Martovska „Filmoteka“, koju Kinoteka Republike Srpske organizuje od 15. do 17. ovog mjeseca na Palama, biće kao i prethodna, posvećena velikanima italijanskog neorealizma pa će u okviru trodnevnog programa biti prikazani filmovi Vitoria de Sike (Vittorio de Sica, 1901- 1974), koji se uz Roberta Roselinija, smatra najznačajnijim predstavnikom ovog filmskog izraza.
Od utorka do četvrtka u Art galeriji „G 3“ na programu su De Sikini filmovi: „Kradljivci bicikla“, „Čudo u Milanu i „Umberto D.“ Projekcije počinju u 19:00 časova. Ulaz za publiku je slobodan.
Realističan, gotovo dokumentaristički prikaz stvarnosti i socijalne bijede u poslijeratnoj Italiji, život običnog, „malog“ čovjeka, snimanje na autentičnim lokacijama, sa naturščicima u glavnim ulogama – osnovne su karakteristike neorealističkih filmova, pa tako i filma „Kradljivci bicikla“ (1948), koga mnogi smatraju remek-djelom italijanskog neorealizma.
Film je osvojio 18 međunarodnih nagrada i priznanja, između ostalih, Zlatni globus, BAFTA, a 1950. godine dodijeljen mu je i počasni Oskar za najbolji inostrani film.
De Sikine filmove iz ovog perioda obilježiće saradnja sa scenaristom i teoretičarem neorealizma Čezarem Cavatinijem. Nakon filma „Kradljivci bicikla“, Cavatini će reći da on i De Sika „idu dalje“, što će potvrditi filmom „Čudo u Milanu“ (1951), koji je na programu „Filmoteke“ u srijedu, 16. marta.
Prevazilazeći temeljna faktografska načela pokreta, film „Čudo u Milanu“ predstavlja stilizovano djelo neorealizma, koje je na nov način spojilo elemente bajke i alegorije sa klasnom borbom i hrišćanskim idejama. „Čudo u Milanu“ predstavlja bajku o snu siromašnih za izbavljenjem; film u kome se preplićue realizam i alegorija, sa elementima tragikomedije pod vidnim uticajem Čarli Čaplina. O uspjehu filma govore brojne nagrade, između ostalih, i velika nagrada u Kanu 1951.godine.
Na kraju, u četvrtak, 17. marta , na programu je film „Umberto D.“ (1952). Film donosi portret starog penzionera koji pokušava da se izbori za opstanak i da zadrži bar privid ličnog dostojanstva. Kroz priču o malom čovjeku, potpuno prepuštenom u otuđenom svijetu koji za njega predstavlja neprestanu prijetnju, De Sika daje dokument o stanju društva, u kojem je jedini iskreni čovjekov prijatelj njegov pas.
Iako je bilo pokušaja da se zabrani izvoz ovog filma, zbog mračne slike o stanju italijanskog društva, film je 1955. godine osvojio nagradu za najbolji evropski film, kao i nagradu njujorške kritike za najbolji film izvan engleskog govornog područja.
Za Kinoteku Republike Srpske:
Jadranka Pandurević, urednik programa
(www.palelive.com)