Огласи
LONDON – Sve je jasnije da se globalno profiliše novi svjetski poredak u kojem 1,3 milijarde ljudi predstavljaju globalni Zapad dok se 6,3 milijarde čovječanstva sve više okreću prema Kini i Rusiji, pokazuje veliko britansko istraživanje.
Riječ je o dva suprotstavljena bloka – bloku tzv. liberalne demokratije koji favorizuju SAD i bloku onih koji ne žele takvu ideologiju već državu stavljaju ispred svega, a koji podržavaju Kinu i Rusiju.
Ta blokovska podjela samo je dodatno ubrzana i naglašena ratom u Ukrajini, tvrde naučnici sa Kembridža.
Oni su uskladili podatke iz anketa provedenih u 137 zemalja. Ono što su otkrili jeste podjela koja raste već čitavu deceniju i koja je napravila jasnu polarizaciju globalne javnosti: proamerikanizam i odanost NATO-u, nasuprot sve većoj podršci Kini i Rusiji.
Naučnici sa Kembridža navode da je ruska akcija u Ukrajini navela ljude na Zapadu da osjećaju sve veću odanost prema SAD i i NATO-u, te da je bogatije demokratije u Latinskoj Americi i Istočnoj Evropi dovela do proameričkog stava.
Međutim, studija identifikuje i zonu država, koje se protežu od istočne Azije preko Bliskog istoka i prema zapadnoj Africi, koju karakteriše suprotan trend: stanovništvo koje u posljednje vrijeme stalno povećava podršku Kini, Rusiji ili objema tim državama.
Među 1,3 milijarde ljudi koji pripadaju zapadnom bloku – tri četvrtine /75 odsto/ sada ima negativno mišljenje o Kini, a 87 posto negativno mišljenje o Rusiji, pokazuje izvještaj koji je objavio Kembridžov Univerzitetski centar za budućnost demokratije.
Ipak, među 6,3 milijarde onih koji žive u preostalih 136 zemalja svijeta stanje je suprotno, odnosno u tim zemljama 70 odsto ljudi ima pozitivan pogled na Kinu i 66 odsto na Rusiju.
Današnja globalna podjela ne zavisi toliko od istorijskih veza među nacijama.
S jedne strane nove podjele nalazi se ono što britanski naučnici nazivaju „pomorskim savezom“, sa načelima utemeljenim na slobodnom protoku trgovine i ideja te zaštiti individualnih prava.
On uključuje zemlje većeg dijela Evrope i stabilnije dijelove Amerike i Australazije. U tom savezu, uzor svima je SAD, koje vode glavnu riječ.
Suprotstavljena strana je okrenuta „evroazijskom bloku“, čiji temelje čine Kina i Rusija, sa vezama preko kontinenta sa centralnom Azijom, Iranom i arapskim Bliskim istokom, kao i velikim dijelovima Afrike i jugoistočne Azije.
Demokratije sa visokim dohotkom postale su sve sekularnije /sve manje religiozne/ i prihvatljivije u pogledu manjinskih prava, ali ostatak svijeta nije.
Kako kažu britanski autori studije, Vladimir Putin je „iskoristio priliku da se predstavi kao branilac onoga što naziva `tradicionalnim` vrijednostima protiv prijetnje zapadnog liberalizma“.
Rat u Ukrajini je pojačao ovu podjelu, ali rezultati studije sugerišu da je ona nastajala čitavu deceniju, budući da je globalno javno mnjenje o geopolitici bilo daleko raznolikije i nedefinisanije deset godina unazad.
Britanski naučnici smatraju a su kineska samouvjerenost i transnacionalna infrastrukturna ulaganja pomogli u stvaranju te podjele, kao i strateško fokusiranje Kine i Rusije na Afriku.
Rusija već čitavu deceniju gubi svoju rubnu podršku među stanovništvom Zapada. Udio građana Zapada sa pozitivnim mišljenjem o Rusiji pao je sa 39 odsto na 23 odsto, a sada, nakon rata u Ukrajini, iznosi samo 12 odsto – tvre britanski istraživači.
U međuvremenu, pozitivnost javnosti prema Rusiji pala je u evropskim zemljama koje su prije simpatisale Rusiju – Grčka sa 69 na 30 odsto, Mađarska – sa 45 na 25 odsto ili Italija sa 38 na 14 odsto.
Međutim, u regijama zemalja u razvoju na Rusiju se gleda blagonaklono. To uključuje 75 odsto ispitanika u južnoj Aziji, 68 odsto u frankofonskoj Africi i 62 odsto u jugoistočnoj Aziji, uprkos ratu U Ukrajini.
U studiji se navodi da je prije pet godina 42 odsto zapadnih građana imalo pozitivno mišljenje o Kini, a ta se brojka u međuvremenu gotovo prepolovila na 23 odsto – prenosi portal „EurekaAlert“.
(www.palelive.com / Srna)
