Savez inovatora: Osvijetliti veliki naučni doprinos Mileve Marić

FOČA – U Foču je stigla izložba „Mileva Marić Anštajn“, kojom Savez inovatora Republike Srpske nastoji da osvijetli lik i djelo ove srpske naučnice kojoj je nanesena istorijska nepravda zanemarivanjem njenog udjela i doprinosa u naučnim radovima slavnog supruga Alberta Anštajna.

U galeriji fočanskog Centra za kulturu i informisanje, posjetioci izložbe, čiji je autor generalni sekretar Saveza inovatora LJubiša Pašić, na tridesetak panoa mogu da saznaju dosta pojedinosti iz života Mileve Marić Anštajn, od rođenja 1875. godine u Titelu, do smrti 1948. godine u Cirihu.

Odgojena u patrijarhalnom duhu, Mileva Marić nije se grabila za slavu, već je posvećeno pomagala suprugu, prepuštajući mu krunu zajedničkog rada, istaknuto je na izložbi.

Predsjednik Saveza inovatora Republike Srpske Milovan Bajić kaže da je cilj izložbe da se Mileva Marić Anštajn, za koju ističe da je po naučnom značaju jednaka sa svojim suprugom, pored srpskih velikana Nikole Tesle, Mihajla Pupina i Milutina Milankovića, bar malo pokaže u pravom svjetlu i otkine od zaborava.

„Učestvovala je zajedno sa suprugom u stvaranju mnogih naučnih radova i djela, međutim, iz raznoraznih razloga sve je pripisano Albertu, a ona je gurnuta u zaborav. Cilj izložbe je da ovu nepravdu bar malo probamo ispraviti“, navodi Bajić.

On kaže da ima dosta dokaza, koji su ranije bili skrivani, a dosta se može otkriti iz pisama Mileve i Alberta Anštajna – sačuvana su 54 pisma u kojima, između ostalog, u više navrata navode da zajedno rade.

„Svoj stan u Cirihu su pretvorili u laboratoriju, gdje su do kasno noću radili zajedno, čitali, istraživali, vodili polemiku i tu su dolazili iz tog vremena evropski naučni radnici, to se vidi iz pisma njenog brata Miloša Marića“, pojašnjava on.

Bajić kaže da je ruski fizičar Abraham Jofe našao podatak da je 1906. godine naučni rad potpisan na jednoj strani Anštajn, a na drugoj Anštajn-Mariti, što je Marić na mađarskom.

„Dakle, postoje naučni radovi koji su obostrano potpisani“, kaže Bajić.

On napominje i da je Albert Anštajn kompletan iznos od Nobelove nagrade poklonio supruzi od koje se kasnije razveo.

Ovom izložbom uspostavljena je saradnja Saveza inovatora i fočanskog Centra za kulturu i informisanje, čiji direktor Slavica Filipović navodi da malo ljudi zna koliki je značaj Mileve Marić Anštajn.

„Nadam se da će ovakvim koracima Saveza inovatora Republike Srpske svi naši velikani biti poznati i široj javnosti. Veoma sam srećna što je otvaranju izložbe prisustvovao veliki broj učenka, jer je za njih veoma bitno da znaju ko je Mileva Marić i kakva je bila njena uloga u radu sa suprugom Albertom Anštajnom“, rekla je Filipovićeva.

Ona je pozvala sve građane Foče da dođu i da posjete izložbu, koja se može pogledati narednih sedam dana.

Otvaranju izložbe prisustvovalo je dosta učenika i studenata, a srednjoškolac Ognjen Pljevaljčić kaže da mu se mnogo sviđa način na koji je izložba urađena.

„O Milevi Marić Anštajn sam dosta gledao i slušao na televiziji, a način na koji je prikazana na izložbi mnogo mi se sviđa. Mislim da je Mileva bila jedna velika školjka koja nije otvorena da se nađe biser u njoj, bila je mnogo značajna, a s obzirom na to da je bila žena nije bila dovoljno istaknuta“, rekao je Pljevaljčić.

Izložbom i velikim djelom Mileve Marić Anštajn oduševljena je i studentkinja Mirjana Radović, dodavši da je na izložbi saznala dosta novih informacija.

„Drago mi je što imamo priliku da naučimo nešto novo. Žene u tom periodu su većinom živjele u sjenci muškaraca, nisu mogle da dođu do izražaja, a Mileva nam na neki način predstavlja motivaciju da budemo istrajni da se borimo za sebe“, navela je Radovićeva.

(www.palelive.com / Srna)