Огласи
ISTOČNO SARAJEVO – Najžešće bombardovanje od NATO avijacije doživjeli su tadašnje Srpsko Sarajevo, Vogošća i Hadžići, skladišta naoružanja i municije u Žunovnici i Jahorinskom potoku kod Pala, te vatreni položaji Vojske Republike Srpske na Gavrića brdu, rekao je Srni Blagoje Kovačević iz Organizacije starješina Vojske Republike Srpske.
Najžešće su bombardovana i vojna skladišta u Topliku, u Lukavici i Čajniču, radarski sistemi na Jahorini, centri veze na Kozari, Ozrenu i Velikom žepu, kao i kasarne u Kalinoviku i na Han Pijesku.
„Gađane su srpske jedinice na vatrenim položajima širom ratišta na Sarajevsko-romanijskom produčju“, priča Kovačević.
Prvo su, kaže on, planiran udar NATO avijacije po jedinicama protivvazdušne odbrane srpske vojske, a sljedeći cilj bili su centri veze, odnosno radarska postrojenja, koja su bombardovani do potpunog uništenja, što je dovelo do mnogobrojnih ljudskih žrtava, i vojnika i civila.
„Jedan od NATO ciljeva bio je i uništenje privrede i industrijskih kapaciteta Republike Srpske, poput Fabrike `Pretis` u Vogošći i Remontnog zavoda Hadžići, koji su bjesomučno bombardovani do potpunog uništenja, a u ogromnoj mjeri uništeni su i mnogi važni infrastrukturni objekti“, naglašava Kovačević.
I mostovi su gađani prilikom povratka NATO jedinica, napominje Kovačević i ističe da je dnevno korišteno sedam udarnih avio-grupa koje su polijetale iz Avijana, ne računajući krstareće projektile koji su dolazili sa nosača aviona iz Mediterana.
„To pokazuje da se sve vrijeme radilo o detaljnim, preciznim i planski pripremanim ubilačkim i rušilačkim akcijama protiv snaga Vojske Republike Srpske i Republike Srpske u cjelini“, rekao je Kovačević, predsjednik Skupštine Regionalnog odbora Sarajevsko-romanijske regije Organizacije starješina Vojske Srpske.
Prvo nato bombardovanje Srpske i operacija „Tekbir“
On kaže da su NATO bombardovanja položaja Vojske Republike Srpske, privrednih subjekata, industrijskih kapaciteta i infrastrukturnih objekata bila u funkciji direktne podrške muslimansko-hrvatskim borbenim snagama u njihovoj namjeri da unište Vojsku Republike Srpske i njene jedinice oko Sarajeva.
„Operacija, koja je pod kodnim nazivom „Tekbir“ počela 15. juna 1995. godine, imala je za cilj i, kako to navodi muslimanska strana, tzv. deblokadu Sarajeva i spajanje tog grada sa centralnom Bosnom“, govori Kovačević za Srnu.
On podsjeća da je bombardovanje položaja Vojske Republike Srpske i teritorije Republike Srpske obavljeno prvi put 10. aprila 1994. godine, kada je general Majkl Rouz dobio odobrenje da UNPROFOR sankcioniše postupke Vojske Republike Srpske u borbama oko Goražda.
Naime, pojašnjava on, Vojska Republike Srpske je početkom aprila te godine krenula sa aktivnostima da suzbije napade muslimanskih snaga iz enklave Goražde i pokušaj spajanja sa snagama iz Sarajeva, te da ih svede na zaštićenu zonu i tome učini bezopasnim po srpske jedinice na teritoriji Sarajeva i područje koje ovaj grad spaja sa Hercegovinom.
„UNPROFOR, oličen tada u komandantu generalu Rouzu, nije odobravao te aktivnosti Vojske Republike Srpske i zaprijetio je bombardovanjem srpskih položaja. Međutim, Vojska Republike Srpske morala ja da radi to što je započela, pa je Rouz donio odluku da 11. aprila upotrijebi silu protiv Vojske Republike Srpske.
Gađani su direktno borbeni položaji Vojske Republike Srpske. Tom prilikom bilo je žrtava među našim vojnicima, a gađana su i komandna mjesta jedinica, pa čak i sanitetsko vozilo“, navodi Kovačević.
Prema njegovim riječima, na intervencije Generalštaba Vojske Republike Srpske da se bombardovanje zaustavi, Rouz je objavio kratkotrajni prekid te akcije s namjerom da se jedinice vrate na početne položaje i da se napravi status kvo što je odgovaralo samo muslimanskim snagama.
„Međutim, Srbi nisu mogli da to prihvate i nastavili su sa napredovanjem ka Goraždu s ciljem da izvrše postavljeni zadatak. Rouz tada nalazi novi povod za nastavak bombardovalja u incidentu koji se desio na potpuno drugoj strani, u opštini Rajlovac, kod sela Dobroševići, gdje je tenk Vojske Republike Srpske pogodio motorno vozilo francuskih snaga.
