vrijeme u Podgrabu je već postojao Fudbalski klub „Virtus“ koji je osnovao i finansirao italijanski industrijalac Fortoneli koji je bio vlasnik lanca pilana na današnjoj opštini. Omladina je često odlazila u Podgrab da posmatra utakmice koje je igrao“Virtus“, ali i u Sarajevo, posebno đaci i studenti kojima se fudbalska igra dopadala. Upravo, protiv FK „Virtus“, za kog su uglavnom igrali radnici Italijani, je i odigrana prva fudbalska utakmica FK „Vihor“ u ljeto 1934. godine, a završena je iznenađenjem i pobjedom „Vihora“ od 2:1. Igrači su uglavnom igrali bosi, a igrači „Virtusa“ su bili opremljeni najsavremenijom opremom iz Italije koja je u to vrijema postala drugi svjetski prvak u fudbalu. Zapisano je da su igrači oba tima otišli na zajednički ručak i slavlje do zore, a posebno je bio veseo i pored poraza gospodin Fortoneli koji je sve to organizovao i platio.

Fudbal na Palama je počeo da živi, a omladina da ga upražnjava iako su bili bez trenera, opreme i rekvizita. Fudbaleri „Vihora“ okupljali su se i trenirali gotovo svakodnevno u zakazano vrijeme po završetku nastave. Do rata su uglavnom igrali prijateljske utakmice u Sarajevu sa „Slavijom“, „Đerzelezom“, „Sašk Napretkom“ kojima su te utakmice služile za uigravanje, a „Vihoru“ za sticanje dragocjenog iskustva. Igralo se i u okolnim mjestima gdje je fudbal takođe bio u povoju. Svi fudbaleri u to vrijeme su se samostalno po mogućnosti snalazili za opremu i rekvizite. Igrali su u svojim bijelim dresovima sa jasno naznačenim „V“ na grudima, a bijela boja je od tada tradicionalna, a plava je u kasnijem periodu postala rezervna. U zimskom periodu svi su se bavili alpskim i nordijskim skijanjem jer je Pale već bilo prepoznatljivo i kao turistički centar i vazdušna banja, na putu za Jahorinu iz Sarajeva.

Te 1934. godine izgrađena je i prva skakaonica u Palama na kojoj su se održavala zvanična takmičenja na kojima su nastupali takmičari iz Slovenije, Srbije, BiH. U slobodno vrijeme igrači su organizovali igranke, pjesničke večeri i druženja tadašnje omladine i davali ton kulturno-zabavnom životu opštine. Izbijanjem Drugog svjetskog rata došlo je do prekida svih aktivnosti pa i sporta u cijeloj Evropi tako da je i fudbal na Palama utihnuo. Većina igrača je zamijenila loptu puškom, a neki su i položili život za oslobođenje od fašizma. Najpoznatiji revolucionari potekli iz kluba su general Nikola Prodanović nosilac partizanske spomenice, te Mirko Skulić i Avdo Šehić.

1945. – 1992.

Drugi svjetski rat je ostavio strašna pustošenja, prekinuo sportske aktivnosti, pa je i fudbal za te četiri godine bio ugašen. Odmah po oslobođenju naše zemlje, u svim krajevima pa tako i u BiH dolazi do obnove sportskih klubova koji su djelovali i prije rata. Početkom 1946. godine u Palama je obnovljen fudbalski život. Na temeljima „Vihora“ formiran je novi fudbalski klub koji se u početku zvao „Milan Simović“ po imenu narodnog heroja ovoga kraja. U formiranju fudbalskog kluba, koji je ubrzo preimenovan u današnji naziv „Romanija“ učestvovali su Miloš Janković, Mirko Skulić (predratni fudbaleri „Vihora“), Dragiša Andrić, Mika Mihaljević, Asim Jašarević, Rajko Simić, Vojo Tešanović, Salko Šehić, Zdravko Prodanović, Ljubo Jukić, Zdravko Lasica, Vlado Miletić, Ismet Sudar i drugi.

