BISKUPIJA – Jedan od najljepših zavjetnih hramova pravoslavne Dalmacije je Dalmatinska Lazarica iz 1874. godine posvećen Svetom knezu Lazaru, koja se nalazi u selu Zvjerinac desetak kilometara južno od Knina, na Dalmatinskom Kosovu, rekao je Srni jeromonah Simon koji od 2008. godine živi u ovom manastiru.
Manastir Lazarica nalazi se u srcu Dalmacije, na obroncima Dinare, Kozijaka i Promine.
Otac Simon podsjeća da je gradnja ove svetinje, uz blagoslov blaženopočivšeg episkopa dalmatinskog Stefana Kneževića, počela 1874. godine i da je prvobitno bila posvećena Svetim pravednim Joakimu i Ani.
„NJena gradnja odvijala se veoma sporo, punih 15 godina. Razlog odugovlačenja izgradnje bio je u želji episkopa Stefana da hram posveti Svetom velikomučeniku knezu Lazaru, jer se 1889. godine obilježavao jubilej – 500 godina od Kosovskog boja“, priča otac Simon.
Austrougarske vlasti strogo su zabranjivale podizanje hramova Srbima svetiteljima, kao i nacionalno buđenje srpskog identiteta, tako da je prilikom osveštanja hrama episkop Stefan hram posvetio Svetom velikomučeniku knezu Lazaru 28. juna 1889. godine, a osveštanju je prisustvovalo 7.000 vjernika.
LJepota Dalmatinske Lazarice ogleda se u gradnji tesanim kamenom i dragocjenim ukrašenim ikonostasom, koji je u ono vrijeme koštao 2.400 kruna.
„Ova svetinja darivana je od mnogih dobronamjernih ljudi. Nikodim Milaš je darivao hram velikom ikonom Svetoga kneza Lazara, dok su bogati trgovci Srbi i Hrvati darivali hram polijelejima, ikonama i krstovima“, rekao je jeromonah Simon.
Crkva Lazarica je 1940. godine proglašena manastirom i metohom manastira Krke, zavjetnim hramom i nazvana je Sveta Lazarica.
„U Drugom svjetskom ratu manastir je bio oštećen i izložen propadanju, a obnovljen je tek 1964-1965. godine. Obnovljeni manastir ponovo je stradao u zemljotresu 1970. godine. Uslijedila je ponovna obnova, tako da je na Vidovdan 1973. godine svečano osveštan. U vrijeme blaženopočivšeg episkopa Stefana /Boce/ ostaće upamćeno po obnavljanju proslave Vidovdana na Dalmatinskom Kosovu. Ovu tradiciju okupljanja kod manastira Lazarice nastavio je tadašnji episkop dalmatinski Nikolaj Mrđa“, podsjetio je monah Simon.
On je dodao da je unutrašnjost manastir pretrpjela manja oštećenja tokom posljednjeg rata.
U porti manastira postavljen je spomen-krst za sve postradale srpske žrtve tokom i nakon hrvatske vojne i policijske akcije „Oluja“ sa područja opštine Biskupija, u kojoj se nalazi ova svetinja.
„Više puta počinjala je obnova. Radilo se na uređenju konaka, porte, spoljnih dijelova konaka. Dograđeno je i pet kelija za život monaha. Potrebno je da uradimo vrata na manastiru ali i sagradimo suvenirnicu. Svaka pomoć nam je dobrodošla“, rekao je otac Simon i dodao da, osim njega, u manastiru živi iskušenik Nemanja.
Prema njegovim riječima, ko god da dođe uvijek se vraća u Lazaricu, danas u Lazaricu dolazi velik broj pravoslavnih vjernika, ali i katolika.
„Važno je da se trudiš, moliš i živiš kako bi bio dobar čovjek. Dalmacija je neponovljiva ljepota. Ovdje žive i Srbi i Hrvati. Život normalno teče, svi su se pozabavili svojim životom. Ove godine imali smo četiri vjenčanja i osam krštenja u Lazarici, dok unazad dvije godine nije bilo nijedno“, rekao je otac Simon.
Otac Simon je poručio da je pravoslavna vjera ono što je sačuvalo srpski živalj u ovom dijelu Dalmacije.
„Sa blagoslovom i vjerom da se svi vraćamo u Lazaricu“, istakao je otac Simon.
(www.palelive.com / Srna)