ANDRIĆGRAD – U Andrićevom institutu u Andrićgradu sutra će biti održano predavanje o temi „Život Mehmed-paše Sokolovića“.
Uvodnu riječ održaće direktor Andrićevog instituta Emir Kusturica, a o jednoj od najznačajnijih ličnosti istorije Balkana, ali i svjetske istorije govoriće stručnjaci i vrsni poznavaoci lika i djela Mehmed-paše Sokolovića.
Predavači će biti doktorand na Odsjeku za savremenu istoriju na Gazi univerzitetu u Ankari Enes Demir, koji se bavi naučnoistraživačkim radom u oblasti istorije, politike, arhivistike, diplomatije, spoljne politike i međunarodnih odnosa, i vanredni profesor na Odjeljenju za istoriju na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, doktor istorijskih nauka iz Beograda Miloš Ković.
Moderator je rukovodilac Istorijskog odjeljenja Andrićevog instituta Miroslav Perišić.
Predavanje će početi u 16.00 časova, najavljeno je iz Andrićevog instituta u Andrićgradu.
U Višegradu, nadomak ćuprije, u okviru ovogodišnjih Vidovdanskih svečanosti, otkriven je spomenik Mehmed-paši Sokoloviću, a na Vizantijskom trgu, u okviru zidina Andrićgrada biće postavljen spomenik dvojici braće – Mehmed-paši Sokoloviću i patrijarhu srpskom Makariju Sokoloviću.
Prema dostupnim informacijama, Sokolović je porijeklom Srbin iz Hercegovine. Rođen je kao Bajica Nenadić u selu Sokolovići blizu Rudog. Otac mu se zvao Dimitrije, dok ime majke nije poznato – pominju se imena Dobrina, Anđelija ili Marija.
Školovao se u manastiru Mileševa. Kao 15-godišnji dječak odveden je u janjičare, koji su svoje redove popunjavali odvođenjem dječaka i mladića hrišćana, koji su bili primorani da pređu u islam, odgajani su i obrazovani kao vojnici i vjernici, a zauzvrat su dobili priliku da se uključe i napreduju u osmanskom carstvu. Ovaj sistem poznat je u narodu kao „danak u krvi“.
Sokolović je nastavio školovanje u Jedrenskom saraju gdje ostaje 13 godina. Bio je jedan od onih koji su napravili zavidnu karijeru i dospjeli do položaja Velikog vezira. Mehmed-paša Sokolović poznat je i kao Mehmed Visoki.
Mehmed-paša je podizao brojne zadužbine i vakufe širom osmanskog carstva. Po njegovom naređenju, 1571. godine izgrađen je most preko Drine u Višegradu, opisan u djelu „Na Drini ćuprija“ Ive Andrića, koji je za ovaj roman dobio Nobelovu nagradu za književnost.
Podigao je i tri mosta na prostorima sadašnje u BiH i jedan u Crnoj Gori – Arslanagića most u Trebinju, most na ušću Žepe u Drinu, Kozju Ćupriju u Sarajevu i Vezirov most u Podgorici.
U svom rodnom selu Sokolovićima kod Rudog izgradio je džamiju, a u selu Poblaće kod Priboja podigao je crkvu, prema predanju, na grobu njegove majke.
Vjeruje se da je Mehmed-paša Sokolović bio ktitor mnogim sagrađenim česmama, od kojih je najpoznatija ona u Beogradu, na Kalemegdanu.
Ubijen je 1579. godine čime je završena njegova 15-godišnja vladavina kao de fakto vladara Osmanskog carstva.
NJegov brat patrijarh srpski Makarije Sokolović bio je arhiepiskop pećki i patrijarh srpski od 1557. do 1571. godine. Obnovio je Srpsku patrijaršiju sa sjedištem u Peći, a zasluge za njeno obnavljanje imao je i njegov brat Mehmed-paša Sokolović.
(www.palelive.com / Srna)