Na Srpsku bačene tri tone uranijuma

ISTOČNO SARAJEVO – Na Republiku Srpsku je tokom NATO bombradovanja 1995. godine bačeno više od 10 tona eksploziva, od toga tri tone osiromašenog uranijuma, koji kao „tihi ubica“ uzima danak, a najveće posljedice trpi stanovništvo Sarajevsko-romanijske regije, rečeno je u Istočnom Sarajevu u uvodu okruglog stola o posljedicama bomabrdovanja NATO snaga.

Učesnik okruglog stola Željko Samardžić sa Pala, koji je preživio bombardovanje na Gradištu između Pala i Sarajeva, rekao je da se liječio od tri maligna oboljenja, jer je bio izložen radioaktivnoj prašini i osiromašenom uranijumu.

„Na položaj gdje su bile haubice i vozilo koje sam dužio sasulo je oko 60 avio-raketa. Nakon nekoliko godina počeli su problemi sa debelim crijevom, nadbubrežnom žlijezdom i glavom, zbog čega sam tri puta operisan“, rekao je Samardžić novinarima.

On je naveo da su petorica saboraca, od njih 17 koji su bili s njim u noći bombardovanja, preminula od posljedica, dok se ostali i dalje liječe.

Samardžić je ispričao da je 2002. godine u Briselu publicista Mišel Kolon organizovao seminar povodom štetnog dejstva osiromašenog uranijuma, kojem je prisustvovalo više NATO vojnika koji su učestvovali u bombardovanju BiH i Srbije.

„Dva Španca, koja su se prijavila za taj skup su umrla, a jedan engleski vojnik došao je u invalidskim kolicima. On je rekao da u slučaju da neko od oboljelih učesnika bombardovanja ne priča o tome u Velikoj Britaniji ima obezbijeđeno liječenje, jer u protivnom postaje građanin drugog ili trećeg reda“, ispričao je Samardžić.

On je naveo da mu je u pauzi tog sastanka ponuđeno da izabere NATO zemlju u kojoj će da živi sa porodicom da ne bi svjedočio o posljedicama koje je preživio zbog osiromašenog uranijuma, što je odbio.

U NATO agresiji na Republiku Srpsku od 30. avgusta do 13. septembra 1995. godine učestvovalo je više od 400 letilica, od toga 222 borbena aviona, obavljeno je 3.515 letova, a bačene su 1.024 avio-bombe sa više od 10 tona eksploziva, od čega tri tone osiromašenog uranijuma, rečeno je tokom uvodnog izlaganja.

Na početku skupa čija je tema „Eksplozije osiromašenog uranijuma nastale u toku NATO bombardovanja Republike Srpske 1995. godine – mogući uzrok stalnog porasta maligniteta stanovništva Sarajevsko-romanijske regije“, istaknuto je da su na Republiku Srpsku isporučene tone uranijuma koji, kao „tihi ubica“, i danas uzima danak.

Najžešće bombardovanje pretrpjeli su tadašnje Srpsko Sarajevo, Vogošća, Hadžići, skladište naoružanja i municije u Žunovnici i u Jahorinskom potoku kod Pala, te položaji Vojske Republike Srpske na Gavrića brdu.

Gađana su i vojna skladišta u Topliku, Lukavici, Čajniču, radarski sistemi na Jahorini, centri veze na Kozari, Ozrenu i Velikom Žepu, kasarne u Kalinoviku, Han Pijesku, kao i srpske jedinice na položajima širom ratišta na Sarajevsko-romanijskom produčju.

Prve žrtve bombardovanja u tadašnjem Srpskom Sarajevu bili su brat i sestra Radenko i Radmila Galinac koji su stradali kod srušenog mosta u mjestu Kamenica kod Sarajeva, dok je i dalje nepoznat broj smrtno stradalih i oboljelih zbog osiromašenog uranijuma, kao i materijalna šteta.

Vojna operacija NATO-a pod nazivom „Odlučan odgovor“ zvanično je počela u noći između 30. i 31. avgusta 1995. godine, a tokom agresije, koja je trajala dvije sedmice, ubijano je stanovništvo, uništavani su vojni ciljevi i razarana materijalna dobra.