Odmah po osnivanju „Romanije“, klub je registrovan u Sarajevu i takmičio se u Ligi sarajevskog sreza. Kako klub nije imao nikakve opreme, dobio je pomoć od saveza za nabavku lopti i rekvizita. Igrači su dobrovoljnim radom osposobili igralište, sami se brinuli za opremu, prikupljali sredstva za odigravanje utakmica. Kao i prije rata igrači nisu samo igrali utakmice, oni su bili i nosioci kulturno-zabavnog života, organizovali su igranke i priredbe a od prikupljenih sredstava nabavljana je oprema. Kao što su Fudbaleri „Vihora“ imali poteškoća oko nabavke opreme i rekvizita, tako su i fudbaleri „Romanije“ dugi niz godina brinuli istu brigu.

U to vrijeme fudbaleri nisu imali organizovan prevoz već su se sami snalazili i dovijali kako su znali. Često su na utakmice putovali na teretnim kamionima, nije im smetalo da se na balvanima prevezu do Sokoca ili do Rogatice. Znali su da pješače od Goražda do Ustprače kako bi uhvatili vezu za Pale. Igrači na početku nisu imali ni svlačionice, prali su se na potoku poslije treninga i utakmica. U prvoj generaciji poslije Drugog svjetskog rata igrali su: Miloš Janković, Mišo Lukić, Salko Šehić, Rade Dimić, Hasan Hadžalić, Mirko Skulić, Ismet Sudar, Budo Samardžić, Vojo Blagojević, Slobodan Kureš… Zanimljivo je da je ekipu na gostovanjima pratilo i po stotinjak navijača, omladinaca iz redova đaka i zemljoradnika.

Prvi kapiten „Romanije“ bio je Mirko Skulić, a zamjenio ga je Miloš Janković. Iz perioda 50-ih postoji jedna do dvije fotografije jer fotoaparat je rijetko ko imao, pa se nisu često ni slikali. U klubu su odmah počeli da vode brigu o stvaranju vlastitog, mladog i fudbalski i sportski obučenog kadra koji će dostojno naslijediti starije i bezbolno nastavljati takmičenje i fudbalsku tradiciju „Romanije“ takozvani „podmladak“. U periodu između 50-ih do 60-ih godina „Romanija“ se takmičila u zonskoj ligi od Žepča do Goražda, Višegrada i Sarajeva.

Iz podmlatka je izrasla nova generacija fudbalera koja je pronosila slavu u to vrijeme neprikosnovenog sportskog kolektiva. Jedan od njihovih prvih trenera bio je Ismet Sudar koji je kao predratni igrač prenosio bogato iskustvo i znanje na mlađe. Njega je zamijenio Uroš Žarić, takođe predratni fudbaler i aktivista iz Sarajeva. U to vrijeme predsjednik kluba je bio Sveto Kukobrat komandir stanice policije. Igrači koji su igrali između 50-ih i 60-ih godina i predstavljaju jednu od najuspješnijih generacija: Miloš Janković, Ismet Sudar, Rade Dimić, Mirko Skulić, Josip Cindrić (koji su prvih godina te decenije završili karijere), Budo Samardžić, Jusuf Pašović, Sveto Lučić, Dragutin Blagojević, Ljubo Jašarević, Momčilo Lučić, Mirko Jasika, Živko Lazarević, Sekula i Veljko Radović, Dejan Lasica, Pero Guja, Dobro Paprica, Zvonko Miletić, Zoran Špirić, Ante Špoljarić, Božo Dimić, a sa njima je igrala i mlađa generacija koja je pristizala: Slavko Lazarević, Vlajko Petrović, Mirsad Fejzić, Obrad Petronić, Pero Jakovljević, Remzo Spahić, Blaško Marinković, Strahinja Komljenović, Milan Borovčanin.

Svi stariji igrači i poznavaoci tadašnje generacije igrača ističu da je prva zvijezda i najbolji igrač „Romanije“ u to vrijeme bio Jusuf Pašović koji je u jednom periodu, po završetku karijere bio i trener kluba. Zabilježeno je da je „Sutjesci“ iz Foče postigao 7 golova na jednoj utakmici, a na golu „Sutjeske“ je stajao čuveni Refik Muftić. Krajem 50-ih trener je bio Jusuf Pašović, a naslijedio ga je Slobodan Kureš koga je zamijenio 1962. godine Aco Marić. Iako su fudbaleri tih generacija igrali bez ikakvih uslova, sve su to nadoknađivali ljubavlju prema fudbalu i „Romaniji“. Tako su zabilježeni i odlični rezultati i pobjede iz tog perioda nad rivalima iz okolnih gradova: Višegrada, Sarajeva, Ilijaša, Goražda, Foče, Zenice, Travnika…

