Hram Uspenja presvete Bogorodice proglašen nacionalnim spomenikom BiH

Pravoslavni hram Uspenja presvete Bogorodice na Palama, koji je izgrađen 1909. godine, kao istorijski spomenik proglašen je nacionalnim spomenikom BiH. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika je na sjednici, održanoj od 21. do 24. novembra, nacionalnim spomenicima BiH proglasila još 13 dobara, među kojima su kulturni pejzaž – memorijalni kompleks Muzej „25. Maj“ u Drvaru, arheološka područja Skelani u opštini Srebrenica i oostaci kasnoantičke bazilike vrba u opštini Glamoč.
Nacionalnim spomenicima proglašena su i nekropola sa stećcima na lokalitetu Brdo /Križ/ u Deževicama, opština Kreševo, nekropola sa stećcima na lokalitetu mramorje u naselju Bučje u opštini Srebrenica, haremi džamija u Crvenoj Rijeci i Gornjim Potočarima, opština Srebrenica, i praistorijski tumulus i nekropola sa stećcima na lokalitetu Mramorje u zaseoku Raonići, Kaoštice u opštini Višegrad.

U nasionalne spomenike BiH uvrštene su i graditeljske cjeline tekija u Živčićima kod Fojnice, Lipanjska ili Hadži Džaferova džamija sa haremom u Gračanici i džamija u Ćojluku u opštini Srebrenik. Nacionalni spomenici BiH su i prirodno graditeljaska cjelina crkve Svetog Duha i Franjevačkog samostana u Fojnici i istorijska građevina stambeno-poslovni objekat vakufa Čokadži Sulejmana u Sarajevu.

Komisija je donijela odluku da osam dobara ne ispunjava kriterijume za proglašenje nacionalnim spomenikom BiH, među kojima su Petrička džamija čaršijska ili Hadži-Selmanova džamija, te džamija u Osatici i Dobraku, sve na području opštine Srebrenica.

Kriterijume da budu proglašeni nacionalnim spomenikom BiH ne ispunjavaju ni istorijski spomenik Safikadin mezar u Banjaluci, spomen obilježje šehidima i poginulim borcima, poginulim i nestalim licima u opštini Ilidža, zgrada nekadašnje hidroelektrane u Jajcu i džamija Sultan Ahmeda hana drugog u Bugojnu.

Komisija je do sada nacionalnim spomenicima proglasila 653 dobra, a za 123 je donijela negativnu odluku.

Predsjednik Komisije Dubravko Lovrenović rekao je na konferenciji za novinare da je na sjednici donesena odluka o produženju režima zaštite za 21 kulturno-istorijsko dobro, za koja su podnesene peticije kojima je režim zaštite istekao u periodu od 30. avgusta do 30. novembra.

Lovrenović je rekao da Komisija nije prihvatila zahtjev „Elektroprivrede BiH“, koja namjerava da gradi Hidroelektranu „Vranduk“, za izmjenu odluke o proglašenju graditeljske cjeline Stari grad Vranduk nacionalnim spomenikom, koja je donesena 2005. godine, a za koju su utvrđene mjere i zona zaštite.

„Komisija je od investitora zatražila studiju uticaja na okolinu koja uključuje i uticaj na nacionalni spomenik Stari grad Vranduk. Pomenuta brana bila je zamišljena u drugoj zaštitnoj zoni spomenika. Donijeli smo odluku da se ne mijenjaju odredbe odluke o proglašenju graditeljske cjeline Stari grad Vranduk nacionalnim spomenikom BiH, s ciljem njegovog očuvanja“, rekao je Lovrenović.

(www.palelive.com / Srna)