Bila je to prva masovna, vojna akcija NATO-a od osnivanja, a razlog za to bilo je granatiranje sarajevske pijace „Markale“.

U uvodu je istaknuto da su Srbi optuženi za masakr i kažnjeni brutalnim bombardovanjem iako od tada do danas postoje sumnje da je sve iscenirano.

Jovanović: Utvrditi ko je bacao bombe sa osiromašenim uranijumom

Srpski diplomata Vladislav Jovanović izjavio je danas da je korištenje municije sa osiromašenim uranijumom tokom NATO bombardovanja Republike Srpske i SR Jugoslavije potrebno rasvijetliti, proučiti i utvrditi kolika je odgovornost onih koji su ga upotrebljavali.
Jovanović je rekao novinarima u Istočnom Sarajevu da će NATO članice morati da prihvate činjenicu su u izvršile agresivne napade, prvo na Republiku Srpsku, pa na SR Jugoslaviju, upotrebljavajući oružja koja su suprotna međunarodnom ratnom pravu.

„U ovom slučaju imamo municiju sa osiromašenim uranijumom, koja je upotrebljavana sa ciljem da se razbiju oklopne jedinice. Međutim, tenkovi na obe strane su bili starih tipova i mogli su biti gađani klasičnim granatama i municijom, a ne granatama sa osiromašenim uranijumom“, rekao je Jovanović.

On je ocijenio da su to radili iz dva razloga – da se oslobode štetnog materijala iz svog skladišta i da, na neki način, dodatno kazne srpski narod koji nije kleknuo pred novim svjetskim poretkom koji je bio oblik dominacije SAD nad ostatkom svijeta.

Jovanović kaže da je, ako je akcija bombardovanja SR Jugoslavije bila protiv mira, jer nije bila odobrena od Savjeta bezbjednosti, onda je i bombardovanje snaga Republike Srpske u BiH bilo, takođe, uvlačenje NATO-a u građanski rat i svrastavanje na jednu stranu.

„To mora da poziva na odgovornost i istorijsko rasvetljavanje. Ova i buduće generacije trebaju da pitanje korištenja municije sa osiromašenim uranijumom rasvijetle, prouče i utvrde kolika je odgovornost onih koji su to upotrebljavali. Snage NATO-a su za agresiju protiv SR Jugoslavije došle na jednu vrstu formule – akcija nije bila legalna, ali je bila opravdana, kao da se ta kontradikcija može pomiriti“, kaže Jovanović.

On ističe da akteri akcije hoće da podijele krivicu i na taj način da se izvuku od odgovornosti, što im ne treba omogućiti.

„Istina je jedna i kao takva mora da bude istaknuta da bi bila dobra osnova za razvijanje normalnih odnosa u budućnosti“, poručio je Jovanović, koji je učestvovao na skupu o temi „Eksplozije osiromašenog uranijuma nastale u toku NATO bombardovanja Republike Srpske 1995. godine – mogući uzrok stalnog porasta maligniteta stanovništva Sarajevsko-romanijske regije“.

Bivši direktor bolnice Kasindo u Istočnom Sarajevu hirurg Slavko Ždrale rekao je da je nakon 1996. godine uočeno da se „nešto dešava“, te da su kasnije dobili informaciju o upotrebi oružja sa osiromašenim uranijumom na prostorima Jahorine, Han Pijeska, Hadžića, što je uzrokovalo povećan broj malignih bolesti.

„Zaključke koje ćemo danas donijeti predstavićemo društvenoj zajednici da vidimo šta ona smatra da treba uraditi. Mi smatramo da je potrebno puno raditi i istraživati, te zbog zdravlja stanovništva uložiti puno materijalnih sredstava“, izjavio je Ždrale.

Ždrale smatra da se i u pravnim i političkim sferama trebaju iznaći određeni zaključci i smjernice koje će ići u tom pravcu.

(www.palelive.com / Srna)