BEOGRAD – Studentska brigada, čijih je 89 pripadnika dalo živote za Republiku Srpsku, bila je jedna od najčasnijih epizoda iz istorije Odbrambeno-otadžbinskog rata, a mitrovdanskim ofanzivama istočna Hercegovina je odlučno rekla ne genocidu kakav se dogodio u NDH, istakli su autori knjiga koje govore o ovim temama.
Na Međunarodnom Sajmu knjiga u Beogradu danas je promovisano izdanje Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica „Studentska brigada Vojske Republike Srpske“, ali i knjiga „Odsutna odbrana: mitrovdanske ofanzive na istočnu Hercegovinu 1992. i 1994“ Predraga Loze.
Latinović je ispričao da je vojno-politička situcija u kojoj se 1994. godine našla Republika Srpska dovela do mobilizacije studenata oba javna univerziteta u Srpskoj, te da je u sastavu Prvog Krajiškog korpusa formirana Prva studentska pješadijska laka brigada Vojske Republike Srpske, koja je imala više od 2.100 pripadnika.
On je ukazao da je postojanje studentske brigade jedno od specifičnosti Odbrambeno-otadžbinskog rata Republike Srpske i da se nikada ranije nije desilo da su studenti mobilisani i grupisani u jednu brigadu.
„Studentska brigada je obavila sve zadatke koje je pred nju postavila Komanda Vojske Republike Srpske“, istakao je Latinović.
Latinović je naveo da su se nakon demobilizacije studenti vratili uobičajenim obavezama, da bi već u avgustu 1995. godine ponovo bili mobilisani.
„Studentska brigada bila je jedna od najtragičnijih stranica u istoriji univerziteta u Banjaluci. Studenti su kada je bilo potrebno služili svojoj otadžbini i pokazali da je to bilo istorijsko doba srpskog naroda“, rekao je Latinović.
Latinović je, govoreći o Lozinoj knjizi o mitrovdanskim ofanzivama istakao da naučnici u svakom ozbiljnom proučavanju uzroka stvaranja Republike Srpske na svakom koraku vide da je osnovni uzrok strah da se srpskom narodu ne ponovi ono što se desilo od 1941. do 1945. godine.
On je istakao da je knjiga „Odsutna odbrana“ o mitrovdanskim ofanzivama na istočnu Hercegovinu jedna od najzanimljivijih do sada napisanih iz istorije Republike Srpske, koja obiluje nizom zanimljivih podataka, a metodološki je na nivou doktorske disertacije.
Lozo je podsjetio da je rat sa teritorije Hrvatske svjesno prenesen na teritoriju BiH, a Hercegovina je, osim Posavine, bilo jedno od glavnih žarišta prenosa.
On je ocijenio da se generacija, koja je učestvovala u mitrovdanskim ofanzivama i odbranila Nevesinje, Hercegovinu i južni krak Republike Srpske, tim bitkama vezala u epskoj vertikali Hercegovine, koja traje još od ustanaka protiv osmanlija, a da su ekshumacije jama početkom devedesetih godina „otvorile oči hercegovačkom narodu da ne dozvoli da se ponovi 1941. godina“.
„Mislim da je ta generacija upravo ofanzivama rekla odlučno ne novom egzodusu, kao što je i Republika Srpska rekla odlučno ne genocidu kakav nam se dogodio u NDH“, rekao je Lozo.
On je istakao da junaci tih ofanziva, obični borci, danas žive sa osjećajem ponosa i vezanosti za one ljude koji su zajedno sa njima prošli mitrovdanske ofanzive.
„Mislim da je priča o mitrovdanskim ofanzivama već ušla u crkveno-narodno pamćenje. Ono što ne uđe u crkveno-narodno-liturgijsko pamćenje kod Srba, ono u kolektivnoj svijesti za 50 i 100 godina kao i da se nije desilo“, zaključio je Lozo.
(www.palelive.com / Srna)