Srpski jezik kradu oni koji nemaju svoju nacionalnu utemeljenost

BEOGRAD – Predsjednik Odbora za standardizaciju srpskog jezika Sreto Tanasić ocijenio je da srpsku jezičku baštinu kradu novonastali narodi koji nemaju svoju nacionalnu utemeljenost i nisu istorijski kod kojih jezik ima bitnu ulogu u uobličavanju nacionalnog identiteta.

„Ti koji nisu takav narod žele prisvajanjem srpske pisane baštine da pribave sebi legimitet istorijski utemeljenih naroda“, naveo je Tanasić u intervjuu SRNI, ističući da time teže apsurdnoj situaciji da dokažu da imaju viševjekovnu jezičku tradiciju i kulturu i da su postojali mnogo prije nego što su im jezik i kultura nastali.

On je rekao da oni to ne vide ili se ne stide, ni pred sobom ni pred civilizovanom Evropom i njenom naukom, jer sve te pisane spomenike za kojim posežu već dva vijeka evropska slavistička nauka objavljuje, proučava i knjiži kao nedvosmisleno srpske.

Tako je, naglašava Tanasić, i sa Čajničkim jevanđeljem i sa svim drugim jevanđeljima i sakralnim tekstovima nastalim u srednjovjekovnim Humu i Bosni, kao i sa tekstovima pisanim na srpskom narodnom jeziku, počev od Povelje Kulina bana.

„Oni žele, dakle, da na krađi utemelje svoj legitimitet, i da u BiH, kakvu je oni danas grade, protegnu kontinuitet u prošlost kroz vijekove – na srednjovjekovne srpske države, koje su po narodu, vladarima, jeziku i pravoslavnoj vjeri bile srpske“, istakao je Tanasić.

On je ocijenio da kontinuitet sadašnje, ovako građene BiH ne može ići u prošlost dalje od propalog plana austrougarskog vladara Benjamina Kalaja da stvori posebnu „bošnjačku naciju“, te podsjeća i na kasnije pokušaje da se srpska baština u BiH otrgne iz srpskog nacionalnog korpusa.

Tako se, ističe Tansić, umjesto epiteta „srpski“ za spomenike upotrebljavaju „srpskohrvatski“ ili „bosanskohercegovački“, što je činjeno sa jevanđeljima i spomenicima na srpskom narodnom jeziku, sa stećcima i natpisima na njima.

„Od nesumnjivo srpskih sa svjedočanstvima o pravoslavnoj pripadnosti proglašavani su, valjda za početak bogumilskim, i to prenebregavajući bitna obilježja pravoslavlja na njima, a koja su suprotna bogumilstvu“, naglasio je Tanasić.

On napominje da otimanjem i krađom srpske baštine žele da uvećaju svoju kulturnu baštinu prema tome kako vide sebe danas, pa prisvajaju značajan dio srpske baštine.

„Drugi cilj, građen izvan ovih koji kradu, jeste da mi Srbi ostanemo bez svojih korijena, tako krupnih znakova nacionalne samobitnosti“, istakao je Tanasić, dodajući da očito u svijetu postoji svijest o značaju srpske kulturne baštine nastale na srpskom jeziku kao znaka nacionalnog identiteta Srba.

Zato, ocjenjuje on, pokušavaju da kod Srba relativizuju značaj te baštine preko svakojakih priča o tome da se „treba otrgnuti iz prošlosti i okrenuti ka budućnosti“, baš onakvoj kakvu oni projektuju.

„Nije slučajno što smo imali tolike pritiske da se ne usvoje zakoni o srpskom jeziku i pismu ćirilici. Pa, u Republici Srpskoj oni su zabranili zvanično ime srpskom jeziku koje, kao i narod, nosi od prvih zapamćenja i kakav je kroz vijekove u dokumentima, i to ne samo napisanim srpskom rukom“, istakao je Tanasić.

On je ocijenio da zato nema reagovanja iz evropskih političkih i naučnih krugova, ni iz civilnog društva, na ovakve grube nasrtaje na srpsku nacionalnu kulturu, te ukazao da otimanje srpske baštine znači isto kao kad bi antičku grčku kulturnu baštinu oni koji su je pljačkali proglasili svojom ili kad bi Egipat proglasio antičku grčku kulturu u Aleksandriji svojom.

SRPSKI NAROD BI BEZ SVOG MATERNJEG JEZIKA BIO BEZOBLIČNA MASA BEZ IDENTITETA

Tanasić je istakao da bi srpski narod da nije imao svoj maternji jezik bio bez svojih korijena duboko utemeljenih u nacionalnoj kulturi stvorenoj na srpskom jeziku i oko njega, a ako bi se odrekao svog jezika kao nacionalnog i zbog nebrige upustio do granice nepostojanja, postao bi neka bezoblična ljudska masa bez identiteta.

