ISTOČNO SARAJEVO – Otvaranje 10. jubilarnog Međunarodnog festivala dokumentarnog i kratkog igranog filma „Prvi kadar“, uz projekciju filma „Dnevnik mašinovođe“ Lazara Ristovskog, ostaće upamćeno i po otkrivanju replike stećka kneza Pavla ispred Kulturnog centra u Istočnom Novom Sarajevu.
„Knez Pavle Rađenović umro je 1415. godine, a `oživio` 2007. godine na filmskom festivalu `Prvi kadar` sa skulpturom stećka, kao najvećom nagradom -Gran-pri festivala“, ističe za Srnu direktor „Prvog kadra“ Vitomir Mitrić.
On navodi da stećak stoji na Pavlovcu, u Istočnom Sarajevu, „kao gromada vremena, života i smrti“.
Kao idejni tvorac Festivala, Mitrić želi filmskim stvaraocima da „svoju ideju i želju otjelotvore na filmskoj traci i duhovno obogate čovjeka kome je potrebno iskreno i emotivno zadovoljenje pogleda na život“.
Prema njegovim riječima, „Stećak kneza Pavla“, kao najveća nagrada Festivala, podsjeća na njegov život, ali i smrt, i simbol je borbe za slobodu i vječnog opstanka.
Autor ove replike, likovni umjetnik iz Istočnog Sarajeva Borko Močević, naglašava za Srnu da je njegova i Mitrićeva ideja bila da na ovaj način povežu dvije umjetnosti – filmsku i likovnu.
„Nije riječ ovdje o posebnim umjetničkim dometima niti visokim estetskim kriterijumima umjetničkog djela. Više smo željeli da ukažemo na istorijsku poruku koju nam stećak kneza Pavla šalje iz korova i šiblja u koje je zarastao“, navodi on.
Načelnik Opštine Istočno Novo Sarajevo LJubiša Ćosić, koji je i predsjednik Organizacionog odbora 10. Festivala „Prvi kadar“, pozdravlja inicijativu dvojice umjetnika, ističući da će oživljavanjem lika i djela kneza Pavla sve glasnija biti priča o srpskoj istoriji, tradiciji i kulturi na ovim prostorima.
Spoj filmske i likovne umjetnosti oličen u replici stećka kneza Pavla pozdravila je i pomoćnik ministra civilnih poslova BiH Biljana Čamur Veselinović, koja podsjeća da je Ministarstvo učinilo mnogo da se kulturno-istorijska baština, a stećci posebno, nađu na Uneskovoj listi svjetske kulturne baštine.
Prema istorijskim podacima, Pavle Rađenović, srpski knez iz redova Pavlovića, bio je jedan od najmoćnijih velikaša u kraljevini Bosni na prelazu iz 14. U 15. vijek. Bio je sin Radena Jablanića, koji je imao posjede u istočnoj Bosni oko Krivaje i Prače.
Kao jedan od provjerenih ljudi u kraljevstvu, zajedno sa Vlatkom Vukovićem 1391. godine zauzima Konavle, koje su do tada držali Sankovići.
Poslije smrti Tvrtka Prvog /ban 1353-1377, kralj 1377-1391/ aktivno je učestvovao u smjenjivanju i postavljanju kraljeva Bosne i za njegove vlasti su Pavlovići postali najmoćnija velikaška porodica, uz Kosače i Vukčiće.
Knez Pavle ubijen je u zavjeri kralja Ostoje /prva vladavina 1398-1404, druga vladavina 1409-1418/, vojvode Sandalja /1392-1435/ i Zlatonosovića tokom lova na Parenoj poljani kraj Bobovca, poslije čega ga je naslijedio nastariji sin Petar Prvi /1415-1420/.
(www.palelive.com / Srna)