I 10 godina nakon akcije „mirovnih snaga“ na Palama sveštenik Jeremija i njegov sin Aleksandar imaju posljedice bestijalnog prebijanja. Aleksandar je stoodstotni invalid kojem je stalno potrebna tuđa njega i pomoć…
Sutra se navršava 10 godina kako su pripadnici NATO-a i tadašnjeg EUFOR-a, koje su UN, EU i drugi svjetski moćnici izabrali da čuvaju mir u BiH, u noći između 31. marta i 1. aprila na Palama, svoju „mirotvornu“ misiju iskazali tako što su bestijalno pretukli pravoslavne sveštenike i članove njihovih porodica.
U toj noći, neljudi u uniformama NATO-a i SFOR-a, smrtno su ugrozili živote tadašnjem parohu paljanskom protojereju-stavroforu Jeremiji Starovlahu i njegovom sinu vjeroučitelju Aleksandru u njihovom domu, a sreću da su prošli sa lakšim povredama imali su sveštenici Miomir Zekić i Slobodan Lubarda, te njihove porodice.
O počiniocima ovog zlodjela i njihovim nalogodavcima sve govori činjenica da su pravoslavni sveštenici i članovi njihovih porodica napadnuti i pretučeni u vrijeme vaskršnjeg posta.
Ali, Starovlasi su preživjeli i ostali da svjedoče da je razuzdanost i razularenost ovozemaljskih ljubitelja sile i smrti prolazna i ništavna spram volje Božije.
Otac Jeremija i sam je to istakao rekavši da je život dar Božiji, i to onaj najdragocjeniji i dodao: „Blagodarni smo Bogu što nas je, po Svom promislu, ostavio u životu“.
BRUTALNI NAPAD
Pripadnici međunarodnih snaga u BiH – NATO-a i tadašnjeg SFOR-a – izveli su vojnu akciju pod izgovorom da traže ratne zločince i prvog predsjednika Republike Srpske Radovana Karadžića.
Na Pale je tada izvršen klasični desant. Helikopteri sa vojnicima spustili su se na obližnji fudbalski stadion, a u krugu od 100 metara od Parohijskog doma civilima je bilo zabranje svako kretanje. Mnogi od njih dobili su i udarce kundakom od „mirovnjaka“.
Vojnici su oko jedan čas iza ponoći, uz upotrebu sile, vatrenog oružja i eksploziva upali u Parohijski dom koji se nalazi pored hrama Uspenija Presvete Bogorodice, a potom i u stanove sveštenika Jeremije Starovlaha i Miomira Zekića, koji su se nalazili iznad prostorija Parohijskog doma.
Vojnici SFOR-a su eksplozivom raznijeli vrata parohijskog doma, a potom i vrata dva stana koja su se nalazila iznad Parohijskog doma, a u kojima su živjeli sveštenici Starovlah i Zekić sa svojom porodicama.
Neposredno po upadu u stan Starovlaha, vojnici su Jeremijinu suprugu Vitorku zatvorili u jednu sobu, a njega i sina Aleksandra počeli brutalno tući. Aleksandar, koji se oporavljao od operacije žuči, od siline udaraca pao je u komu.
Vojnici SFOR-a upali su i u stan sveštenika Miomira Zekića koji se nalazi pored stana sveštenika Jeremije. Oca Miomira je probudila supruga koja je vidjela kako vojnici SFOR-a prilaze kući.
Sveštenik Miomir je kroz prozora ugledao vojnike SFOR-a. Jedan od njih je pucao iz puške prema njemu. Prozorsko staklo se rasulo, a sveštenik i njegova supruga ubrzo su bili vezani i ostavljeni da leže na podu licem okrenutim ka podu. Oko njih su stajali vojnici sa uperenim puškama. Sveštenik Miomir je više puta gubio svjest.
