Огласи
Nakon nekoliko uspješno realizovanih biciklističkih ekspedicija u Grčku i Italiju, kada su u dva navrata 2008. i 2010. godine posjetili manastir Hilandar na Svetoj Gori i 2012. godine kada su se poklonili moštima svetog Nikole u Bariju, biciklisti iz Biciklističkog kluba „Javorina“ iz Pala ovog puta su uspješno okončali biciklističku ekspediciju, te ujedno i poklonički put „Pale – Jaši 2013“, koji je organizovan od 22. do 29. juna ove godine.
Cilj putovanja bio je poklonjenje moštima Svete Petke koje se nalaze u rumunskom gradu Jašiju. Marko Koroman, Miroslav Jokić i Miroslav Klačar prevalili su tokom osmodnevne vožnje na svojim dvotočkašima put od čak 1.240 kilometara, a tokom putovanja obišli su i brojne manastire u RS i Srbiji, te posjetili i značajne istorijske lokalitete u Rumuniji. Bicikliste je pratilo putničko vozilo kojim je upravljao Miloš Starović.
U ranim jutarnjim časovima 22.06.2013. godine dvojica biciklista su krenuli iz Pala, da bi im se Miroslav Jokić, treći član, pridružio u Vlasenici. Nakon pređenih 169 km biciklisti su po nesnosnoj vrućini stigli do manastira Tavna kod Bijeljine. Sestrinstvo manastira ih je srdačno dočekalo i smjestilo ih u manastirski konak na prenoćište.
Iz manastira Tavna krenuli su prema Beogradu, gdje su takođe imali obezbijeđen smještaj u domu Tomislava Klačara, porijeklom sa prostora opštine Pale. Prolazeći kroz Obrenovac svratili su do gradske crkve. Ne znajući da je taj dan slava crkve (Trojčindan), bili su pozvani na ručak od strane crkvenih starješina.
Treći dan je bio najteži. Od Beograda put je vodio preko Smedereva, kroz južni Banat, do Bele Crkve, te do rumunske granice. Konačno, u večernjim časovima etapa je nakon pređenih 210 km uz nekoliko težih uspona okončana u rumunskom gradu Rešici. Živa na termometru pela se do 35 stepeni.
Nekih pedesetak kilometara nakon prelaska granice u blizini grada Anine nalazi se napušteno naselje, prilično sablasnog izgleda. Mjesto je napušteno nakon prestanka rada rudnika i jasan je pokazatelj tranzicionih problema u samoj Rumuniji. I to je lice EU.
Četvrti dan je donio kišu. Raspoloženje za vožnju nije bilo za pohvalu, što zbog kiše i mokre odjeće, što zbog umora od prevelikog napora uloženog prethodnog dana. Međutim, ono što je radovalo jeste ulazak u Transilvaniju, tu mističnu planinsku regiju, toliko eksploatisanu. U gradu Hunedoari nalazi se prijatan prizor – zamak Korvin, čija je gradnja započeta 1446. godine od strane Janoša Hunjadija, mađarskog plemića, vojskovođe i oca mađarskog kralja Matije Korvina, u srpskim epskim pjesmama poznatijeg kao Sibinjanin Janko. U grbu je imao gavrana, pa odatle i naziv zamka „Korvin“, prema latinskoj riječi za gravrana (corvus). Zamak je sagrađen u gotičkom stilu i važi za jedan od najljepših u Evropi.
U blizini grada Oraštie na putu za Medijaš pored samog puta nalazi se spomenik dačanskom kralju Decebalu koji je nakon dugogodišnjeg otpora rimskoj ekspanziji izvršio samoubistvo, pošto je pobijeđen od strane rimske vojske u vrijeme cara Trajana 106. godine. Dačani se smatraju precima Rumuna.
Šestog dana putovanja na putu od Medijaša stiglo se do Sigišoare ili Segešvara, jedne od najznačajnijih turističkih atrakcija. Sam grad se nalazi u srcu Transilvanije i odiše njenim duhom. Stari dio grada se nalazi na UNESCO listi svjetske baštine sa citadelom iz 12 vijeka. To je živopisan grad sa značajnom populacijom Mađara i Nijemaca. Primjetan je uticaj saksonske kulture, s obzirom da su se Sasi (Nijemci) tu naselili u srednjem vijeku kao vojnici najamnici u borbi protiv nadirućih Turaka.
Žuta kuća u pozadini je takođe poznat objekat u Sigišoari. To je navodno rodna kuća Vlada III Cepeša, vlaškog vladara iz 15. vijeka, koji je poslužio kao inspiracija irskom piscu Bremu Stokeru da krajem 19. vijeka stvori literarni i kasnije toliko eksploatisani lik grofa Drakule. Imajući u vidu karakter i cilj ovog putovanja, navedeni objekat nije bio predmet interesovanja.
Sedmi dan puta počeo je usponom preko istočnih Karpata. Vrijeme se poboljšalo, te je uspon bio dosta lakši od očekivanog. Smjenjivala se serpentina za serpentinom. Nakon uspona slijedio je opasan spust takođe po serpentinama koji vodi do tzv. Crvenog jezera, takođe turističke atrakcije, čija boja zaista nije u skladu sa njegovim nazivom. Međutim, odmah iza jezera pruža se prizor od kojeg zastaje dah – kanjon Bikaz, koji predstavlja prirodni prolaz iz Transilvanije u rumunsku Moldaviju (ne državu Moldaviju). Nekoliko stotina metara strme litice koje se vertikalno spuštaju sa obje strane puta, brojne male drvene prodavnice suvenira načičkane duž uskog puta, slaba svjetlost u kanjonu, rječica koja se uz huku lomi preko kamenih stepenika, te uzak pojas neba iznad zaista su impozantan prizor. Na pojedinim mjestima širina kanjona nije veća od dvadesetak metara i svjetlost je toliko slaba da je prava umjetnost napraviti solidnu fotografiju.
