Na današnji dan 1995. godine počela NATO agresija na Srpsku

Na današnji dan 1995. godine u 2.12 časova počelo je zločinačko NATO bombardovanje Republike Srpske koje je trajalo do 14. septembra, a u kome je stradalo više od stotinu nedužnih civila.

Na položaje Vojske Republike Srpske NATO avijacija bacila je ukupno 1.026 bombi, od čega 708 vođenih, a ukupna težina bačenog eksploziva iznosila je oko 10.000 tona.

NATO zločinci su u akciji pod nazivom „Namjerna sila“ koristili radioaktivnu municiju sa osiromašenim uranijumom, uz objašnjenje da „ona treba Srbe u BiH da dovede za pregovarački sto“.

Povod za NATO agresiju bila je eksplozija na sarajevskoj pijaci Markale, 28. avgusta 1995. godine, za koju su optuženi Srbi iako je u izvještaju nezavisne komisije iz tog perioda navedeno da „ne postoje jasni dokazi da su granate došle sa srpskih položaja“, što je potvrdio lično i Jasuši Akaši, tadašnji izaslanik generalnog sekretara UN za Balkan.

Tadašnji komandant UNPROFOR-a general Majkl Rouz izjavio je nakon incidenta na Markalama da se ne može utvrditi odakle je granata ispaljena. Ruski pukovnik, komandant ruskog mirotvoračkog bataljona u Sarajevu Andrej Demurenko, koji je učestvovao u istrazi, izjavio je da su Srbi „nepravedno bili optuženi samo da bi NATO imao povod za napad“.

Sve te tvrdnje nisu ništa značile za NATO savez, već su se otvoreno svrstali na stranu Bošnjaka i počeli agresiju na položaje Vojske Republike Srpske.

Prvog dana bombardovanja Pala, u okršaju srpske artiljerije i aviona NATO saveza, koji su mještani ratne prestonice posmatrali sa ulica, oko 17.00 časova raketom „zemlja-zemlja“ oboren je francuski avion „Miraž 2000“, koji je pao 20-ak kilometara jugoistočno od Pala, a dvojica pilota spasila su se katapultiranjem.

Istovremeno sa „Namjernom silom“ pokrenuta je i NATO akcija „Mrtvo oko“ čiji je cilj bio onesposobljavanje protivvazdušnog sistema odbrane Vojske Republike Srpske.

Tom prilikom bombardovan je radar na Jahorini, a u napadu NATO avijacije na telekomunikacioni toranj na Zlovrhu na današnji dan 1995. godine stradalo je deset nedužnih pripadnika Vojske Republike Srpske koji su bili zaduženi za obezbjeđenje tornja.

Te kobne noći stradali su LJubomir i Dragomir Bakmaz, Zoran i Radenko Sorak, Velimir Ujić, Miloš Jovičić, Darko Motika, Zoran Nerić, Andrija Obradović i Milan Stanišić.

Bombardovanje Republike Srpske okončano je 14. septembra 1995. godine kada je postignut dogovor da Vojska Republike Srpske povuče teško oružje iz takozvane „Zone bezbjednosti“ što je i učinjeno 17. septembra.

Za bombardovanje Pala, Jahorine, Hadžića, Vogošće, Ilijaša i Bratunca, mjesta koja su bila pod kontrolom Vojske Republike Srpske, NATO zločinci su koristili osiromašeni uranijum, a od njegovih posljedica umrlo je najviše bivših stanovnika opštine Hadžići koji su se, nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma, preselili na područje Bratunca.

Na bratunačkom groblju, samo četiri godine nakon bombardovanja, sahranjeno je oko 400 umrlih, od kojih je većina bolovala od neke vrste karcinoma. I mnogi strani vojnici, koji su boravili na ovim područjima u toku i nakon bombardovanja, danas imaju slične zdravstvene probleme.

Posljedice korišćenja radioaktivne municije sa osiromašenim uranijumom osjetiće i generacije budućih stanovnika Republike Srpske, koja je među vodećim zemljama po broju malignih oboljenja u regionu.

Prema odluci Odbora Vlade Republike Srpske za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova koja je donesena u martu ove godine, kao Dan sjećanja na žrtve NATO bombardovanja u Srpskoj određen je 9. septembar.

Taj datum odabran je u znak sjećanja na dan kada su u NATO bombardovanju ubijeni brat i sestra Radmila i Radenko Galinac iz naselja Grlica u Vojkovićima. Brat i sestra Galinac bili su među prvim žrtvama NATO agresije kada ih je 9. septembra 1995. godine na srušenom mostu u naselju Semizovac kod Sarajeva, ubio pilot NATO avijacije.

Prijedlog da ovaj događaj dobije republički značaj dao je poslanik SNSD-a u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine BiH Staša Košarac i to je 27. događaj u kalendaru obilježavanja najvažnijih datuma iz istorije srpskog naroda sa ovih prostora.

Košarac je Odboru Vlade Srpske za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova uputio prijedlog da 9. septembar bude Dan sjećanja na žrtve NATO bombardovanja, u skladu sa inicijativom koju je ranije pokrenula Novinska agencija Republike Srpske – SRNA.

Košarac je tada u dopisu Odboru podsjetio da je SRNA pokrenula inicijativu i objavila seriju tekstova koji su ovjekovječili svjedočenja o NATO agresiji u Republici Srpskoj i žrtvama bombardovanja osiromašenim uranijumom.

Inicijativa za obilježavanje dana sjećanja na žrtve NATO bombardovanja pokrenuta je u Andrićgradu 26. avgusta 2018. godine, na prijedlog SRNE.

(www.palelive.com / Srna)