Огласи
ANDRIĆGRAD – Izdanja Odjeljenja Andrićevog instituta za istoriju – knjiga „Sarajevski atentat – povratak dokumentima“, autora Miroslava Perišića, kao i prvi broj istorijskog časopisa „Vekovi“ i šesti broj „Istorijskih svesaka“ danas su predstavljena u ovom institutu u Andrićgradu.
Govoreći o knjizi istoričara i direktora Arhiva Srbije Miroslava Perišića, istoričar Svetozar Rajak je rekao da „Sarajevski atentat – povratak dokumentima“ predstavlja izuzetno veliku i opsežnu zbirku dokumanata o Sarajevskom atentatu, stanju prije njega i poslije, a koji su nedovoljno istraženi.
„Ova knjiga se zasniva na strogo istorijskim izvorima bez spekulacija kako su to dosad neki istoričari radili“, naglasio je Rajak, te konstatovao da je knjiga pokrenula važno pitanje kome je atentat u Sarajevu, u tom trenutku istorijskih odnosa i snaga, odgovarao.
On je dodao da je neshvatljivo da je ovo druga knjiga, za ovih 100 godina od atentata, koja se bavi istraživanjima o tom činu Gavrila Principa na austrougarskog prestolonasljednika Franca Ferdinanda, podsjetivši da je prva bila knjiga Vladimira Dedijera „Sarajevo 1914“.
Prema njegovom mišljenju, Perišićevo djelo ne iznosi samo činjenice, već daje sintetitčku sliku i analize dokumenata.
Autor knjige Miroslav Perišić je ponovio maksimu da je istorija opasna ako se ne razumije i poručio da se mora stalno izučavati i provjeravati.
„Ideja knjige je bila da se razjasne činjenice koje su u istoriji ostale nerazjašnjene, a ona se pojavila u vremenu kada `cvjeta` revizionistička istoriografija koja istoriju tumači u političkom kontekstu“, rekao je Perišić i napomenuo da su Srbiju optužili za Sarajevski atentat, a da se to i danas u pojedinim krugovima čini.
On je naveo da je u knjizi prvi put objavljena optužnica protiv Principa i mladobosanaca atentatora, kao i zvanična presuda, te ocijenio da će knjiga, i u njoj dosad neobjavljeni i manje citirani i poznati dokumenti, izazvati pažnju istoričara i javnosti.
„U knjizi sam objavio 209 dokumenata od 500.000 koliko ih se o Sarajevskom atentatu i vremenu prije i poslije njega nalazi u Arhivu Srbije, a istraživao sam i u Arhivu BiH, koji je izgorio u protestima“, dodao je Perišić.
Autor knjige „Sarajevski atentat – povratak dokumentima“ došao je i do dokumenta kojim se dokazuje da je Beč znao da se priprema atentat na Ferdinanda i da ništa nije učinjeno da bude spriječen.
Perišić je naveo da je načelnik njemačkog generalštaba Helmut fon Moltke 10. februara 1913. godine pisao načelniku austrougarskog generalštaba Konradu fon Hecendorfu da je njegov stav „da do rata u Evropi mora doći i to prije ili kasnije, i da će se to u krajnjoj liniji odnositi na borbu Germana i Slovena“.
„Treba zato izvršiti pripremu svih država koje su nosioci germanske kulture i duha. Ali, napad bi trebalo da izazovu Sloveni“, napisao je tada Fon Moltke.
Slavni srpski režiser Emir Kusturica istakao je da se ovim pismom potvrđuje da je rat mnogo prije atentata bio pripreman kao „obračun sa Slovenima“, a posebno sa Srbijom.
„Ovom knjigom iznosimo istinu na vidjelo i branimo naš sistem vrijednosti“, zaključio je Kusturica.
Srpski akademik Matija Bećković rekao je da je „Sarajevski atentat – povratak dokumentima“ dragocjena knjiga, važna za Andrićev institut i samog Ivu Andrića koji je prveo život istražujući po arhivama.
„Poznato je da su dosad mnogi istoričari pisali istoriju bez pokrića“, rekao je Bećković i naglasio da je knjiga izašla u pravo vrijeme, povodom obilježavanja 100 godina od početka Prvog svjetskog rata.
On je zapitao zašto se samo atentat u Sarajevu u istoriji naziva Sarajevski, a svi ostali po imenima ko ih je izveo ili na koga su izvedeni.
Istoričar Svetozar Rajak je danas predstavio i prvi broj istorijskog časopisa „Vekovi“, za koji je rekao da je osnovan da bi popunio prazninu u srpskoj istoriogrfiji i uspostavio vezu sa svijetom.
On je naveo da je ovaj broj tematski i da je posvećen Sarajevskom atentatu i obilježavanju 100 godina od početka Prvog svjetskog rata, a da će se naredni brojevi baviti temama iz istorije Srbije, Balkana i svijeta.
Prema njegovim riječima, časopis će u okviru Odjeljenja Andrićevog instituta za istoriju izlaziti dva puta godišnje.
Promovišući šesti broj „Istorijskih svesaka“, Rajak je pojasnio da su zastupljene iste teme kao i u prvom broju časopisa „Vekovi“.
Na naslovnoj strani pod naslovom „Sarajevki atentat“ štampano je pismo Miltkea Hecendorfu sa fotografijom automobila sa Francom Ferdinandom, generalom Poćorekom i Sofijom.
Miroslav Perišić je napisao tekst „Revizija je počela prije nego što je počeo rat“, te je pisao o pljačkama srpskih arhiva u Prvom i Drugom svjetkom ratu u finkciji revizije istorije Prvog svjetskog rata.
U članku stručnog saradnika Arhiva Srbije Branka Bogdanovića – „Oružje sarajevskih atentatora“ opisano je oružje koje su oni nosili i kako je nabavljeno.
(www.palelive.com / Srna)
