Огласи
U okviru manifestacije „Dani Kinoteke Republike Srpske“ večeras je u Kulturnom centru Pale održan poseban program posvećen sjećanju na filmskog reditelja Miodraga Taranu, idejnog osnivača i prvog direktora „Srna filma“.
Prikazan je prvi dokumentarni film „LJeto sam proveo“, snimljen u produkciji „Srna filma“ 1992. godine, koji potpisuju Zoran Maslić i Miodrag Tarana.
Prikazani su i Taranini dokumentarci iz prijeratnog perioda „Nebeska berba“ /1991/ i „Djevojčica iz prošlog vijeka“ /1986/, oba u produkciji sarajevskog „Foruma“ i tadašnje TV Sarajevo.
„U istoriji kinematografije Republike Srpske dokumentarni film `LJeto sam proveo…` Zorana Maslića i Miodraga Tarane ostaće zabilježen ne samo kao prvi dokumentarac Republike Srpske, nego i kao prvi nagrađeni film, a nagrada sa 40. beogradskog festivala dokumentarnog i kratkometražnog filma za najbolji film u video selekciji iz 1993. godine ujedno je i prva nagrada u oblasti kulture dodijeljena autorima iz Republike Srpske“, rekao je novinarima dramaturg Narodnog pozorišta iz Beograda Slavko Milanović, dugogodišnji saradnik Kinoteke Republike Srpske.
Direktor Kinoteke Milovan Pandurević rekao je da će u istoriji kinematografije Republike Srpske ime Miodraga Tarane višestruko biti upisano na prvom mjestu, kao začetnika kinematografije u Srpskoj i idejnog osnivača Srna filma, javnog filmskog preduzeća Republike Srpske.
Reditelj iz Sarajeva Duško Anđić prisjeća se da je Tarana na ondašnjoj TV Sarajevo bio njegov „agilni i agresivni mlađi kolega, koji je veoma želio da se bavi filmskim poslom, što je zapravo i primarno za ovu djelatnost, jer sve drugo dođe kasnije, i sa znanjem i sa talentom“.
Prema njegovim riječima, Tarana je imao izuzetnu energiju koju je ugrađivao u svoj umjetnički filmski opus.
„Taranina prerana smrt me je silno potresla, jer mi je bilo žao njegove energije, koja je otišla negdje gore. Kako će se ta energija nastaviti, to ne znam…“, rekao je Anđić.
Miodrag Tarana rođen je u Trebinju 1950. godine. Završio je arheologiju u Beogradu. Filmom je počeo da se bavi još kao srednjoškolac, u rodnom Trebinju.
U studentskim danima dobija nagrade u zemlji i Čehoslovačkoj, a profesionalno bavljenje filmom započinje na TV Sarajevo, gdje petnaestak godina radi kao reditelj i osvaja nagrade na festivalima u zemlji i inostranstvu.
Početkom rata u BiH, u proljeće 1992. godine, dolazi na Pale, gdje učestvuje u formiranju Srpske televizije „S Kanal“, a nešto kasnije i „Srna filma“.
Kamerom bilježi dešavanja na brojnim ratištima i prikuplja filmsku građu od koje nastaju i prvi dokumentarci u Republici Srpskoj.
Poginuo je u saobraćajnoj nesreći u Novom Sadu 1993. godine, za vrijeme održavanja Međunarodnog filmskog festivala „Zlatni vitez“, koji je tada prvi i jedini put održan izvan granica Rusije, upravo u Novom Sadu.
Učešće na ovom festivalu donijelo je već tada „Srna filmu“ i prve međunarodne nagrade – Srebrnog i Bronzanog viteza za filmove „Mir u Janji“ Zorana Maslića i Miodraga Tarane, te „UN pro War“ Milenka Jovanovića.
Nakon projekcija Taraninih filmova uslijedilo je i retrospektivno prikazivanje dokumentarnih filmova „Srna filma“, i to dokumentaraca „Moj Milane“ /1995/ Duška Anđića, „Suvenir“ /1998/ Milovana Pandurevića, „Bukvar bukvica“ /2001/ Milenka Jovanovića, „Povratak južnim planinama“ /1997/ Slavka Milanovića i „Život“ /2000/ Dragana Elčića.
Trodnevni program „Dana Kinoteke Republike Srpske“ završava se sutra projekcijom filma Srđe Penezića „Ime: Dobrica, Prezime: Nepoznato“, sa Slavkom Štimcem u naslovnoj ulozi.
U filmu igraju i Hana Selimović, Bogdan Diklić, Mirjana Joković, Renata Ulmanski, Miodrag Mrgud Radovanović, te prvi put na filmu Helena Jakovljević i drugi. Film je snimljen 2016. godine u produkciji „Logos filma“; svjetsku premijeru imao je na festivalu u Montrealu u avgustu, a beogradsku u „Sava centru“ u novembru prošle godine.
Projekciji filma na Palama, u okviru manifestacije „Dani Kinoteke Republike Srpske“, koja će ujedno biti i premijerno prikazivanje filma u Srpskoj, prisustvovaće i dio autorske ekipe scenarista i reditelj Srđa Penezić, nosilac glavne uloge Slavko Štimac i producent filma Vesna Golubović.
Manifestacija „Dani Kinoteke Republike Srpske“, posvećena obilježavanju 25 godina od osnivanja filmskog arhiva Republike Srpske, svečano je sinoć otvorena u Kulturnom centru Pale, a tokom ceremonije otvaranja prikazan je dokumentarni film „Kinoteka Republike Srpske – misija koja traje“ i dodijeljene su tri povelje, kao i 20 priznanja i zahvalnica institucijama i pojedincima, zaslužnim za razvoj Kinoteke Srpske.
Povelja je posthumno dodijeljena idejnom osnivaču i prvom direktoru Srna filma, filmskom reditelju Miodragu Tarani, dok su druge dvije povelje uručene Vojnom filmskom centru „Zastava film“ Beograd i upravniku Arhiva jugoslovenske kinoteke Aleksandru Saši Erdeljanoviću.
Ovom trodnevnom manifestacijom Kinoteka Srpske obilježava 25 godina od osnivanja filmskog arhiva, prvobitno u okviru „Srna filma“, a od 2009. godine kao republičke ustanove kulture.
Generalni pokrovitelj manifestacije je Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske, a medijski pokrovitelj je Radio-televizija Republike Srpske.
(www.palelive.com / Srna / Foto: fenixart.org)
