Crkva Uspenja presvete Bogorodice u Palama u nedelju slavi 100 godina postojanja i rada na širenju vjere i kulture. Konkurs za izgradnju crkve je raspisan u proljeće 1905. godine, a na njemu je pobjedio još nesvršeni učenik građevinske škole u Sarajevu Lazar Drljača, srpski Krajišnik. Osvećenje temelja crkve na Palama, obavljeno je na Petrovdan 12. jula 1908. godine. Čin osvećenja izvršio je prota Vaso Popović, a bilo je prisutno preko 1000 ljudi. Dva i po mjeseca nakon ovog čina, došlo je do aneksije Bosne i Hercegovine, a gradnja je nastavljena u teškim uslovima. Već 30. avgusta 1909. godine, nakon samo 383 dana izgradnje, hram je bio gotov, gradnja završena i posvećena Uspenju presvete Bogorodice, Velikoj Gospojini, 28. avgusta.
Opština Pale danas Veliku Gospojinu proslavlja kao slavu grada. 1914. godine zvono sa paljanske crkve skidaju Austrougari i šalju u topolivnicu, a paljansku crkvu pretvaraju u konjušarnicu. Slično je bilo i u drugom svjetskom ratu kada Nijemci i Ustaše utjeruju konje, a dijelovi oltara, svete knjige, knjige rođenih i umrlih, ljetopise, povelje i krstionice spaljuju. Nakon Drugog svjetskog rata crkva je obnovljena.
1997. godine crkva je rekonstruisana i žuta fasada je zamjenjena bijelom. 2008. je dograđen prateći objekat za prisluživanje svijeća. Danas se završavaju radovi na restauraciji fresaka.
Opširnije o Crkva Uspenja presvete Bogorodice u Palama
www.palelive.com