Огласи
BEOGRAD – Direktor beogradskog Muzeja žrtava genocida Dejan Ristić rekao je Srni, povodom Vidovdana i godišnjice početka Prvog svjetskog rata, da se opet može vidjeti ponavljanje sukobljavanja velikih sila, te da ono što je u ideološkom smislu bio Zapad, bolno i potencijalno opasno prestaje da postoji.
On je rekao da je apsolutno sigurno da u svijetu dolazi do potpune promjene odnosa snaga i, faktički, da Istok postaje novi Zapad.
„Ono što je u ideološkom smislu bio Zapad svih prethodnih decenija, polako, postepeno, bolno i potencijalno veoma opasno prestaje da postoji u ovo naše vreme. Naglašavam potencijalno veoma opasno“, istakao je Ristić.
A sa druge strane, dodao je on, to žarište i čvorište međunarodnih odnosa, sve više se pomjera na Istok.
„Ako posmatramo naše sadašnje doba i početak 20. veka, ukoliko pokušamo da se vratimo nekih tih stotinak godina unazad, onda ćemo svakako videti ponavljanje jednog istorijskog fenomena, a to je sukobljavanje velikih svetskih sila“, rekao je Ristić.
On je naveo da su se velike sile sukobile prije stotinak godina globalno, kroz svjetski sukob, koji je tada nazvan Velikim ratom, a danas kroz jedan, za sada, ograničeni sukob na samom istoku Evrope, odnosno kroz tragičan rat između Rusije i Ukrajine, koji označava i kraj jedne i početak druge istorijske epohe.
„Najopasnije je što znamo šta se završava, ali još ne naslućujemo šta počinje. Svedočimo bolan kraj jedne epohe koja je dominirala 20. vekom i prelila se u prvoj deceniji 21. vijeka. Sa druge strane, ne uspevamo još, zato što je rano, da naslutimo osnovne zakonomernosti i karakteristike te nove epohe“, rekao je Ristić.
Ristić je ocijenio da ostaje da se vidi na koji način će se srpski narod snaći u toj geopolitičkoj igri, tom prekomponovanju snaga u čitavom svijetu, u Evropi i regionu, ali i na svom etničkom prostoru.
On je dodao da se, kao Srbin istoričar, iskreno nada da su Srbi uspjeli da nauče lekcije iz istorije i da će ovaj put postupiti odgovorno, mudro i isključivo u skladu sa svojim nacionalnim i državnim interesima.
To znači, naveo je on, da treba biti hladne glave, temeljno poznavati ono što se desilo u prošlosti, kao i cjelovito i objektivno sagledati ono što se dešava danas i izvući zaključke na koji način se danas repozicionirati u međunarodnim odnosima i dodatno jačati poziciju Srbije u regionu, Evropi i svijetu. Ali, ne na uštrb naših nacionalnih i državnih interesa, već isključivo čineći ih komplementarnima sa interesima velikih sila.
NA VIDOVDANE SU SE DEŠAVALI ZNAČAJNI DOGAĐAJI ZA SRBE
Kada se govori o Vidovdanu, Ristić je naveo da se kod Srba prije svega misli na Kosovsku bitku i 1389. godinu, koja jeste najznačajnija vododjelnica u istoriji čitavog srpskog naroda.
On je naveo da se može govoriti o tome da se čitava srpska istorija dijeli na dvije velike epohe – jedna je do Vidovdana 1389. godine, a druga od Vidovdana 1389. godine do danas.
„Opet, sa druge strane, istorija nas uči da su se na `Vidovdane` dešavali značajni događaji u povesti našeg naroda, počev od tog prvog 1389. godine, pa sve do nekih Vidovdana koji su obeležili našu najsavremeniju, najnoviju istoriju i početkom 21. veka“, rekao je Ristić.
Ako se pokušaju uočiti određene zakonomjernosti i sličnosti između Vidovdana 1914. godine i savremenih događaja, onda, dodao je on, može se reći da je Vidovdan 1914. godine, odnosno Sarajevski atentat bio samo dobrodošao povod, ali nikako i uzrok Prvog svjetskog rata.
Uzroci su, naveo je on, mnogo složeniji i kompleksniji i koje je istorijska nauka detektovala u godinama i decenijama pred izbijanje tog rata.
LEKCIJE IZ ISTORIJE SRBI MORAJU PONOVO NAUČITI
Komentarišući činjenicu da su u protekla da velika rata, Prvom i Drugom svjetskom ratu, Srbi bili na pravoj strani istorije, ali opet nisu prošli dobro, Ristić je rekao da su to te lekcije iz istorije koje moraju biti naučene.
„Mi umemo da selektivno pristupamo istoriji i da iz prošlosti afirmišemo isključivo pozitivne momente, dok one negativne ili bolne ili traumatične nekako ostavljamo po strani“, dodao je on.
Srbija i srpski narod su, istakao je Ristić, u oba svjetska rata bili na pravoj strani istorije i oba svjetska rata su bili pobjednički narod, odnosno pobjednička država, ali rezultati tog junaštva i tog stradanja u oba svjetska rata kod nisu bili onakvi kakvi bi trebalo da budu, imajući u vidu pregnuće čitave jedne nacije i države da se rat izbjegne.
Znači, dodao je on, ukoliko je rat otpočeo napadom na našu zemlju u oba navrata i 1914. i 1941. godine, da se iz tog rata izađe sa što manje žrtava, i ukoliko je to moguće, da se izađe kao pobjednik.
„Uspeli smo da se izađe kao pobednik, ali nažalost, zbog istorijskih okolnosti, oba svetska rata smo završili s ogromnim brojem civilnih žrtava, uključujući genocid koji je počinjen nad pripadnicima našeg naroda na teritoriji Nezavisne Države Hrvatske, kao ultimativni i najstrašniji, najtragičniji i najdramatičniji zločin. To su lekcije koje moramo iznova da savladamo“, ocijenio je on.
PROTIV FALSIFIKATA ISTORIJE ISTORIČARIMA SE NIJE TEŠKO BORITI
Što se tiče falsifikata istorije, Ristić je istakao da se protiv takvih falsifikata nije teško boriti, jer jer „falsifikat – falsifikat“.
„To treba ostaviti istoričarima da ukažu na ono što nisu autentična ni naučna tumačenja istorijskih činjenica. Mi imamo fenomen da se nama, odnosno istorijom, mahom bave neistoričari, političari, pseudoistoričari, umetnici, književnici i da tumače istorijske događaja“, ukazao je on.
Ristić je ocijenio da je srpski narod češće spremniji da sasluša one koji nisu profesionalni istoričari od onih koji su profesionalni, zato što će ovi prvi uvijek to uljepšati, romatizovati, dok će istoričari, kao stručnjaci hladne glave reći kako je bilo.
„E, vreme je da konačno svoju prošlost sagledavamo `ni po babu, ni po stričevima`, da afirmišemo sve ono što je bilo pozitivno i veličanstveno, a toga je zaista pregršt, ali i da ukažemo na one katarzične, tragične i dramatične momente sopstvene prošlosti, kako bismo izbegli njihovo ponavljanje u vremenu sadašnjem i budućem“, rekao je Ristić u intervjuu za Srnu.
(www.palelive.com/Srna)