Tokom akcije vojnici SFOR-a su ušli i u drugu kuću pored Parohijskog doma, u kojoj su živjeli sveštenik Slobodan Lubarda i đakon Mladen Vidaković.
Đakon Mladen je tom prilikom doživio stres, jer ga je SFOR-ov vojnik pribio uz zid sa uperenom puškom, dok su drugi vojnici puškama ciljali u krevet u kojem je ležala đakonova supruga sa djetetom od 22 mjeseca.
Nakon jednočasovnog iživljavanja, pripadnici multinacionalnih snaga su teško povrijeđene Starovlahe helikopterom prebacili u bolnicu u Tuzlu. Polumrtva tijela samo su unijeli u bolnicu, spustili ih na pod hodnika, nakon čega su napustili ovu zdravstvenu ustanovu.
Medicinsko osoblje, sve do telefonskog poziva Vitorke Starovlah, nije znalo o kakvim je pacijentima riječ i ko su oni uopšte.
Iako su pripadnici multinacionalnih snaga tvrdili da su Starovlasi povrede dobili od detonacije eksplozije dinamita, medicinskim nalazima utvrđeno je da su brutalno isprebijani.
Jeremija je zadobio povrede glave, grudnog koša, rebara i kičmene kosti i hitno je operisan, kao i Aleksandar koji je tek nakon neizvjesnog i upornog liječenja izašao iz komatoznog stanja.
Više visokostručnih medicinskih ekipa iz Tuzle, Banjaluke, Vojno medicinske akademije /VMA/ u Beogradu pregledalo je dvojicu nastradalih i nisu ništa pronašle što bi upućivalo na povrede zadobijene detonacijom ili puščanim zrnima. Svi se slažu da su povrede nastale jakim udarcima tupim predmetima.
Starovlasi su iz Tuzlanske bolnice gdje su im spašeni životi i pružena maksimalna medicinska pomoć, prebačeni na VMA u Beogradu gdje je nastavljeno njihovo liječenje.
I Istražna komisija o događajima na Palama čiji je Izveštaj usvojio i Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH, potvrdila je da su Starovlasi povrijeđeni „dejstvom tupog predmeta, teškog i zamahnutog mehaničkog oruđa i dijelovima tijela.“
U izveštaju se kao nesporno navodi da su vojnici, nakon akcije, teško povrijeđene Starovlahe ostavili u hodniku Tuzlanske bolnice kao N.N. lica, a da su ljekari odmah konstatovali teške povrede glave, vratnog pršljena i slomljene nadlaktice kod Jeremije, kao i prelom svih kostiju lica i rane na grudnom košu kod njegovog sina Aleksandra.
NAPAD PAŽLJIVO PRIPREMLJEN
Pripadnici multinacionalnih snaga su nekoliko mjeseci ranije, u januaru, izveli sličnu akciju na pravoslavni hram Uspenija Presvete Bogorodice i njeno sveštenstvo u Palama. Oni su i tada došli iza ponoći, ali tom prilikom nisu koristili silu.
Sveštenik Starovlah ljubazno im je otvorio vrata i primio ih u svoju kuću. Omogućeno im je da vide i uđu u sve prostore i dobiju sve podatke koje su tražili. Na raspolaganju su im bili Parohijski dom, sveštenički stanovi, pa i sam hram.
Čak im je sveštenik Starovlah pomagao kako i na koji način da dođu do određenog prostora kao što je potkrovlje, crkveni zvonik i slično. Bilo im je omogućeno čak i da, ne ulazeći, pogledaju oltarski prostor crkve u koji mogu da uđu samo sveštena lica.
Vojnici su tom prilikom kamerama snimili sve prostorije i njihov raspored. Uzeli su sve podatke – ko gdje živi, ko u kojem krevetu spava. Zabilježili su i najmanje sitnice o prostorima koje su obilazili, od rasporeda namještaja do dimenzija svih prostora.