Ekipa „Romanije“ iz 50-ih i 60-ih zasigurno spada u jednu od najboljih u istoriji kluba i po rezultatima, ponašanju i entuzijazmu koji su imali. Početkom 60-ih godina dolazi do postepenog smjenjivanja igrača tako da na scenu stupa nova generacija u kojoj su igrali: Dobro Šarenac, Kemo Šehić, Safet i Ešref Mujezinović, Nikola Rabota, Strahinja i Dragan Lazarević, Ivica Silak, Abdulah Kujović, Miroslav Goreta, Pero Janković, Mujo Musa, Miro Tošić, Zoran Kalezić, Miro Zuber, Omer Kujović, Boško Gazivoda i dr.

U sezoni 1967/68 „Romanija“ je igrala na stadionu na Koranu, na mjestu današnjeg Zanatskog centra jer je matični teren u Đurđinom polju uzoran i posijana trava. U tom periodu Romanija je postizala promjenjive rezultate bez nekih većih uspjeha, ali i padova. Sredinom i krajem 60-ih godina treneri „Romanije“ naizmjenično su bili Slobodan Mitrić, Slavko Lazarević, Sveto Lučić i Zdravko Mirković. Novoformirana uprava na čelu sa Vojom Tošićem 1967. godine započinje izgradnju sportskog objekta sa svlačionicom, ekonomatom i kancelarijom za sastanke. To je bio veliki pomak u stvaranju normalnih uslova za treniranje i odigravanje utakmica. Kompletan stadion je opasan novom drvenom ogradom visine 2 metra, a sa zapadne strane su izgrađena dva reda klupa za gledaoce. Od 1969 godine predsjednici kluba su bili naizmjenično Dušan Begović, Zdravko Mijatović, Mitar Čvoro, Momir Lučić, Kemo Berberović do 1978 godine.

Uporedo sa prvim timom vodila se briga i o obučavanju i vaspitanju omladinaca iz podmlatka, a nemjerljiv doprinos u tom pogledu dali su pedagozi fizičke kulture Todor Nešković koji je radio 30 godina od 1965. do 1995, Vlajko Petrović od 1975. do 1978, Vlajko Lopatić kao i u kraćem periodu Miro Zuber i Miroslav Goreta, pod čijim okriljem su izrastale i stasavale generacije paljanskih fudbalera. Oni nisu postajali samo igrači već i domaćini, radnici, privrednici i uzorni građani Pala.

Početkom 70-ih godina na scenu izlaze Vlajko i Nikola Pavičević, Čedo i Rajo Marinković, Slaviša Brčkalović, Vlajko Lopatić, Predrag Lasica, Branko Gazivoda, Nazif i Kadro Čemernica, Čedo Vučetić, Radomir Guja, Radan Lučić, Faruk Selmanović, Ranko Cicović, Ranko Vuković, Šefkija i Nedo Brdarić, Jovo Obradović, Miodrag Cicović, Milenko Janković, Mahir i Ibrahim Šehić, Mehmed Merić, Branko Čečar, Branko Parađina, Asim Zec, Zoran Todorović i nešto mlađi Berislav Škipina, Munib Šehić, Željko Brčkalo, Mile Vladičić, Mirso Ikanović, Radomir Čvoro, Hamdo Spahić, Nenad i Zdravko Pavlović , Dragomir Radojković i dr… Trener ove generacije od 1972-78. je bio Slavko Lazarević. Kapiten i ponajbolji igrač tih generacija je bio Strahinja Lazarević koji je prestao sa igranjem oktobra 1979. godine u prijateljskoj utakmici sa FK „Sarajevo“ koja je završena neriješeno 2:2.

Privrednim razvojem Pala sredinom 70-ih godina, uspon „Romanije“ je bio brži i veći, a uslovi sve bolji. Godine 1978. je formirana nova uprava kluba sa Milanom Kajmakovićem kao predsjednikom, a 1977. je formirana prva selekcija pionira koju je vodio uspješno Todor Nešković. Uslovi su postajali sve bolji, materijalna baza bogatija, a time i dovoljan broj opreme i rekvizita, prevoz su počela da obezbjeđuju preduzeća iz naše opštine.

