Огласи
Deprimira da se drastično smanjio broj školskih ekskurzija koje su ranije dolazile iz Srbije. Iz Republike Srpske, odakle je srpskoj vojsci u Prvom svjetskom ratu pristupio veliki broj dobrovoljaca, dolazi sve više posjetilaca, napominje kustos u „Srpskoj kući“ na grčkom ostrvu Krf LJubomir Saramandić.
Kustos u „Srpskoj kući“ na grčkom ostrvu Krf LJubomir Saramandić poručuje da povlačenje oko 400.000 srpskih vojnika i izbjeglica preko Albanije 1915. godine u Prvom svjetskom ratu, ili Albanska golgota, treba da bude nadahnuće i inspiracija za buduće generacije.
„Nove generacije žive u svijetu površnog hedonizma, potrebe za zadovoljstvima i uživanjem, nakon čega nastupaju apatija, nezadovoljstvo, pa i sebičnost“, navodi Saramandić u intervjuu Srni.
On objašnjava da su dolazak na Krf i posjeta mjestima srpskog stradanja, među kojima je i ostrvo Vido, potrebni da bi se „iznutra pokrenuli suprotan mehanizam i patriotizam, koji je samo prelazna faza ka pitanju smisla, punoće i kvaliteta života“.
Nema pravog života bez požrtvovanja, nacionalne discipline, solidarnosti i oduzimanja od sopstvenog ega, kako su u Velikom ratu činili srpski vojnici i državno rukovodstvo, ocjenjuje Saramandić.
„Dolaskom ovdje, mladi to često shvate i počnu da uviđaju da su puni umišljenih problema. Posmatrajući Albansku golgotu, kao istorijski trenutak koji u svojoj tragediji ima veličinu, mogli bismo da se zapitamo da li smo danas kao nacija spremni za tako velike žrtve.
Mislim da ovo mjesto, koje nas ne dijeli ideološki i geografski, te sistemski pristup ovom pitanju, koji bi trebao da dođe sa vrha države, mogu imati važnu ulogu u formiranju identiteta naše nacije. Srbi su taj identitet počeli da gube upravo prije 100 godina“, napominje Saramandić.
Odgovarajući na dileme da li su ogromne žrtve mogle biti izbjegnute kapitulacijom Srbije, on kaže da se procjenom tadašnjeg istorijskog trenutka može reći da takva odluka – nije dolazila u obzir.
„Bilo je ideja o protivnapadu, ali sa malim šansama za uspjeh. Zato je donesena jednoglasna odluka o povlačenju pred austrougarskim, njemačkim i bugarskim snagama, pri čemu niko nije svjesno krenuo u pogibelj.
Dakle, ovaj istorijski trenutak treba ostaviti ovakvog kakav jeste i ne zaboraviti da je nakon velikog stradanja došlo do velike pobjede“, ističe Saramandić.
On najavljuje da će naredne godine biti obilježen vijek od pobjede srpske vojske koja je, nakon oporavka, probila Solunski front 1918. godine i trijumfalno oslobodila srpske prostore.
„To je najvažniji praznik koji treba da obilježimo, a u Beogradu će biti centralna svečanost. U neposrednoj budućnosti, Krf bi trebalo da posjete oficiri iz Republike Srpske u Oružanim snagama BiH“, navodi Saramandić.
On poziva sve građane Republike Srpske da dođu na Krf i vide i osjete zašto je ovo ostrvo važno za cijeli srpski narod.
Saramandić ističe da se broj posjetilaca „Srpske kuće“ i drugih značajnih mjesta srpskog stradanja tokom posljednjih 17 godina gotovo udesetostručio, što bi moglo da potvrdi riječi mitropolita Dimitrija da će Krf jednom biti srpski Jerusalim i zborište novih, srećnih i zahvalnih generacija Srba potomaka.
„S druge strane, deprimira da se drastično smanjio broj školskih ekskurzija, čak i onih koji su ranije dolazili iz Srbije, što je jedna velika greška.
Iz Republike Srpske, odakle je srpskoj vojsci u Prvom svjetskom ratu pristupio veliki broj dobrovoljaca, dolazi sve više posjetilaca,“, napominje Saramandić.
On podsjeća da je 1915. godine u povlačenje preko Albanije krenulo više od 400.000 srpskih vojnika i civila. Odstupnicu Srbima tada je u Mojkovačkoj bici štitila vojska Crne Gore pod komandom serdara Janka Vukotića.
Ipak, hladna zima, glad i napadi albanskih plemena odnijeli su na tom putu oko 240.000 života, a nakon ultimatuma ruskog cara Nikolaja Drugog Romanova da će potpisati separatni mir sa Nijemcima, saveznici su brodovima na Krf otpremili 150.000 ljudi, dok je u Tunis otišlo 12.000 vojnika.
„Srpska kuća“ na Krfu posvećena je Srbima koji su boravili na tom ostrvu od 1916. do 1918. godine, a u njoj se nalazi i Počasni konzulat Srbije.
Na Krfu su i brojni spomenici i obilježja posvećeni srpskoj vojsci i narodu, a na obližnjem ostrvu Vido bila je bolnica za srpske vojnike.
Veliki broj srpskih ratnika sahranjen je u moru kraj tog ostrva, odnosno u „Plavoj grobnici“, koju je opjevao pjesnik srpske moderne Milutin Bojić.
Na ostrvu je od 1936. do 1939. godine izgrađen mauzolej na čijim su mermernim zidinama 1.232 kasete sa kostima ratnika koji su bili sahranjeni na 27 krfskih grobalja, a čija su imena bila poznata.
Kosti 1.532 nepoznata ratnika sahranjene su u dva spoljašnja bočna kamena bunkera. Kod mauzoleja-kosturnice je i spomenik Kameni krst, koji je 1922. godine podigao regent Aleksandar Karađorđević.
(www.palelive.com / Srna / Bojan Rečević / Foto S.V.)