Na kraju ove „noćne ekspedicije“ sveštenik Starovlah im je ljubazno saopštio da će im uvijek biti na raspolaganju kada žele da obiđu prostore pravoslavne crkve i druge objekte, jer Crkva nema šta da krije.
OPRAVDANJE ZA AKCIJU
Zvanični stav multinacionalnih snaga za ovu akciju bio je da su je izveli s ciljem čvrstih dojava da se tu nalazi osumnjični za ratne zločine, tačnije Radovan Karadžić.
Tadašnji visoki predstavnik u BiH Pedi Ešdaun, poznat po kršenju svih mogućih ljudskih prava za sve koji nose srpsko ime, opravdao je akciju SFOR-a, rekavši da se ona bazirala na članku lista „Dnevni avaz“, objavljenom nekoliko dana prije brutalne akcije, u kojem se navodi da je sveštenik Starovlah, navodno, rekao da je dužnost svakog sveštenika da čuva Karadžića, te da je neophodno obnoviti četnički pokret u BiH.
„Dnevni avaz“ prije objavljivanja članka, u kojem su bili preneseni navodi iz jednog crnogorskog lista, nije kontaktirao sveštenika Starovlaha kako bi provjerio tačnost njegovih izjava.
O kakvom je čovjeku i svešteniku riječ govori i podataka da je na početku rata u BiH sveštenik Starovlah bio na službi u Ilijašu sve do 1997. godine. Tadašnje vlasti optužile su imama Islamske zajednice u Starom Ilijašu Omera Štulovića za posjedovanje veće količine naoružanja koje je dijeljeno muslimanskom stanovništvu.
Svešteniik Starovlah učinio je sve da imama Štulovića i njegovu porodicu izvede na, za njih, bezbjednu teritoriju. Odveo ih je svojoj kući gdje ga je, kao dobar domaćin, ugostio i dao mu svoje odijelo, a potom je uspio da imama sa porodicom izvede na, za njih, bezjednu teritoriju.
BATINAŠI NE PRIZNAJU KRIVICU
I 10 godina nakon „hrabre“ akcije pripadnika međunarodnih snaga niko nije dobio „nagradu“ koju je zaslužio za ovakvo djelo, a imena počinioca su poznata, vjerovatno, samo njihovim nalogodavcima.
Neposredno nakon akcije, NATO je na svojoj internet stranici saopštio da je u akciji učestvovala mješovita jedinica oformljena od vojnika iz Italije, Slovenije, Velike Britanije, SAD, Rumunije, Mađarske i Austrije.
Zemlje članice NATO-a, čiji su vojnici bili u sastavu SFOR-a i za koje se vjeruje da su učestvovale u akciji, uglavnom su se oglušile o zahtjeve Okružnog tužilaštva iz Istočnog Sarajeva o utvrđivanju krivične odgovornosti njihovih državljana, osim Italije.
Neke od njih, poput Velike Britanije i Slovenije, tražile su da im prvo budu dostavljena imena njihovih vojnika, jer bez toga, navodno, ne mogu da pokrenu istragu. Od žrtava su tražili da im dostave imena maskiranih zlotvora, jer vjerovatno nisu znali ko su pripadnici njihovih jednica?!
Svešteniku Jeremiji i njegovom sinu Aleksandru ostale su trajne posljedice od prebijanja. Aleksandar je stoodstotni invalid kojem je stalno potrebna tuđa njega i pomoć.
Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik je 1. aprila 2009. godine kao tadašnji predsjednik Vlade donio odluku da se vjeroučitelju Aleksandru Starovlahu dodijeli izuzetna penzija sa željom da mu se olakša život i da mu se obezbijedi neophodna rehabilitacija.
Odlukom blagopočivšeg patrijarha srpskog Pavla sveštenik Starovlah službuje u hramu Svetog Đorđa na Bežanijskoj kosi u Beogradu, gdje i živi sa porodicom.
(www.palelive.com / Srna)