Petrović vodio tim do velikog slavlja 82. godine

Od 1975. godine u omladinskom pogonu koji je vodio Vlajko Petrović stasavala je „zlatna generacija“ koja je po rezultatima ostvarenim od 1979-1988. i zaslužila to ime. Ta generacija se kalila dvije godine u Kvalitetnoj omladinskoj ligi i u konkurenciji „Sarajeva“, „Željezničara“, „Unisa“, „Famosa“, „Igmana“ iz Ilidže, „Bosne“ iz Visokog, „Sloge“ iz Ilijaša i drugih, postigla odlične rezultate. U toj generaciji igrali su: Dobro Obradović, Slavko Prodanović, Slobodan Grčić, Zdravko Pavlović, Milomir Kusmuk, Vladimir Gačanin, Senad Saltaga, Rade Cicović, Nenad Đapić, Radovan Ždrale, Dario Zeljković, Mujo Obhođaš, Milorad Lučić, Goran Samardžija. Ta generacija potpomognuta starijim i iskusnijim Farukom Selmanovićem, Radomirom Gujom, Berislavom Škipinom, Hamdom Spahićem i pojačanjima Fuadom Kumrom, Džemalom Brutusom, Goranom Đurđevićem kao i igračima iz pračanske „Jahorine“: Igorom Biljanovićem, Ifetom Uzunovićem, Senadom Baručijom kao i nešto mlađim Vlajkom Terzićem i Zoranom Kosorićem, Željkom Stanojevićem i predvođena profesorom Vlajkom Petrovićem započela je šampionski hod od 1980. godine. Ta dobro ukomponovana ekipa je za dvije godine od Podsavezne lige, preko Međuopštinske lige stigla do Regionalne lige jug-centar.

Dvije titule za dvije godine. Malo je falilo da se i u trećoj godini zaredom osvoji šampionska titula i uđe u Republičku ligu (današnju premijer ligu). U direktnom dvoboju dvije vodeće ekipe regionalne lige, maja 1983. između FK „Viteza“ i „Romanije“ u Vitezu, koji su 5 kola prije kraja vodili borbu za prvo mjesto, u legendarnoj utakmici koja je odigrana pred rekordnim brojem od 7500 gledalaca, domaćin je pobijedio nakon preokreta sa 4:2. „Romanija“ je imala podršku preko 500 vjernih navijača koji su organizovano došli da bodre svoje ljubimce, ali istini za volju, u tom momentu mi nismo imali ni uslove, ni stadion ni za regionalnu, a pogotovo republičku ligu.

U međuvremenu predsjednik kluba je postao čuveni privrednik Mladen Todorović, direktor „Famosa“ u Palama, koji je okupio najambiciozniju i najjaču upravu kluba u njegovoj istoriji, sastavljenu od rukovodećih ljudi opštine i preduzeća u Palama. Materijalna baza je bila odlična, pa su se redovno obavljale zimske pripreme u Makarskoj, a ljetne na Tjentištu sa svom potrebnom opremom. Igrači su dobijali hranarinu i zaposlenje rješavajući egzistenciju i to u „Šumarstvu“ i „Famosu“ najviše, koji je bio okosnica privrednog razvoja Pala i regije. Uvidjevši problem zbog nedostatka adekvatnog stadiona, a i potrebom za daljom urbanizacijom Pala, nova uprava zajedno sa opštinom počinje izgradnju postojećeg Sportskog centra. Interesantno je da smo u tom periodu godinu dana bili domaćini na stadionu FK „Glasinac“ u Sokocu koji nam je nesebično ustupljen, ali to nije smetalo da postižemo odlične rezultate. Novi sportski centar sa dva fudbalska terena izgrađenim po najsavremenijoj tehnologiji i novim prostorijama kluba otvoren je zvanično u avgustu 1986. godine u prijateljskoj utakmici sa FK „Željezničarom“ iz Sarajeva i veteranima oba kluba.