„To znači da bismo se rastali sa srpskom kulturom i svojom pisanom baštinom na srpskoj verziji staroslovenskog jezika i na srpskom narodnom jeziku“, rekao je Tanasić, koji je i dopisni član Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske /ANURS/ u intervjuu SRNI.

On je naglasio da je srpski jezik je čuvar pamćenja i svijesti srpskog naroda kroz vijekove, jer se jedino u njemu u cjelini pamti i čuva sve što se Srbima u istoriji dešavalo, padovi i usponi, podaci o materijalnoj i duhovnoj kulturi.

„Ne bismo imali takve orijentire u našoj svijesti kao što je Miroslavljevo jevanđelje – jedan od najvećih bisera u slovenskoj i svjetskoj riznici kultura, pa druga jevanđelja pisana na srpskoj verziji staroslovenskog, uglavnom su ona sačuvana na ćirilici“, istakao je Tanasić.

Ne bismo, dodaje on, preko žitija o našim svetim srednjovjekovnim vladarima čuvali svijest i ponos na svoju državnost i u to vrijeme stvaranu kulturu, zaboravili bismo i Jefimijinu pohvalu Svetom knezu Lazaru.

„Ne bismo gradili svoju sadašnjost i na temeljima baštine pisane na srpskom narodnom jeziku kroz vijekove, počev od prvog sačuvanog dokumenta Povelje Kulina bana, napisane na srpskom narodnom jeziku iz 1189. godine, skoro u isto vrijeme kada je pisano i Miroslavljevo jevanđelje“, napominje Tanasić.

SRPSKA I SRBIJA DA ŠTO PRIJE POČNU PRIMJENJIVATI ZAKONE O JEZIKU I PISMU

Tanasić ukazuje na višedecenijsko odustvo društvene brige o srpskom jeziku kao nacionalnom, što neminovno ima za posljedicu jezičku zapuštenost i da poslije raspada bivše Jugoslavije Srbi nisu shvatili značaj srpskog jezika i ćirilice za njihov nacionalni i kulturni identitet, pa i suverenitet.

„Zato je moralo da prođe tri decenije da smognemo svijesti i snage i donesemo u Republici Srpskoj i Srbiji zakone o jeziku i pismu, koji treba da daju osnove i okvire za osmišljavanje jezičke politike. Mnogo vremena smo izgubili, to je izgubljeno vrijeme i za obezbjeđivanje statusa srpskog jezika koji mora da ima kao nacionalni jezik. Uz sve drugo, za posljedicu imamo i nizak nivo jezičke kulture“, upozorio je Tanasić.

Tanasić je istakao da srpski jezik u školama nema onaj status koji treba da ima kao nacionalni jezik, da se na fakultetima i ne izučava, tako da akademski građani odlaze na razne poslove, pa i državne funckije, bez dovoljnog poznavanja nacionalne kulture stvorene na srpskom jeziku i ćirilici, potpisuju međunarodne sporazume kroz koje se ponekad provlače planovi za odricanje od svoga nacionalnog identiteta.

„Nikome nije padalo na pamet da se preko projekata u oblasti kulture, obrazovanja i nauke ne smije prihvatati ideološki uticaj na naciju. Po tradiciji, naše elite tog tipa ne vide potrebu za savjetovanjem sa strukom u vođenju državne politike“, naglasio je Tanasić.

Tanasić napominje da su u Republici Srpskoj i Srbiji konačno usvojeni gotovo identični zakoni o srpskom jeziku i pismu, te da je, iako Odbor za standardizaciju srpskog jezika nije sasvim zadovoljan nekim rješenjima, najvažnije da se što prije počnu primjenjivati i formirati savjet za jezik.

On je napomenuo da je novog ministra prosvjete i kulture Republike Srpske Željku Stojičić nedavno podsjetio na ovu zakonsku odredbu, sa molbom da se u Srpskoj što prije formira taj savjet, dok je u Srbiji već pokrenuta procedura.

„Važno je da su donošenjem zakona o jeziku i pismu jedna i druga država rekle da su srpski jezik i pismo značajni i da se mora promijeniti odnos prema njima. Vjerujem da zakon o jeziku i pismu u Republici Srpskoj može pomoći na mnogim poljima kad je riječ o unapređenju statusa srpskog jezika, o njegovom izučavanju i zaštiti, takođe i unapređenju položaja ćirilice“, rekao je Tanasić.

On je istakao da upravo Međunarodni dan maternjeg jezika podsjeća na obavezu da više brinemo o svome nacionalnom jeziku i pismu ćirilici.

(www.palelive.com / Srna)