Filmski klasici šezdesetih godina prošlog vijeka „Istočno od raja“ Elija Kazana (Elia Kazan), „Mačka na usijanom limenom krovu“ Ričarda Bruksa (Richard Brooks) i „Doručak kod Tifanija“ Blejka Edvardsa (Blake Edwards) biće na programu „Filmoteke“ iz ciklusa „Literatura i film“, koju Kinoteka Republike Srpske organizuje od 02. do 04. juna u Palama.
Program je bio zakazan od 20. do 22. maja, ali je zbog vanredne situacije u Republici Srpskoj izazvane katastrofalnim poplavama u RS i regionu odložen, u znak solidarnosti sa svim postradalim.
„Filmoteka“ će biti održana u Art galeriji „G3“ 02., 03. i 04. juna u 19.00 časova. Ulaz za publiku je slobodan, a posjetioci će biti pozvani da pozivom na humanitarni broj 1458 doniraju po jednu konvertibilnu marku kao simboličan vid pomoći stanovništvu ugroženom poplavama.
U ponedjeljak, 2. juna biće prikazan film „Istočno od raja“ iz 1955. godine, u režiji Elija Kazana. To je slobodna adaptacija dijela istoimenog romana nobelovca Džona Stajnbeka (John Steinbeck), sa legendarnim Džemsom Dinom (James Dean), koji je u svojoj prvoj ozbiljnoj i glavnoj ulozi briljirao i bio nominovan za oskara. Vrsne uloge ostvarili su i Džuli Haris (Julie Harris), Rejmond Mejsi (Raymond Massey) i Džo Van Flit (Joe Van Fleet), koja je nagradena oskarom za najbolju žensku epizodnu ulogu.
Kazan, koji se smatra jednim od najvećih reditelja u istoriji Holivuda, ne fascinira samo vođenjem glumaca nego i izuzetnim vizuelnim stilom. Ovaj stil, prepoznatljiv još iz njegovih crno – bijelih filmova („Tramvaj zvani čežnja“, „Sjaj u travi“, „Na dokovima Njujorka“), Kazan će potvrditi i u ovom, svom prvom filmu u boji. Film je nominovan za oskara u četiri kategorije, a osvojio je i kansku nagradu za „najbolji dramski film“.
Slijedi „Mačka na usijanom limenom krovu“ (1958) Ričarda Bruksa, sa Elizabet Tejlor (Elizabeth Taylor), Pol Njumenom (Paul Newman) , Berl Ajvsom (Burl Ives), Džudit Anderson (Judith Anderson) u glavnim ulogama. Ova, sa šest oskara nominovana drama, snimljena prema istoimenoj noveli Tenesi Vilijamsa (Tennessee Williams), ostaće zapamćena po Vilijamsovom velikom nezadovoljstvu filmskom verzijom njegove novele.
Iako je u bioskopima bio hit, a kritika ga je hvalila, Tenesi Vilijams je bio ogorčen i tvrdio je da je ta ekranizacija unazadila stanje u američkom filmu i umjetnosti za 50 godina. Problem je bio u motivu homoseksualnosti koji se u filmu izbjegava, pa zbog toga tuga i depresija glavnog junaka Brika (Pol Njumen) postaje vrlo neubjedljiva.
„Doručak kod Tifanija“ (1961), izvrstan film slavnog reditelja Blejka Edvardsa (Blake Edwards), adaptacija priče poznatog njujorškog novinara i pisca Trumana Kapota (Truman Capote), na programu je u srijedu, 04. juna.
Pečat ovoj romantičnoj komediji dala je Odri Hepbern (Audrey Hepburn), kojoj je upravo ova uloga osigurala vječnu slavu, kako zbog utjelovljenja lika vrckaste Holi, tako i zbog izgleda naivke u skupim Živanšijevim kreacijama. Po mnogima, ova uloga predstavlja vrhunac karijere Odri Hepbern , koja, sa svojom cigaretom, malom crnom i večernjom ružičastom haljinom, postaje uzor djevojkama širom svijeta.
U ostalim ulogama glume poznati glumci Džordž Pepard (G. Peppard), Patriša Nil (P. Neal), Miki Runi (M. Rooney) i dr.
Film je, takođe, prepoznatljiv i po oskarom nagrađenom šlageru „Moon River“, poznatog američkog kompozitora filmske muzike Henrija Mancinija.
Za Kinoteku Republike Srpske Jadranka Pandurevic, urednik programa
(www.palelive.com)