Огласи
Kraj minulog vijeka bio je poguban za srpski narod u cjelini – u Hrvatskoj, BiH, Kosovu i Metohiji… Uništavano je sve ono što miriše na tamjan, što bi rekao jedan bivši visoki muslimanski partijski rukovodilac…
Nesreća srpskog naroda na prostorima na kojima je živio vijekovima sadržana je u činjenici da se „nebeski“ narod oduvijek nalazio kako na istorijskoj, tako i na geografskoj vjetrometini između Istoka i Zapada, gdje su se vijekovima podjednako dodirivali i sukobljavali interesi i jednih i drugih, a Srbi su sve vrijeme uglavnom plaćali račune – što dahijama, što kabadahijama.
„Podjednako su sve srpske prostore svojatali i jedni i drugi, i Mletačka republika i mađarska kraljevina, i bečka i turska carevina, a slične stvari se, nažalost, još događaju“, rekao je Srni predsjednik Udruženja za istraživanje zločina nad Srbima u Sarajevu „Istina“ i književnik Dušan Zurovac.
Prema njegovim riječima, uvijek se željelo da, s jedne strane, „oživi bolesnik na Bosforu“, a, sa druge, „da se uđe u Evropu i tako asimilira srpski narod“.
Da bi se ti apetiti u potpunosti ostvarili, upozorava Zurovac, trebalo je potpuno satrti srpski narod i njegovu kulturu, i otuda su vijekovima uništavani srpski kulturno-istorijski spomenici – rušeni manastiri i crkve, devastirano fresko-slikarstvo…
„Danas su nam odškrinuli vrata da uđemo Evropu, a zaboravlja se da smo mi Srbi prije ove Evrope bili u Evropi, ako se pod Evropom podrazumijevaju pismenost i kultura“, rekao je Zurovac.
On je podsjetio da je ugovor o osnivanju „svetorodne“ dinastije Nemanjića Stefan Nemanja potpisao sa Fridrihom Barbarosom, prilikom prelaska krstaša preko Srbije, i koji je „Stefan svojeručno potpisao, a Riđobradi pritisnuo prstom“.
Ili, nastavlja on, sjetimo se monumentalnog „LJetopisa svijeta“ Ivana Groznog, koji je cijeli tom posvetio srpskoj istoriji i srpskoj kulturi. Pri tome, treba pomenuti i Dušanov zakonik, njegovo običajno i moralno pravo.
„Sjetimo se i Moravske škole ikonopisa, Debarske škole rezbarstva /Ikonostas crkve Svetog Spasa u Skoplju/, i da ne nabrajam pojedine kulturno-istorijske spomenike – poput natpisa Herceg Šćepana na kamenu u Sopotnici. Sve ovo navodim kao čvrste činjenice da su Srbi vijekovima bili ovdje, što bilježi i rimski car Konstantin Porfirogenet – da su imali svoju pismenost i svoju kulturu, svoje narodno stvaralaštvo, te epsku i lirsku pjesmu, kojima su bile impresionirane i poetske veličine poput Johana Volfganga Getea ili Aleksandra Sergejeviča Puškina“, ističe Zurovac.
On navodi da su nekoliko vijekova Osmanlije vršile islamizaciju srpskog naroda, da bi potom bečki ćesar radi asimilacije ovih prostora, takođe, uništavao srpsko kulturno blago.
„Sjetimo se da je najveći srbomrzac – Benjamin Kalaj napisao ‘Istoriju Srba’ s namjerom da se promijeni i zauzme sasvim drugi ugao vrednovanja tvrdih istorijskih činjenica. Naravno, da bi se sve to provelo u djelo, trebalo je izvrtati istorijske činjenice, trebalo je uništiti kulturno nasljeđe jednog naroda – srpskog“, ističe Zurovac.
Prema njegovim riječima, taj pritisak na srpsku tradiciju i kulturu traje vijekovima. Srpsko pismo – ćirilicu podjednako su zabranjivali svi. To rade i danas u Hrvatskoj i BiH, a zaboravlja se da je dugo ovo pismo bilo jedno od zvaničnih pisama na osmanlijskom dvoru, zahvaljujući Oliveri, najmlađoj kćerki kneza Lazara i kneginje Milice.
Srbi su, nastavlja Zurovac, imali svoju arhitekturu, slikarstvo, svoja narodna pozorišta i svoju muziku. Sve ovo može se provjeriti u pisanim dokumentima, koji su u doba socijalizma bili pomaknuti u stranu, kao i hagiografije srpskih velmoža i pećke hrisovulje i srednjevjekovne povelje srpskih kneževa, koje su, takođe, bile „gurnute u ćošak“.
Zurovac podsjeća da je sedamdesetih godina prošlog vijeka, kada je u Sarajevu javno ustao u odbranu ćirilice, bio privođen i saslušavan kao srpski nacionalista, a zvanična sredstva informisanja u BiH tada su na njega „udarila drvljem i kamenjem“.
„Svjedoci smo da je ćirilica izbacivana iz upotrebe, da su zabranjivana srpska kulturno-prosvjetna društva, srpski listovi i časopisi. Veliki broj srpskih knjiga bio je utamničen. Sjetimo se da se krajem osamdesetih prošlog vijeka digla hajka na Petra Petrovića NJegoša i Ivu Andrića, kada je zanično zahtijevano da se ova dva pisca izbace iz školske lektire. Ranije su zabranjeni pisci i istoričari Jovan Dučić, vladika Nikolaj Velimirović, Vladimir Ćorović, pa čak i Viktor Novak i njegovo djelo ‘Magnum kremen’, kao i Ćorovićeva ‘Crna knjiga’ i tako redom, da ne nabrajam više…“, podsjeća predsjednik Udruženja „Istina“.
Zurovac smatra da je kraj minulog vijeka bio poguban za srpski narod u cjelini, jednako u Hrvatskoj, BiH, kao i na Kosovu i Metohiji.
„Bio je poguban za crkve i manastire. Samo u Hercegovini je oštećeno ili potpuno uništeno oko 30 crkava i manastira. Još jednom je proveden plan hrvatskog poglavnika, pa bilo da se on zvao Ante Pavelić ili Franjo Tuđman. Poglavnik je poglavnik. Nezavisna je nezavisna. Ko će, kome i kada ispostaviti račun za uništeno srpsko blago?“, pita Zurovac.
On podsjeća da je srušen i čuveni manastir u Žitomisliću – zadužbina Miloradovića, kao i Saborna crkva u Mostaru – jedan od najljepših sakralnih objekata na Balkanu. Bilo bi interesantno, poručuje on, utvrditi koliko je opljačkano riznica crkvenog blaga, koliko starih knjiga, koliko ikona sa prostora Hrvatske, Kosova i Metohije, BiH.
„Djeluje žalosno činjenica da su pojedina književna djela sačuvana zahvaljujući strancima, od kojih bih izdvojio ruskog konzula Aleksandra Giljferdinga koji je sačuvao ‘LJetopis’ Prokopija Pamučine i Joanikija Čokorila… Jednom riječju, uništavano je sve ono što miriše na tamjan – kako je govorio jedan bivši visoki muslimanski partijski rukovodilac“, istakao je Zurovac.
(www.palelive.com / Srna / Priredio: Ognjen Begović)
