Огласи
ANDRIĆGRAD – Revizija istorije koja nije bazirana na naučnim saznanjima je štetna i vodi ponavljanju istorijskih grešaka, poručili su učesnici dvodnevne Međunarodne naučne konferencije posvećene Prvom svjetskom ratu, koja se održava u Andrićevom institutu u Andrićgradu.
Član organizacionog odbora konferencije pod nazivom „Godine koje su promijenile svijet – Prvi svjetski rat u istoriji i istoriografiji“ Svetozar Rajak rekao je da je ova konferencija važna ne samo po broju učesnika, već i po temama kojima se bavi.
„Današnji dan je pokazao do koje mere je ova konferencija važna, ne samo po broju učesnika, već po tome što su pokrenuta pitanja koja se često ne pokreću kada je reč o Prvom svetskom ratu“, rekao je Rajak, koji je profesor ekonomije na Londonskoj školi.
On je naglasio da mnogi aspekti tih pitanja nisu prisutni u istoriografiji Prvog svjetskog rata kod nas, ali i u svijetu.
Rajak kaže da se na panelu o početku rata govorilo o nekim novim saznanjima, te o tome do koje mjere se Srbija može smatrati krivom za početak Prvog svjetskog rata.
„U panelu koji se bavio ratom na Balkanu imali smo prilike da slušamo analize koje su rezultat istraživanja u mađarskim arhivima, kojima se istoričari iz Evrope nisu posebno bavili. U panelu o civilnim žrtvama rata, zarobljenicima, stradanjima čuli smo strašne podatke o položaju civila tokom okupacije, temi koja da gotovo i nije prisutna u istoriografiji Prvog svjetskog rata“, napomenuo je Rajak.
On je rekao da je kroz panel o Versaju, kraju rata i posljedicama Prvog svjetskog rata prezentovana „živa istorija“.
Istoričar Velibor Vidić iz Valjeva govorio je o Valjevskoj bolnici i njenom značaju u Prvom svjetskom ratu.
„Dvadeseti vek nije bio samo vek stradanja, već i migracija i te velike migracije su počele tako što je počeo progon Srba u BiH i Sremu. Prema zvaničnim podacima Ministarstva finansija Kraljevine Srbije, preko 200.000 ljudi prebeglo je u Srbiju, a od toga je 33.000 prebeglo na teritoriju užičkog kraja, a ostalo je sve prebeglo u okolinu Valjeva“, dodao je Vidić.
On je istakao da je to bio tragičan događaj, jer je riječ o velikom iseljavanju naroda, koji nije htio da ode daleko u unutrašnjost Srbije, jer je smatrao da će se rat brzo završiti i da treba da bude što bliže kući.
„Rat se produžio, a Valjevo je dobilo veliki broj stanovnika, bez obzira na ljude koji su se iseljavali. U prvom napadu Austrougarske vojske izvršeni su veliki i strašni zločini nad srpskim civilima kao što su vešanja, ubistva dece i slično“, naglasio je Vidić.
On je dodao da je srpski narod stradao sa obje strane rijeke Drine, te naglasio da su, nakon pada Valjeva, u tom gradu Austrougarske snage smjestile svoje bolesnike i ranjenike.
Istoričar Borivoje Milošević je govorio o prilikama u BiH nakon završetka Prvog svjetskog rata.
„Početkom novembra 1918. godine srpska vojska je prešla reku Drinu i postepeno je počela oslobađati jedan po jedan grad u BiH. Gdje god da je dolazila, srpska vojska je bila svečano dočekivana i od Srba i Hrvata i muslimana. Vladalo je trojugoslovensko raspoloženje kod većine stanovništva“, istakao je Milošević.
On je dodao da je vrijeme koje je dolazilo donijelo nova razočaranja i kod Srba i kod drugih naroda.
Međunarodna naučna konfrencija koja se bavi tematikom Prvog svjetskog rata okupila je 26 renomiranih istoričara iz Srbije, BiH, Rusije, Velike Britanije, SAD, Škotske i Irske.
Na konferenciji su učestvovali istoričari iz inostranstva Oleg Ajrapetov /Moskovski državni univerzitet Lomonosov/, Šon Brejdi /Triniti Koledž, Dablin/, Marko Gašić /London/, Fjodor Gajda /Moskovski državni univerzitet Lomonosov/, Jovan Zametica /Velika Britanija/, Gordana Ilić Marković /Bečki univerzitet/, Alan Kaming /Glazgov/, Brus Mening /Univerzitet Kanzasa/, Svetozar Rajak /LŠE London/, Dmitar Tasić /Univerzitet Federiko II, Napoli/, Marvin Bendžamin Frid /LŠE London/, Aleksej Timofejev /Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu/, Mile Bjelajac /direktor Instituta za noviju istoriju Srbije/, Velibor Vidić /Istorijski Arhiv Valjevo/, Aleksandra Vraneš /Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu/, te Jovan Delić /Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu/.
U radu konferencije učestovovali su i Dalibor Denda /Institut za strategijska istraživanja, Beograd/, LJubodrag Dimić /dopisni član Srpske akademije nauka i umetnosti/, Bojan Jović /direktor Instituta za književnost i umetnost/, Miloš Ković /Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu, Predrag Lažetić /Vazduhoplovni muzej, Beograd/, Goran Miloradović /Institut za noviju istoriju, Beograd/, Borivoje Milošević /Filozofski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci/, Vojislav Pavlović /direktor Balkanološkog instituta, Beograd/, Radoslav Raspopović /direktor Istorijskog muzeja Crne Gore, Crna Gora i Miroslav Perišić /direktor Arhiva Srbije i upravnik Odeljenja za istoriju Andrićevog instituta.
Ova naučna konferencija dala je novi doprinos znanjima o Prvom svjetskom ratu. U okviru nje, raspravljana su pitanja početka rata, Prvog svetskog rata na Balkanu i u Jugoistočnoj Evropi, okupaciji, civilnim žrtvama i ratnim zarobljenicima razaranja, o kraju rata i posljedicama Versajske konferencije, kao i poukama do kojih se moglo doći takvom istorijom, ali razmotreno je i na koji način i u kojoj mjeri je Prvi svjetski rat ostavio traga u istoriografiji, kinematografiji i književnosti.
Zbornik saopštenja sa same konferencije, biće objavljen do kraja godine, A konferencija koju je organizovao Andrićev institut završena je u nedelju 1. jula.
(www.palelive.com / Srna)
