Огласи
Posebna pažnja na selu posvećivala se pripremama zimnice na način kako se to činilo vijekovima.
Bake su pravile pekmez od šljiva požegača, vruću masu iz kazana redale su kao kupusne liske i sušile na suncu i tako dobijale „kolače“, kruške i jabuke su sjeckane na komade, nizane na kanap i te niske su vješane ispod streha da se osuše.
Domaćice su bile zadužene da prireme turšiju od posebne vrste krušaka – zvanih „takiše“.
„U selu niko više ne sprema turšiju od takiša, jer se sada sve kupuje u prodavnici, a i stabala ove kruške sve je manje na imanjima“ – kaže starica Milijana Baranac, koja je u plastičnoj kanti pripremila sebi ovu vrstu zimnice.
Plodovi takiše se, prema Milijaninom receptu starom stotinu godina, dobro operu, stave u posudu, nekad je to bilo u drvenu kačicu, potope vodom i ostave na suncu.
„Poslije izvjesnog vremena kantu unesem u podrum i, što duže turšija stoji – ukusnija je“ – kaže Milijana.
Vodu iz turšije u dugim zimskim noćima pili su muškarci „kad dobro popiju na sijelu ili slavi – da razbiju mamurluk“, a posebna poslastica za djecu bile su kruške.
Ovu vrstu turšije služile su domaćice na prelima, „siđenjima“ i grebenanjima vune po kućama, kada se okupe žene i djevojke iz sela, jer drugog pića, osim rakije, nije bilo.
Najukusnija turšija bila je iz zemljanih ćupova.
Običaj je bio da muškarac koji napuni 18 godina obavezno na krušku divljaku okalemi bar jednu „takišu“ da bi se plodovi ove dragocjene vrste kruške koristili za turšiju.
U selu Bijela ostalo je samo nekoliko stabala kruške takiše, čija stabla nisu visoka kao kod domaćih sorti jeribasmi, šećerki, ječmenki, žutica, kolačuša i zimnjača.
Oni koji samo vikendom dođu u Bijelu kod svojih kuća i imanja zasadili su „ekonomske“ sorte krušaka, koje, kako reče Milijana – „prskaju“, pa nisu zdrave kao one kakve su bile u njenom djetinjstvu.
(www.palelive.com / Srna)
