Огласи
ISTOČNO SARAJEVO – Knjiga „Mitropolit Sveti Petar Zimonjić“, autora protojereja-stavrofora Ranka Bilinca, koja govori o životu i radu mitropolita zahumsko-hercegovačkog i primorskog, a potom i mitropolita dabrobosanskog, koji je mučenički postradao od ustaša 1941. godine, promovisana je večeras u Kulturnom centru Istočno Novo Sarajevo.
Riječ je o doktorskom radu protojereja Bilinca, koji je odbranjen na katedri za istoriju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu.
Autor knjige ističe da je mitropolit Petar Zimonjić, koji je poznat i kao Dabrobosanski i Sarajevski, „veliko osjetilo Pravoslavne crkve, svetitelj koji je svojim životom svjedočio Gospoda, vaskrslog Hrista“.
„Cijelog života je govorio o `malom` čovjeku i njegovim vrijednostima. Uvijek je bio uz tog `malog` čovjeka, obraćao mu se, bodrio ga“, navodi Bilinac.
On naglašava da su i austrougarske, a kasnije i ustaške vlasti bile svjesne ugleda u narodu mitropolita Zimonjića i zbog toga ga se plašile.
Prema njegovim riječima, stradanje mitropolita Zimonjića počinje kada ustaške vlasti, preko sarajevskog župnika Božidara Brala, traže od njega da ukine ćirilicu u crkvama, zaprijetivši mu slanjem u logor i smrću.
Ustaše su prvi put 27. aprila 1941. godine upale u sjedište Mitropolije dabrobosanske u Sarajevu i tada mitrolit Zimonjić na pitanje jednog od ustaša da li je on taj mitropolit koji zahtijeva rat sa NJemačkom, odgovara da Srbi nisu rat izazvali, ali da Srbi nisu kap vode koja se može lako progutati.
„Mitropolit je 17. maja odveden u Zgereb, na put svog stradanja. U Zagrebu je maltretiran, a odatle je odveden u logor Kerestinac. Tamo mu je skinuta mantija i obrijan je. Odatle je odveden u logor u Gospiću, gdje je maltretiran. Iz Gospića je ponovo vraćen u Zagreb, a odatle u logor Jadovno. Tu je svaki dan išao na čelu kolone Srba koje su ustaše ubijale i bacale u jame na Velebitu. Jedan od ustaša mu je 5. avgusta maljem razbio glavu i bacio ga u Šaranovu jamu, gdje je završio zemaljski život“, ispričao je Bilinac, dodajući da se kult mitropolita Petra Zimonjića razrasta u narodu.
On ističe da prilikom pisanja knjige nije bilo nimalo lako sakupljati građu, jer je mnogo toga propalo u Prvom i Drugom svjetskom ratu.
Govoreći o knjizi, dekan Bogoslovskog fakulteta „Sveti Vasilije Ostroški“ iz Foče Darko Đogo istakao je da nedostaju ovakve knjige koje se tematski bave ličnostima značajnim za crkveni život.
„Prema jednoj od književnih teorija, lik oca Nikole iz romana Ive Andrića `Na Drini ćuprija`, ko je neko od apsolutnog autoriteta, koji nosi svetost po sebi, koja je šira i od religijskih granica, zasnovana je na liku mitropolita Petra Zimonjića“, rekao je Đogo.
Predavač na Bogoslovskom fakultetu u Foči protojerej-stavrofor Nenad Tupeša ističe da knjiga predstavlja značajn doprinos istorijsko-bogoslovskoj nauci uopšte, jer je sada prvi put na prefinjen način, pitkim sadržajem i načinom pisanja, prikupljena najobimnija istorijska građa koja se tiče ličnosti svetog Petra Sarajevskog, ali ne samo njega.
„Tu je iznesen čitav splet istorijskih okolnosti koje su vezane za njegovu svetu ličnost, bilo da je riječ o njegovoj postojbini gdje je rođen – Hercegovini i Crnoj Gori, bilo da je riječ o njegovoj episkopskoj službi kao mitropolita zahumsko-hercegovačkog, a potom kao mitropolita dabrobosanskog“, rekao je Tupeša.
Prema njegovom mišljenju, Bilinac se potrudio da sve pojedinosti i manje poznate činjenice donese u ovoj knjizi na krajnje sistematičan i akademski način koji odgovara doktorskoj disertaciji.
„Ovo predstavlja ozbiljnu studiju koja prevazilazi granice doktorske disertacije. Ovo je doprinos nauci i istoriji uopšte Pravoslavne hrišćanske crkve“, smatra Tupeša.
Umirovljeni episkop zahumsko-hercegovački i primorski Atanasije, uz NJegovo preosveštenstvo episkopa zahumsko-hercegovačkog i primorskog Grigorija, jedan od recenzenata djela ističe da se knjiga, iako stručna istorijsko-bogoslovska studija, čita sa velikom pažnjom, i zbog značaja mitropolita Petra Zimonjića u novijoj crkvenoj i nacionalnoj istoriji, ali i zbog obilja podataka i materijala koji sadrži, kao i načina na koji ga autor izlaže, obrađuje i procjenjuje.
Mitropolit Petar Zimonjić rođen je u Grahovu 1866. godine, 1903. godine je izabran za mitropolita hercegovačkog, a 1920. za mitropolita dabrobosanskog.
Pravoslavna crkva ga je 1998. godine proglasila za sveštenomučenika, a 2000. godine uvrstila u red svetitelja i proslavlja se 17. septembra.
NJemu je posvećena Bogoslovija u Foči i niz hramova.
(www.palelive.com / Srna)