To je upotrijebljeno kao izgovor za novi napad na položaje Vojske Republike Srpske oko Goražda 15. i 16 aprila 1994. godine. Srpska protivvazdušna odbrana odgovorila je na te napade i jedan francuski avion je oštećen, dok je britanski avion oboren“, prisjeća se Kovačević.
On dodaje da je, nakon interevencija više faktora iz inostranstva i Srbije, došlo do pregovora i dogovora snaga u sukobu da se ograniče na dostignutim linijama i da prestane bombardovanje Vojske Republike Srpske.
NATO i UNPROFOR protiv Srba
Međunarodna zajednica, oličena u SAD i saveznicima, NATO članicama, odlučila je tada da na svaki način privede rat kraju, da porazi Vojsku Republike Srpske i da srpskoj strani izdiktira uslove mira.
„A, da bi se to desilo, pošto je situacija na terenu bila drugačija jer je Vojska Republike Srpske držala veći dio teritorije BiH, imala je inicijativu na svim dijelovima ratišta i prijetila je muslimanskoj strani da će biti poražena na ratištu – NATO je odlučio da se jednostrano svrsta na stranu muslimansko-hrvatske federacije. To se odvijalo od početka pa sve do kraja rata, pri čemu je savršeno jasno da UNPROFOR nisu bile nikakve snage za stabilizaciju ili podršku miru već su one bile borbene jedinice NATO“, kategoričan je Kovačević.
Prema njegovim riječima, da bi te snage mogle da djeluju na terenu dobile su jedinice za podršku, odnosno najbolje snage u sastavu NATO, koje su bile pridružene snagama UNPROFOR-a, uz maksimalnu podršku NATO avijacije.
„Šta im je bio cilj? Cilj je bio napraviti incident i za to optužiti srpsku stranu“, govori Kovačević za Srnu.
Nažalost, naglašava on, 25. i 26. maja ponovo su počeli napadi na Republiku Srpsku, i to bombardovanjem Jahorinskog potoka kod Pala.
Ovog puta povod je bio inscenirani napad na tzv. Tuzlanskoj kapiji, a o tom incidentu, kaže on, sve je rečeno u epilogu na suđenju generalu Novaku Đukiću, jer je utvrđeno da ni on ni srpske snage nemaju nikave veze sa tim insceniranim događajem, koji je muslimanska strana potpuno neopravdano nazvala masakrom.
Nakon toga, nastavlja Kovačević, slijedi blokada UNPROFOR-a oko Sarajeva, jer se on tada svim svojim snagama stavio u funkciju muslimanskih vojnih jedinica.
„Srpska strana je na to morala da odgovori. Da li srećno ili nesrećno, izabrani su pripadnici UNPROFOR-a da budu uzeti kao taoci. To je izazvalo gnjev u svjetskoj javnosti, i traženo je da bude izvršena stravična odmazda nad srpskim snagama. Ipak, došlo je do pregovora da se taj problem riješi, ali pod stalnom prijetnjom sile“, ističe on.
Kovačević podsjeća da je 2. juna 1995. godine nad Krajinom oboren američki avion, što je bio još jedan povod za stravičnu upotrebu sile nad srpskim snagama.
U borbi protiv Srba dozvoljena sva sredstva
Velika Britanija i Francuska koriste snage za brza dejstva uz podršku muslimanskih jedinica, a tokom juna snage muslimansko-hrvatske federacije pokreću talas napada, podržane direktno NATO avijacijom i snagama za brza dejstva.
Krenuli su tada, objašnjava on, prema Vozući, Doboju, Brčkom i Tesliću, a najveća ofanziva spremala se oko Sarajeva, jer im je cilj bio tzv. deblokada tog grada i njegovo spajanje sa centralnom Bosnom, nakon čega su namjeravali da krenu u konačno slamanje Republike Srpske. To je bila njihova šifrovana operacija „Tekbir“ koja je počela 15. juna 1995. godine.
„Na sastanku NATO 25. i 26 jula 1995. godine odobrena je lista ciljeva koji će biti gađani u Republici Srpskoj. Inicijatori i glavni planeri bili su admiral Lejton Smit i general Majkl Rajan“, podsjeća Kovačević.
Povod, kaže on, za opšti napad na srpske položaje bili su potencijalna likvidacija zarobljenih pripadnika multinacionalnih snaga, eventualni napad na snage NATO, koncentracija srpskih snaga prema zaštićenim enklavama, granatiranje civilnih područja i slično.
„Ovim dokumentom je promovisano da su Srbi agresori i da se protiv agresora mogu upotrijebiti sva sredstva“, kaže Kovačević.
(www.palelive.com / Srna)