Na izlazu iz klanca nalazi se grad Pjatra Njamc sa skladnim trgom na kojem se nalazi toranj moldavskog vladara Stefana III i crkva posvećena svetom Jovanu Krstitelju, sagrađena krajem 15. vijeka.
Osmi dan puta nastavljen je od Pjatra Njamca uz pogled na nepregledne brežuljke sa vinogradima od kojih se pravi čuveno moldavsko vino. U poslijepodnevnim satima 29.06.2013. godine biciklisti konačno stižu u Jaši, grad sa oko 300.000 stanovnika, koji se nalazi na sjeveroistoku Rumunije uz samu granicu sa Moldavijom. Jedan od impozantnijih objekata u čitavoj Rumuniji je Palata kulture u Jašiju. Velelepno zdanje sagrađeno 1925. godine u neoklasičnom stilu, površine od preko 36.000 m2. U Palati se nalazi nekoliko muzeja i biblioteka, a održavaju se i brojne izložbe.
Ono što obilježava Rumuniju jeste, prije svega, veliki broj pravoslavnih crkava neobičnog stila, veličanstvena priroda i prelijepi predjeli, male seoske kućice obojene živopisnim bojama, veliki broj betonskih, kamenih, drvenih, metalnih krstova i raspeća duž puta, rumunske zastave koje se mogu vidjeti čak i na garažama i običnim šupama, mnoštvo pasa lutalica i iznenadne rupe na putu. U pogledu ove dvije poslednje stvari očigledno da imamo i određenih sličnosti sa Rumunijom.
Svetiteljkine mošti su tokom istorije više puta prenošene. Padom Carigrada u IV Krstaškom ratu 1204. godine krstaši su počeli da prenose na Zapad sve relikvije. Bugarski car Jovan II Asen ih je otkupio od krstaša 1231. godine i položio u Sabornu crkvu u mjestu Trnovo. Grad krajem 14. vijeka grad osvajaju Turci i one postaju ratni plijen sultana Bajazita I. Kneginja Milica i njena kćerka Olivera izmolile su od sultana mošti koje su potom prenesene u Kruševac. Kada je despot Stefan Lazarević prenio prestonicu u Beograd, prenio je i svetiteljkine mošti. Po padu Beograda 1521. godine, sultan Sulejman prenosi i mošti u Carigrad. Pošto je Carigradska patrijaršija U XVII veku pala u velike dugove, Vasilije Lupul, gospodar Moldavije, ponudio je da izmiri dugove Patrijaršije. Za uzvrat je za svoj narod zatražio da dobije mošti Svete Petke. Tako su 1641. godine svete mošti dospjele u Jaši i položene su u manastir Sveta tri jerarha. 1888. godine hram je zahvatio veliki požar. Požar nije zahvatio mošti, iako se spoljašnji dio kivota, načinjen od srebra i zlata, sasvim istopio. Nakon požara mošti su prenijete u Sabornu crkvu posvećenu Sretenju Gospodnjem, gde se i danas nalaze. To je katedralna crkva Mitropolije Moldavije i ujedno sjedište mitropolita. Podignuta je u XIX veku. Pristup moštima moguć je od 6.30 časova ujutro do 9.30 uveče a u toku dana vrši se sedam službi. Kraj kivota koji se nalazi sa desne strane gledano od ulaza u crkvu uvek dežuraju po jedan jeromonah i jedan đakon. Oni nakon poklonjenja pomazuju vjernike svetim uljem, ispovjedaju, čitaju molitve za bolesne i nevoljne i primaju pomjanike (to su papirići sa imenima živih i mrtvih). Može se vidjeti kolona ljudi kako strpljivo čeka svoj red na poklonjenje. Svetiteljkino tijelo je cijelo i netruležno. Umotano je u bijelo platno i prekriveno odeždom. Inače, Sveta Petka, koja je mnogo poštovana u srpskom narodu, rođena je u gradu Epivatu na obali Mramornog mora oko 950 godine. Širom Srbije nalazi se veliki broj izvora, koji su posvećeni ovoj svetiteljki. Jedan od njih je izvor Svete Petke u kalemegdanskoj tvrđavi u Beogradu gdje su počivale njene mošti i gdje se nalaze dva svetiteljkina prsta.
Nakon poklonjenja svetim moštima, prisluženja svijeća, davanja priloga i pomjanika, naši poklonici krenuli su nazad, pomolivši se svetiteljki za sretan povratak.
Ovaj poklonički put pomogli su proto-stavrofor Miomir Zekić, Pravni fakultet Pale, DOO „Paniflex“ Pale, DOO „Vladrag“ Mokro, DOO „Dalibran“ Mokro, DOO „Kometa“ Pale, DOO „Mraz“ Pale, AD „Olimpijski centar Jahorina“ Pale, JKP „Komunalno“ Pale, DOO „Stanišić“ Pale, DOO „Santing“ Pale, AD „Bobar osiguranje“ Bijeljina, kafe „Aquarius“ Pale, AD „Drina osiguranje“ Zvornik, STR „Maja“ Milići, DOO „Samatini“ Milići.
(www.palelive.com / M.K.)
