Na programu trodnevne „Filmoteke“, koju Kinoteka Republike Srpske organizuje od 29. do 31. avgusta, biće prikazani ranije najavljeni filmovi „Lete ždralovi“ Mihaila Kalatozova, „Viridijana“ Luisa Bunjuela i „Meš“ Roberta Altmana, dobitnici Zlatne palme u Kanu šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog vijeka.
Prvobitno najavljena krajem maja, za vrijeme održavanja ovogodišnjeg Kanskog festivala, „Filmoteka“ je otkazana zbog tehničkih problema, koji su u međuvremenu otklonjeni pa su se stekli uslovi da ovaj program bude održan u novom terminu.
„Filmoteka“ će biti održana u Art galeriji „G 3“ na Palama. Projekcije počinju u 20:00 časova. Ulaz za publiku je slobodan.
Program počinje u utorak, 29. avgusta projekcijom ruskog filma sovjetske produkcije „Lete ždralovi“ Mihaila Kalatozova, koji je Zlatnom palmom nagrađen 1958. godine. Riječ je o jednom od najreprezentativnijih filmova poetskog realizma u sovjetskoj kinematografiji krajem pedesetih godina prošlog vijeka, filmu u kojem je po prvi put prikazano naličje rata i to kroz korupciju, crnu berzu, izbjegavanje regrutacije. Lik Veronike, koji je ruskoj glumici Tatjani Samojlovoj donio svjetsku slavu, postao je jedan od najpopularnijih u istoriji sovjetske kinematografije.
Sljedeće večeri na programu je špansko-meksički film „Viridijana“ iz 1961. godine, u režiji Luisa Bunjuela, koji se smatra jednim od njegovih najuspješnijih filmova. Radi se o adaptaciji romana „Halma“ španskog književnika Benita Pereze Galdoza, filmu koji snažno kritikuje crkvu, njene slabosti i licemjerje u crkvenim krugovima zbog čega su španske vlasti najprije cenzurisale završnicu filma, a zatim i zabranile njegovo prikazivanje, konfiskujući sve kopije. Međutim, Bunjuel je uspio da jednu integralnu kopiju filma pošalje u Kan, gdje je premijerno prikazan i nagrađen Zlatnom palmom. Službeni Vatikan oštro je kritikovao Buljuelovu „Viridijanu“, nazvavši je uvredom za hrišćanstvo. Film je u Španiji prikazan tek 1977. godine.
Na kraju, u četvrtak, 31. Avgusta biće prikazana američka antiratna satira „Meš“ Roberta Altmana iz 1970. godine, sa Donaldom Saderlendom, Eliotom Guldom, Robertom Duvalom i Sali Kelerman u glavnim ulogama. Nastao prema istoimenom romanu Ričarda Hukera, film prati svakodnevni život nekolicine američkih ratnih hirurga u pokretnoj vojnoj bolnici za vrijeme Korejskog rata (aluzija na Vijetnamski rat), koji raznim šalama razbijaju strah i depresiju. Film je inspirisao i snimanje istoimene humorističke tv serije, koja se u SAD prikazivala 11 godina. Osim Zlatne palme, film je osvojio i Oskara za najbolje adaptirani scenario te još 14 svjetskih nagrada i 20 nominacija, a 2000. godine upisan je u Američki filmski registar kao djelo od velikog značaja.
Filmski festival u Kanu jedan je od najuglednijih svjetskih filmskih festivala. Ovogodišnji, jubilarni, 70. festival održan je od 17. do 28. maja. Dobitnik ovogodišnje Zlatne palme je švedski film „Kvadrat“ u režiji Rubena Ostlunda.
Za Kinoteku Republike Srpske:
Jadranka Pandurević, urednik programa
(www.palelive.com)