Nažalost, zbog zabrane svih vanprivrednih investicija u državi, agilna uprava nije stigla da dovrši sportski centar, pa je projekat zapadne tribine ostao nerealizovan do danas. Na zvaničnom otvaranju stadiona, pored političkog establišmenta tog doba, bili su prisutni i gosti iz FS BiH i FS SFRJ među kojima i lično Miljan Miljanić, koji je bio oduševljen kako novim centrom, tako i utakmicom pjetlića kluba, među kojima je odmah prepoznao Gorana Troboka kao budućeg velikog igrača i nije pogriješio, jer je Trobok kasnije postao igrač FK „Partizana“ iz Beograda i reprezentativac SR Jugoslavije.

Od 1987. godine za predsjednika kluba postavljen je Momir Blagojević, sekretar Goran Kosorić, a trener prvog tima postao je Radomir Guja. Sredinom te decenije dolazi do smjene generacija i u ekipu ulaze mlađi igrači: Vukomir Ćosović, Enes Omerović, Dragan Garić, Vehid Bećirević, Bogdan Bojanić, Dražen Jasika, Miroslav Cicović, Aco Gluhović, Kuska Obhođaš, Boris Gluhović, Miroslav Šarac, Aleksandar Blagojević, Stojan Savić, Ranko Golijanin, Srpko Guja, Božidar Golijanin i Miroslav Radović… Naglo podmlađivanje tima dovelo je do nesrećnog ispadanja iz Regionalne lige. Trener prvog tima postaje Strahinja Lazarević koji vodi ekipu do rata sa Slobodanom Rajovićem. U međuvremenu za sportskog direktora kluba 1991. godine dolazi profesor Vlajko Petrović koji sa predsjednikom Momirom Blagojevićem konsoliduje ekipu dovođenjem pojačanja: Božidara Đapića i Faika Kolara tako da je ekipa već u jesenjem dijelu napravila prednost od 5 bodova i spremala se za povratak u viši rang takmičenja.

1992. – 2014.

U proljeće 1992. godine, poslije obavljenih zimskih priprema u Igalu, odigrana su dva kola drugog dijela sezone kada je došlo do početka građanskog rata u BiH i prekida ne samo fudbala već i dotadašnjeg civilnog načina života. Podijeljeni pogubnom politikom toga vremena, razbuktalim nacionalizmom i željom za dominacijom nad drugima, igrači su zaigrali smrtonosnu ratnu igru, jedni protiv drugih u dresovima sasvim drugih boja. Na branik ognjišta i otadžbine, prava na postojanje i život naroda, prvi staju srpski sportisti i fudbaleri kluba. U prvih 5 mjeseci ratnog „vihora“, osam srpskih sokolova poteklih iz redova fudbalskog kluba su dali svoj život za život naroda na ovim prostorima. Imena Aca Gluhovića, Dragana Lazarevića, Zdravka i Nenada Pavlovića, Miroslava Radovića, Dražena Jasike, Božidara Golijanina i profesora Vlajka Petrovića su ugrađena u svijetlu istoriju kluba, grada i republike. Ostalo je da im se posebno odužimo podizanjem spomen obilježja na sportskom centru u narednom periodu. Sramotno je da to nismo uradili i ranije. „Romanija“ i Pale su u tom vremenu bili simbol otpora i junaštva, plemenitosti i slobode srpskog naroda u BiH na kojoj je i začeta klica Republike Srpske.

Na zelenom terenu te 1992. godine nisu se više igrala djeca i omladinci već su slijetali helikopteri UN-a. Direktor i sekretar kluba Vlajko Petrović i Goran Kosorić poklonili su dvije klupske mašine za veš, ratnoj bolnici na Koranu. Početkom septembra te godine mala delegacija iz istočnog dijela RS predvođena fudbalskim legendama Srboljubom Markuševićem, Draganom Kojovićem, Milošom Đurkovićem u kojoj su bili i predstavnici „Romanije“ Nenad Đapić i Branko Gazivoda, prešla je preko tek oslobođenog koridora i učestvovala je u formiranju Fudbalskog saveza RS. Jedna od smjernica novostvorene organizacije je bila da se u skladu sa ratnim mogućnostima organizuje rad u klubovima sa djecom i omladincima. Tako je u proljeće 1993. prof. Nenad Đapić, predratni trener i igrač, okupio omladinske selekcije i započeo sa radom u kome su mu pomagali Todor Nešković, Goran Kosorić i Branko Gazivoda koji je priključen u rad kadeta kluba. Odmah poslije toga u aprilu 93. godine formirana je nova Uprava kluba sa Svetom Lučićem na čelu koja je organizovala prvi Vidovdanski turnir koji je otvorio prvi predsjednik RS g-din Radovan Karadžić.

