Огласи
Pale su sredina koja se ubrzano razvija, međutim ružne površine koje se nalaze u centru su cijena koju svaka sredina u razvoju mora platiti. Njihovo brže rješavanje zavisi od prostornog plana, a ovaj od novih ulaganja u infrastrukturu, razvijenosti i efikasnosti lokalne zajednice, kao i od zakonske regulative i njenog sprovođenja.
Početkom Drugog svjetskog rata na području koje danas pokriva opština Pale je živjelo nešto više od 11.000 stanovnika. Taj broj je značajno umanjen u toku rata, jer je veliki dio stanovništva stradao. Broj stanovnika od 1971. do 1991. godine stagnira i kreće se oko 16.000. Prema posljednjem popisu, u opštini Pale, koja isključuje dio koji je pripao FBiH danas živi 22.282 stanovnika. Broj stanovnika na selu rapidno opada, dok se broj stanovnika u urbanoj površini povećava i trenutno je veći od 50%.
Ratni sukobi, krvava istorija ovih prostora je htjela da Pale preuzmu veliku ulogu u proteklom ratu. Pale su se našle na putu oko 150.000 protjeranih Srba iz Sarajeva. Veliki dio izbjeglog stanovništva je svoj dom počeo graditi upravo ovdje, gdje je u početku bilo samo utočište.
Pale su iz prošlosti naslijedile siromašnu infrastrukturu. Ozbiljniji urbanistički procvat desio se tek razvojem metalne industrije u Famosu kada počinje izgradnja više stambenih zgrada, uređenje zelenih površina i nekoliko saobraćajnica.
{yoogallery src=[/images/stories/reportaze/ruzna-strana-pala-17-feb-2014/] width=[54] height=[54] title=[Ružna strana Pala feb 2014.] style=[lightbox] effect=[fade] spotlight=[1] prefix=[thumb54_] thumb_cache_dir=[thumbs54] thumb_cache_time=[1440] load_lightbox=[1] thumb=[plain] rel=[lightbox[mygallery]] load_lightbox=[1] resize=[1] order=[asc] count=[50]}
U proteklih 20 godina desio se ubrzan razvoj infrastrukture, koji i danas traje. U ratu se stvorila potreba za premještanjem Univerziteta iz Sarajeva, kao i mnogih drugih institucija koje trebaju novoj državi. Stvorila se potreba za izgradnjom novih objekata, koja i danas postoji, posebno kada je riječ o potrebama studentskog smještaja, gradske toplane, stanice Centra javne bezbjednosti, sjedišta lokalne samouprave… Međutim, cijenu tog odrastanja je moguće vidjeti gotovo na svakom koraku.
U užem centru Pala ostao je veliki broj baraka koje potiču još iz vremena prije Drugog svjetskog rata. Neke od njih su još uvijek nastanjene, dok je u proteklom periodu jedan dio baraka porušen.
U dijelu koji nastoji da bude centar, još uvijek se nalazi dio stare pilane, koja danas obavlja funkciju Gradske toplane. Lokalna zajednica priprema izmještanje ovog objekta, na prostor između OŠ Srbija i Famosa.
Paljanske ulice su posebna priča. Neke ulice su doživjele rekonstrukciju, mnoge su izgrađene, ali u mnoge se godinama nije ulagalo. Stare ulice često prate i betonski stubovi, koji se vjerovatno još samo koriste u Republici Srpskoj, zbog opasnosti za bezbjednost vozača, ali i loše estetske slike koju pružaju. Na tim stubovima su obično nakačene telefonske i strujne instalacije koje dalje putuju prema ostaloj „šumi“ zamršenih instalacija.
Pale pate i od nedostatka kontejnera, a posebno kanti za otpatke. Izgrađene su nove ulice, ali nije riješeno pitanje mnogih pratećih sadržaja. Kontejneri nisu ograđeni, vjetar i životinje raznose smeće na sve strane. Veliki problem opštinama grada Istočno Sarajevo predstavlja i nedostatak prave deponije, kao i centra za reciklažu.
Neki dijelovi Pala su lijepo uređeni, ali veliku ulogu u izgledu jednog mjesta pridonosi i uređenost privatnih posjeda i objekata. Zakonska regulativa iz ovih oblasti kasni za zakonodavstvom razvijenih zamalja, ali veliki problem je i slabo sprovođenje postojećih zakona.
Jedno je sigurno, a to je da Pale još uvijek moraju puno raditi na urbanizaciji, prepisujući pozitivne primjere razvijenih sredina. Uređenost je jedan od osnova i za razvoj turizma, koji je strateška grana razvoja opštine Pale.
(www.palelive.com)
