ISTOČNO SARAJEVO – Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske objavila je knjigu akademika Marka Vukovića „Štetnosti osiromašenog uranijuma“, koji je ovim djelom tražio potvrdu svoje, ali i sumnje drugih da je osiromašeni uranijum korišten tokom NATO bombardovanja Republike Srpske opasan po zdravlje ljudi i hazard za okolinu.
„Zabrinjavajuća je činjenica da su podaci do kojih sam došao, a koji potiču od vrlo uglednih ustanova, dijametralno suprotni“, izjavio je Vuković Srni.
Prema njegovim riječima, institucije svih vlada zemalja agresora na Republiku Srpsku saglasne su da količine utrošenog osiromašenog uranijuma ne izazivaju bilo kakve štetne zdravstvene efekte, pa ni povećanu pojavu malignih oboljenja, a negiran je i uticaj na životnu sredinu.
On je ukazao da, sa druge strane, nezavisni istraživači, bilo pojedinci bilo instituti, tvrde potpuno suprotno, odnosno da osiromašeni uranijum dovodi do povećanja oboljelih od malignih tumora i da predstavlja hazard po životnu sredinu.
Vuković smatra da eksperimenti „in vitro“ i „in vivo“ ne mogu dovesti do rješenja, već su neophodne epidemiološke studije na velikim grupama stanovnika sličnih kulturoloških navika i uslova življenja.
On izražava bojazan da ti uslovi neće biti stečeni u dogledno vrijeme.
„Nažalost, to pojedincima ne koristi, a njima ostaju tumori, urođene anomalije na potomstvu, zagađena hrana i voda i čekanje boljeg vremena ako ga bude“, upozorava akademik Vuković.
Vuković smatra da je i on lično jedna od žrtava posljedica djelovanja osiromašenog uranijuma, jer mu je u avgustu 2020. godine ustanovljen tumor lijevog bubrega, koji je dijelom bio nektrotičan, sa velikim hematomom, pa je operacijom 6. avgusta taj bubreg uklonjen.
On je 1995. godine sedam mjeseci boravio u teško bombardovanim područjima, odnosno u tadašnjoj bolnici „Kasindo“ u Istočnom Sarajevu, bio je i u mobilnoj hirurškoj ekipi u Kalinoviku, kao i u bolnici Medicinskog fakulteta u Foči, da bi potom i u 1996. godini kao ortopedski hirurg posjećivao ove bolnice i liječio pacijente.
Kao razloge za ovaj naučni rad, Vuković navodi činjenicu da se, dijelom u stručnoj literaturi, a znatno više u dnevnoinformativnoj štampi, objavljuju vrlo različiti podaci o bombardovanju Iraka, Republike Srpske, Srbije, Avganistana i, u vezi s tim, različiti su i podaci o broju obolijevanja od malignih tumora.
„Cilj mi je da i druge podstaknem da analiziraju svoje, ali i tuđe podatke, na putu ka istini“, poručuje akademik Vuković.
U knjizi „Štetnosti osiromašenog uranijuma“ Vuković u gotovo 30 poglavlja na stručan način analizira pogubne posljedice djelovanja osiromašenog uranijuma na ljudski organizam i ključne organe poput bubrega, pluća, testisa, mokraćne bešike, dojki – koji su izloženi kancerima.
„Ipak, nameće se pitanje, kako je upotreba osiromašenog uranijuma u ratu moguća, a da nema sigurnih informacija o njegovom djelovanju na prirodnu okolinu, živi svijet i ljude? To je sredstvo koje neselektivno ubija i time je i neprihvatljivo“, navodi Vuković.
On podsjeća da je u operaciji „Namjerna sila“ od 29. avgusta do 14. septembra 1995. godine učestvovalo 400 NATO aviona, od toga 220 borbenih iz 15 zemalja.
Ukupan broj letova bio je 2.427, a avioni SAD izveli su 66 odsto letova, Velike Britanije 9,3 odsto, Francuske 8,8 odsto, Holandije 5,6 odsto, Turske 2,2 odsto.
U tom periodu bačeno je ukupno 1.026 bombi ukupne težine više od 10 tona, a od tog broja 708 je navođenih projektila.
Neposredne nesreće od bombardovanja Republike Srpske su 152 ubijena civila, 46 ubijenih vojnika, 273 ranjenih civila, od kojih su trećina bila djeca, te 98 ranjenih vojnika.
Gađano je 71 naselje, srušeno 15 mostova, 19 telekomunikacionih uređaja, oštećena zgrada sa tri fakulteta i jedna škola.
Marko Vuković rođen je 1936. godine u Foči, gdje je završio gimnaziju, studije medicine završio je 1962, specijalizaciju hirurgije 1970. i ortopedije 1973. godine u Sarajevu.
Doktorat nauka stekao je u Sarajevu iz oblasti traumatologije, a primarijus je od 1977. godine.
Tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata hapšen je od muslimanske policije u Sarajevu i šest mjeseci zadržan je u zatvoru, a drugu polovinu rata proveo je u Bolnici Kasindo.
Objavio je više od 50 stručnih i naučnih radova i 10 knjiga iz oblasti kojima se bavio.
Prošao je sva redovna zvanja do redovnog profesora na Univerzitetu u Sarajevu i Univerzitetu u Istočnom Sarajevu.
Redovni je član Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske.
(www.palelive.com / Srna)