Na turniru su učestvovale ekipe FK „Radnik“ Bijeljina, FK „Podrinje“ iz Loznice, Reprezentacija sarajevsko-romanijskog korpusa i domaćina „Romanije“. Prvo mjesto je osvojila ekipa „Radnika“ koja je u finalu pobijedila „Romaniju“ sa 2:0, a za najboljeg igrača proglašen je Boško Tonković iz „Radnika“, najbolji strijelac turnira je bio Nenad Đapić. U to vrijeme odlučeno je da sportski centar ponese ime legendarnog igrača, trenera, profesora i komandanta Vlajka Petrovića koji je hrabro poginuo predvodeći svoje sokolove. Krajem ratne 1993. godine odigrana je revijalna utakmica u Bijeljini između „A“ reprezentacije RS za koju je igrao Božidar Đapić i novinarske reprezentacije RS za koju je igrao Nenad Đapić.

Tokom rata omladinske selekcije su odigravale prijateljske utakmice, a juniori su uglavnom mijenjali prvotimce. Tokom 1994. odigrane su utakmice Kupa RS gdje je „Glasinac“ izbacio „Romaniju“ iz daljeg takmičenja a naredne godine FK „Željezničar“ je bio bolji rezultatom 2:1. Godine 1995. započelo je prvenstvo koje prekinuto bombardovanjem, nakon jednog odigranog kola u kom je „Romanija“ sa omladincima pobijedila „Drinu“ u Višegradu 3:0. Završetkom rata a početkom 1996. godine formirana je Prva liga RS u dvije grupe, istok i zapad. Konsolidovana je nova uprava kluba sa predsjednikom Lukom Kovačevićem. Nabavljena je nova sportska oprema i sredstva za rad, obavljene kraće pripreme za takmičenje, ali rezultat je izostao pa je Romanija ispala u drugu ligu. Zbog rezultatskog debakla odstupila je prethodna, a formirana je nova uprava sa Željkom Brčkalom na čelu i prof. Nenadom Đapićem trenerom prvog tima.

U to vrijeme za „Romaniju“ su igrali: Radovan Ždrale, Rade Cicović, Nenad i Božidar Đapić, Željko Stanojević, Vojo Gavrilović, Aleksandar Blagojević, Miro Šarac, Boris Gluhović, Vladimir Remović, Dragan Garić, Goran Mumović, Srpko Guja, Goran Cicović, Siniša Rulj, Srđan Trobok, Aleksandar Todorović, uz nešto mlađe: Dejana Radovića, Sinišu Golijanina, Rajka Cicovića, Zorana Mitrovića, Božidara Golijanina, Dražana Kusmuka, Slavišu Arbinju, Aleksandra Pavičevića, Milana Čvora, Srđana Deliparu, Đorđa Gazivodu, Vuka Stanišića, Draženka Dodera..

Naredne sezone predsjednik kluba je postao Malko Koroman, a poslije njega došao je Tomo Šljivić 1998, godine. Poslije je predsjednik postao Todor Nešković 2000 godine. U te dvije godine ekipa je zauzimala drugo mjesto i borila se za povratak u prvu ligu, ali je izostala šira podrška i ostali smo drugoligaši. Uslovi i finansijsko stanje je bilo sve slabije, ali entuzijazmom i ljubavlju sve se nadoknađivalo. U klub su prešli i igrači „Glasinca“: Zoran Jolović, Slaviša Zeković, Zoran Knežević, Vladimir Đerić, Davor Krsmanović i Veselin Puketa koji su bili znatno pojačanje u tom periodu. Na prelasku iz jednog u drugi vijek došlo je do nove smjene generacija i na scenu su stupili mlađi igrači: Stanko i Brane Guja, Vedran Delipara, Milan Karna, Srđan Glavaš, Jovica Vukadin, Đorđe Dragutinović, Nenad Samardžić, Bojan Ilić, Boriša Mirić, Nenad Zeković, Milan Ilić, Vladimir Stanišić…

