FOČA – Istorijskim predavanjima o Hercegovini u rimsko i srednjovjekovno doba Kosača, te izložbom o fočanskom ljekaru Ristu Jeremiću, prvom hirurgu u BiH, Muzej Stare Hercegovine u Foči obilježio je Međunarodni dan muzeja i 60 godina rada.
Profesori istorije iz Bileće, koji predaju na Filozofskom fakultetu u Kosovskoj Mitrovici, Gligor Samardžić i Radmilo Pekić održali su u galeriji Muzeja dva predavanja o istoriji Hercegovine, a Fočake je posebno zanimao period vladavine Kosača.
Pekić je iznio najzanimljivije detalje iz života velikih vojvoda bosanskih iz porodice Kosača, koja se u istorijskim spisima prvi put pominje 1379. godine – Vlatka Vukovića i njegovih nasljednika Sandalja Hranića i Stjepana Vukčića, koji je tituli vojvode dodao i titulu hercega od Svetoga Save, po čemu je Hercegovina dobila naziv.
Velikog vojvodu bosanskog Vlatka Vukovića, Pekić je opisao kao velikog borca protiv turskog nadiranja, za kojeg je ostalo upamćeno da je u dva navrata, prije Boja na Kosovu, potukao tursku vojsku, te da je u Boju na Kosovu predvodio lijevo krilo srpske vojske.
Posjede Kosača uvećao je njegov nasljednik i sinovac Sandalj Hranić, da bi se vladavina ove porodice, podsjetio je Pekić, završila sa hercegom Stjepanom.
On je naveo da zvanična istoriografija smatra da Kosače potiču iz sela Kosače kod Goražda, u čijoj blizini se nalazi pravoslavni hram Svetog Georgija, koji je podigao Herceg Stjepan, mada postoji i teorija da vode porijeklo iz Rudina kod Bileće.
U holu Muzeja postavljena je i mini izložba o jednom od najznamenitijih Fočaka, hirurgu Ristu Jeremiću, počasnom doktoru medicine Univerziteta u Beogradu, koji je medicinu studirao u Beču i Gracu, gdje je diplomirao 1897. godine, postavši prvi domaći hirurg u BiH.
U bogatoj ljekarskoj karijeri bio je šef hirurgije bolnice u Tuzli i direktor Zemaljske bolnice u Sarajevu.
Iz izložbe se može saznati da je „Fočanski soko“ koji je osnovao doktor Jeremić bilo prvo sokolsko društvo u BiH, te da je u Foči osnovao i Trezvenjačko društvo „Pobratimstvo“, a jedan je od osnivača Srpskog prosvjetnog i kulturnog društva „Prosvjeta“ u BiH.
Jeremić je ostavio veliki broj naučnih radova, a pisao je i o istoriji zdravstvene kulture i medicine. Pod uticajem svog prijatelja Jovana Cvijića, prvi je na ovim prostorima pisao o antropološkim osobinama našeg naroda, navodi se u tekstu Politike iz 1937. godine, koji je dio postavke.
(www.palelive.com / Srna)