Огласи
NOVO GORAŽDE – Obilježavanje 500 godina Goraždanske štamparije potvrđuje da su Srbi narod koji je rano počeo da štampa i da piše vrlo uzbudljiva i velika djela, izjavio je večeras u Donjoj Sopotnici kod Novog Goražda profesor Emir Kusturica.
„Mi imamo od te štamparije do danas ispunjenu svaku tačku koju jedna mala zemlja ima, a to su veliki književnici i veliki umjetnici koji su obilježili to vrijeme“, rekao je Kusturica na akademskoj večeri povodom 500 godina Goraždanske štamparije, održanoj u porti Crkve Svetog Georgija u Donjoj Sopotnici.
On je istakao da je početak pismenosti mnogo stariji od štamparije, ali da je ona zapravo prvi put da se pisana riječ umnožava i uopšte ideja lakog dupliciranja koja danas dostiže vrhunac i ogleda se u Internetu.
„Ni Internet ne bi bio to što jeste da prije 500 godina nije bilo zaluđenika koji su vjerovali da štampariju treba praviti u našem narodu“, rekao je Kusturica.
On je podsjetio da ideja te prve štamparije pod Turcima govori dvostruko – da je neobično da je to moglo pod Turcima da se uradi, a sa druge strane da je to jedan narod koji je to bio.
„Najveća potvrda validnosti te kulture je činjenica da su svi ugovori za vrijeme turske okupacije, odnosno Dubrovačke republike u Dubrovniku bili potpisivani i pisani ćirilicom. To jeste bilo jedno jedino pismo i kad se pogleda politička vaga koja se danas pravi u BiH, a i prije 100 i 200 i 300 godina, uvijek je prva na udaru bila ćirilica“, rekao je Kusturica.
Književnik Vladimir Kecmanović rekao je da je značaj ovog jubileja ogroman i da je impozantan broj godina koji je protekao od trenutka kad je štamparija puštena u rad.
„U vremenu u kojem živimo taj značaj je neuporedivo veći iz više razloga. Jedan je taj što živimo u vremenu opšte debilizacije gde su ljudi pola veka ranije više držali do pisane reči nego mi danas“, kaže Kecmanović.
Prema njegovim riječima, druga stvar koja podcrtava značaj ovog jubileja jeste današnja politička situacija koja, kako kaže, traje više decenija i u kojoj se u BiH osporava identitet srpskog naroda, te činjenica da je srpski narod najstariji na ovim prostorima, pa i činjenica da su 90 odsto današnjih stanovnika BiH potomci ljudi koji su ovdje napravili tu štampariju, a koji su bili Srbi.
On je naglasio da, iako današnje vrijeme nije blistavo i na prvi pogled ne ostavlja prostor za optimizam, ovakav jubilej i ova štamparija daje nadu da će srpski narod istrajati i da će kulturom i duhom uspjeti da ostane spreman za vrijeme nekog novog procvata koji će biti bar približno ravan onom u doba Nemanjića.
Književnik Milan Ružić rekao je da je Goraždanska štamparija, u tami opšteg ropstva pod Turcima, sijala kao svetionik.
„Goraždanska štamparija je polumilenijumski dokaz da smo jedan od posljednjih bedema pravoslavlja“, istakao je Ružić.
Načelnik opštine Novo Goražde Mila Petković rekla je da se veliki gradovi, koji su mnogo moćniji i razvijeniji od ovog mjesta, ne mogu pohvaliti da je kod njih utemeljeno štamparstvo na Balkanskom poluostrvu.
U kulturnom programu nastupila je Etno-grupa „Iva“ iz Banjaluke.
Akademiji su prisustvovali načelnici opština Višegrad, Foča, Sokolac, te brojni predstavnici društvenog i kulturnog života.
Organizatori akademske večeri su Narodna biblioteka „Božidar Goraždanin“ i opština Novo Goražde.
U Hramu Svetog Georgija u Donjoj Sopotnici 1519. godine Božidar Goraždanin je osnovao prvu štampariju na ovim prostorima i drugu na Balkanu, odmah poslije cetinjske.
U ovoj štampariji, koju je Goraždanin prenio iz Venecije u Sopotnicu, štampane su ćirilične crkvene knjige do 1523. godine, kad je pod najezdom Turaka preseljena u Trgovište u Rumuniju.
(www.palelive.com / Srna)