Prihvatanjem međunarodnog projekta Otvorenih zabavnih škola fudbala 1999. godine, opština i klub dobili su velika sredstva i rekvizite za rad svih kategorija kluba. Na osnovu nove opreme, Nenad Đapić i Radovan Ždrale formirali su Prvu klupsku školu fudbala sa preko 120 dječaka uzrasta do 12 godina. U školi su radili i prof. Slaviša Brčkalović, Božidar Đapić i Berislav Škipina. Iz ove škole, koja je postala rasadnik talenata, izraslo je 9 prvoligaških i premijerligaških fudbalera: Aleksandar Kosorić, Ognjen Erić, Nemanja Knežević, Mladen Lučić, Dragan Cicović, Milan Pandurević, Nikola Blagojević, Miloš Granzov, Marko Blagojević. Rezultat organizovanog rada u školi fudbala je bilo republičko finale pionirskih kategorija u Milićima gdje se zauzelo 3. mjesto sa trenerima Božidarom Đapićem i Radovanom Ždralom, a 2002. godine su osvojili prvenstvo RS u pionirskoj kategoriji na turniru u Palama sa trenerom Sinišom Lasicom.

Od 2001. godine predsjednik kluba postaje Dobro Kovačević sa respektabilnom upravom koja odstupa 2002 godine ponajviše zbog rezultatskog neuspjeha prvog tima, a treneri su u to vrijeme su bili Nedeljko Gojković, Radomir Guja, Branko Gazivoda. Nova uprava sa Predragom Ćirićem na čelu bila je do 2004, godine kada dolazi do reorganizacije rukovodstva i VD predsjednika do 2006, godine postaje Goran Kosorić, a trener prvog tima u tom periodu je bio Goran Ivković. Na jednoj od ponovljenih skupština za predsjednika kluba postavljen je prof. Nenad Đapić koji je inicirao donošenje nove vizije, cilja i strategije kluba. Klub se opredijelio za poboljšanje i stvaranje normalnih uslova za rad i razvoj mladih fudbalera, izgradnju pomoćnog terena, reparaciju i bolje održavanje glavnog terena, otvorenog trim vježbališta, proširenje prostorija kluba.

Stvaranjem tih uslova i povratkom mladih fudbalera pod okrilje kluba, kao i stvaranjem bolje finansijske situacije trebalo bi da dođu i rezultati. U tekuće prvenstvo se ušlo sa juniorskim pogonom i osvojeno je drugo mjesto sa bodom zaostatka sa realnom šansom za povratak u Drugu ligu. Iako bez potrebnog novca, ali sa dobrom idejom koju je prihvatilo i opštinsko rukovodstvo na čelu sa načelnikom Miodragom Kovačevićem, izrađen je projekat dogradnje prostorija kluba sa univerzalnom i spomen salom, kabinetom za trenere, sudije i još jednom svlačionicom. Na čelu sa Veljkom Golijaninom projekat su svesrdno podržali uspješni privrednici Pala, od kojih su neki i sami bili fudbaleri, tako da se klub nada da će završiti radove do Vidovdana u idućoj godini.

Kratak bljesak je napravljen je u sezoni 2008. i 2009. godina ulaskom u Prvu ligu. Nažalost već iduće godine sa odličnim timom se ispalo u niži rang. Nakon toga, u sezoni 2010. – 2011. došlo je do potpunog sloma i raspada kluba. Samovoljno se istupilo iz takmičenja bez odluke skupštine kluba prvi put u istoriji.

Igrom sudbine i istorijskih okolnosti, malo je falilo da Romanija prekine dugu i svijetlu tradiciju fudbala na Palama i tradiciju heroja, patriota, sportista, radnika i intelektualaca poteklih iz kluba koji su gradili bolje društvo zasnovano na viteškom sokolskom idealu, spremnih da ugrade i svoj život za otadžbinu.

Nadajmo se da će zaduvati novi pozitivni vjetrovi i da ćemo poučeni greškama iz prošlosti dati početni impuls da ponovo zaduva „Vihor“ preko „Romanije“ i donese bolje sutra za fudbal na Palama.

(www.palelive.com / Nenad Đapić)