Огласи
Đorđe MihajlovićEminentni pozorišni i likovni kritičar i publicista iz Sarajeva Vojislav Vujanović za Novinsku agenciju Republike Srpske SRNU govori o Sarajevu, sarajevskim Srbima, srpskom duhovnom i spomeničkom blagu kroz vijekove
U nekadašnjoj Bosni dugo nije bilo pravih slikara, a među prvima se pojavio Vjekoslav Karas, hrvatski slikar, koga je Omer-paša Latas pozvao u svoju rezidenciju da slika članove njegove porodice, nakon čega na likovnu scenu snažno istupaju Srbi Đoko Mazalić i Đorđe Mihajlović, rekao je za Srnu pozorišni i likovni kritičar i publicista iz Sarajeva Vojislav Vujanović.
Vujanović kaže da dolaskom Austro-Ugarske u BiH dolazi i do pojave generacije slikara iz potlačenih zemalja s ciljem da veličaju uspjehe Monarhije u Bosni.
Međutim, prirodna raskoš i čudesno bogatstvo flore i faune doveli su do toga da su ti „umjetnici“ naprasno zaboravljali na svoj osnovni zadatak, pa su se „bacali“ na pejzaž i tako polakao bježali od vlasti i razvijali sopstveni umjetnički izraz.
Tu epohu u Bosni obilježila je i slovenačka slikarka Ivana Kobilc koja je ostvarila značajna likovna ostvarenja, nakon čega se polako počeo razvijati i domaći profesionalni slikarski kadar, koji su, osim Gabrijela Jurkića iz Livna – kao začetnika bosanskohercegovačkog impresionizma i majstora pejzaža i porteta – činili uglavnom Srbi.
 Đoko Mazalić |
Jedan od njih bio je prvi i najstariji školovani i profesionalni slikar Đoko Mazalić, a slijedi Đorđe Mihajlović, rođen u Tuzli, školovan u Evropi, koji je umro veoma mlad 1919. godine. Među velikim slikarima tog vremena je Jovan Bijelić, jedan od doajena jugoslovenskog slikarstva, koji je rođen u jednom selu kod Petrovca.
Veliko ime sarajevskih Srba u likovnom miljeu jeste i slikar Lazar Drljača, rođen u selu Blatna kod Novog, koji se krajem 19. vijeka školovao u Sarajevu.
On je, podsjeća Vujanović, slikao tako da je izazivao divljenje poznavalaca umjetnosti širom svijeta, izlagao je po Evropi, a sam je jednom prilikom rekao da „slika zato što to voli, a izlaže samo zato da preživi“.
Drljača je cijeli život proživio izuzetno oskudno, ali je bio prava riznica duhovnog bogatstva. On je živio u prirodi, slikao motive iz prirode iako je imao izvanredne uspjehe sa svojim veoma upečatljivim portretima.
Na Drljačinim rijetko sačuvanim uljanim radovima najbolje se vidi snaga umjetnikovog ekspresionizma. Nakon dugih lutanja po svijetu, progonstva na Sardiniji, gdje je proveo četiri godine u toku Prvog svjetskog rata, vratio se kući u selo Blatna.
 Lazar Drljača |
U tadašnji likovni život početkom 20. vijeka, nezaboravnom izložbom na kojoj su prodati svi eksponati, vraća ga njegov prijatelj, sarajevski slikar Petar Tiješić, jedan od slikara iz prve generacije umjetnika u BiH koji su pohađali umjetničke škole, uključujući i Gabrijela Jurkića, Petra Šaina, Karla Mijića, Špiru Bocarića, Đoku Mazalića, Romana Petrovića i Lazara Drljaču.
Lazar Drljača umro je 13. jula 1970. godine, a prema nekim izvorima još 1932. godine za sebe je rekao: „Ja sam, vidite, nakon Rima i
Pariza u kojima sam radio i izlagao, postao pravi, tvrdi bosanski seljak. Ja sam vam, u stvari, bogumil.“
Navodno, njegova jedina želja bila je da bude sahranjen kao bogumil, a na grobove bogumila stavljani su stećci.
Vujanović je podsjetio i na umjetnički opus Dimitrija Mitrinovića, koji je veliki uspjeh postigao u Engleskoj, kao i na Vojislava Hadži-Damjanovića, rodom iz Trebinja…
(www.palelive.com / Srna)
