Огласи
SOKOLAC – Dobrila Boba Aškrabić, predsjednik Udruženja „Dvije ruke“, na besplatnim radionicama sokolačkog Udruženja „Aurora“ uči sve zainteresovane žene vještinama tkanja tkanica i tajnama zlatoveza, u želji da pomogne očuvanju srpske srednjovjekovne tradicije i narodnih motiva iz tog doba.
Saradnja sa ovim sokolačkim udruženjem, kako kaže, traje već godinu dana, a povezala ih je želja da „sačuvaju tradiciju starih umjetničkih zanata `nitima ženskih rukotvorina`, kroz koja nastaju prava mala umjetnička djela“.
Ona napominje za Srnu da je nedavno sa prijateljicom, kombinujući zlatovez i magnet, uradila prikladne ukrasne predmete za poklone za potrebe opštine Sokolac.
Sve to je ukrasila motivom glasinačkih kolica – zvaničnim turističkim simbolom opštine.
Dogovor sa Udruženjem „Aurora“ bio je da na malom razboju – konjiću počnu sa tkanjem pojaseva od vune, koji su i sada bitan element narodne nošnje i sve više traženi kao ukras. Ti pojasevi širine do 15 centimetara i dužine dva do 2,5 metara u narodu su poznati kao tkanice.
Aškrabićeva, kao profesor u penziji, već decenijama njeguje srpske srednjovjekovne rukopise, te manastirsku ornamentiku i čuva istoriju prvih srpskih štamparija, čime je i „probudila“ u radionicama na Sokocu ljubav prema srednjovjekovnoj tradiciji, naročito zlatovezu.
Žene „Aurore“ odlučile su da, osim uobičajenog lančanog i običnog boda, nauče i malo neuobičajeniji bod zlatoveza preko vune, kartona i pamuka, te da se obuče i u vezu sa šljokicama, koji je čest pratilac zlatoveza na narodnim nošnjama.
Aškrabićeva smatra da se danas tradicija pomalo zaboravlja i da nema dovoljno stručnih ljudi koji bi srednjovjekovnoj umjetnosti i simbolici u svim vidovima tadašnjeg stvaranja dali mjesto koje im u srpskoj istoriji pripada.
Ona vjeruje da je njegovanje zlatoveza jedan od načina da se za mlađa pokoljenja sačuvaju bogato kulturno nasljeđe, pismenost i stari umjetnički zanati. Prema njenim riječima, zlatovez, kao dio srednjovjekovne tradicije, može se njegovati na više načina.
„Mi nastojimo da zlatovezom približimo elemente iz manastira jer najviše radimo zlatovez rozeta srpskih srednjovjekovnih manastira koje su inače rađene u kamenu, te zlatovez inicijala iz rukopisnih knjiga i prvih naših štampanih knjiga“, naglašava Aškrabićeva.
Ona tvrdi da je veliki cvijet u nekoliko tonova crvene boje, koji se koristi kao detalj u narodnom vezu, u stvari, stilizovani kosovski božur – motiv čest na košuljama, zubunima i drugim elementima srpske narodne nošnje.
Aškrabićeva ukazuje i na veliku zastupljenost motiva romboidnog oblika u narodnim rukotvorinama, koji je stilizovani simbol vatre, posebno u vezu pokrstici.
Ti motivi se najčešće primjenjuju u slovenskim narodima i imaju simboliku koju treba izučavati.
Dobrila Aškrabić smatra da čuvanje narodne tradicije treba biti daleko više zastupljeno u nastavnim programima i navodi primjer Kirgizije, koja izvozi narodnu nošnju u Ameriku.
„Interesantna je ta naša rukopisna građa koja je zanemarena, a u narodu ne postoji spoznaja o tome koje je sve bogatstvo u našim rukopisnim knjigama“, ističe ona.
Dobrila ukazuje na činjenicu da su srpske rukopisne knjige zastupljene po cijelom svijetu i da su jevanđelja koja su Srbi prepisali prisutna više u NJemačkoj nego u srpskoj zajednici, koja bi trebala imati više sluha za čuvanje tih dokumenata i ukupne srednjovjekovne tradicije.
Udruženje „Dvije ruke“ iz Istočne Ilidže okuplja čuvare narodnih rukotvorina i ljubitelje srednjovjekovne tradicije i kulture srpskog naroda.
(www.palelive.com / Srna)
