Огласи
BEOGRAD – Arhiv Republike Srpske predstavio je na Sajmu knjiga u Beogradu monografiju „Sakralna arhitektura banjalučke Eparhije na njenom sadašnjem prostoru od Milanskog edikta do kraja srednjeg vijeka“ autora Slavoljuba Lukića, Bojana Vujinovića i Marka Jankovića.
Master arheologije Bojan Vujinović rekao je Srni da je knjiga pisana kako bi se potvrdilo da je BiH oduvijek imala srpski predznak i da se priča o postojanju srpskog stanovništva na tom prostoru može ispratiti od najranijih vremena.
„Pokazujemo da i mi na tom prostoru nismo `tikva bez korijena`. Danas je taj prostor organizovan kroz jednu novu političku situaciju koja se zove Republika Srpska, unutar BiH“, rekao je Vujinović.
On je dodao da su on i druga dva autora pisala ovu knjigu da bi potvrdili i utvrdili srpsko porijeklo na tom prostoru prije dolaska Turaka, da se srpski manastiri nisu pojavili tek kasnije u drugoj polovini 16. vijeka, jer bi to značilo da bi na tom prostoru Sulejman Veličanstveni bio najveći ktitor pravoslavnih bogomolja, što nije tačno.
Vujinović je naveo da se iz spisa papske kurije Grgura Devetog pominju imena Vojislav, Bojislav, što govori da je na tom prostoru nekršteno stanovništvo, odnosno Katolička crkva podrazumijevala da su kršteni samo oni koje je ona krštavala.
U knjizi je obrađena sakralna arhitektura, govori se o crkvama i manastirima, nekropolama, prije svega, srednjovijekovnim, a Vujinović kaže da je to period od Milanskog edikta, 313. godine, kada počinju stvari da se mijenjaju i Konstantin donosi akt kojim dozvoljava slobodu hrišćanske vjeroispovjesti i kada se hrišćanske bogomolje pojavljuju u čitavom Rimskom carstvu, među kojima i na prostoru današnje Banjalučke eparhije.
On je naveo da su u knjizi sabrani i istraživački radovi i prethodnih autora, arheologa, istoričara, etnologa, a Vujinović dodaje da se u knjizi prikazuje i da postoji jedan oblik vakuma od druge polovine sedmog vijeka, pa do početka gotovo 13. vijeka, jer na prostoru te, uslovno rečeno, Banjalučke eparhije nema hrišćanske bogomolje bilo kakvog oblika, ali postoji veliki broj slovenskih nekropola, naselja.
On je naveo da u periodu srednjeg vijeka, sa lijeve i desne strane Vrbasa, odnosno Usora i Soli, vlada Dragutin iz čuvene srpske iz loze Nemanjića, za čije vrijeme se pojavljuje veliki broj hrišćanskih bogomolja.
Na području manastira u Kijevcima, napominje, pronađeno je ogromno kulturno-istorijsko nasljeđe, a tu postoji natpis koji je najstariji najzapadniji iz 1301. godine, a glasi „Ja pop Lomnice, pisah po roždenstvu Hristovom na hiljadu na trista i jedno leto“.
„To govori o jednoj zdravoj srpskoj pravoslavnoj hrišćanskoj zajednici koja se pojavljuje na tom prostoru, a sa druge strane ukazuje i na moguće puno ranije datiranje tog manastira“, istakao je Vujinović, navodeći da i drugi manastiri na tom području pokazuju da je organizovana srpska pravoslavna zajednica u smislu sakralne arhitekture tada postojala.
On je dodao da je knjiga pisana u naučno-popularnom tonu doživjela već dva izdanja, a priprema se i treće, a pored istraživačkih dijelova u knjizi su i neka narodna predanja, potkrijepljene određenim dokazima, anegdotama.
O knjizi su govorili i autori Slavoljub Lukić i Marko Janković.
Na štandu Predstavništva Republike Srpske, prethodno je Udruženje književnika Republike Srpske predstavilo svoja izdanja, kao i časopis „Nova stvarnost“.
O deset izdanja su govorili, između ostalih, predsjednik ovog udruženja Predrag Bjelošević, koji je istakao da su ovo izdanja u posljednje dvije godine, a da je ovo udruženja od prije pet godina počelo i svoju izdavačku djelatnost, tokom koje je izdalo oko 30 naslova.
Govoreći o časopisu „Nova stvarnost“, on je rekao da su umjetnici Republike Srpske nova stvarnost na balkanskim prostorima.
Predstavljena su djela pripovijetke „Legenda o vjetrom vijanima“ Anđelka Anušića, koji je i dobitnik „Andrićeve nagrade“, zatim pjesme „Zajedno, sa zidovima“ Predraga Bjeloševića, pripovijetke „Strašni sud“ Ranka Pavlovića, „Brze ispovesti“ Zorana Jungića.
Predstavljene su izabrane pjesme „Snijeg“ Vjačeslava Kuprijanova, aforizmi „Korektivni imunitet“ Miladina Berića, pjesme „Samotna riječ“ Ranka Risojevića, izabrane pjesme „Petnaesti sprat duše“ Elke NJagolove, pjesme „Krošnja života“ Irene Stanković i priče „Prošlo vrijeme, prohujali životi“ Momčila Koprivice.
Član Udruženja književnika Ranko Pavlović rekao je Srni da su neki od predstavljenih knjiga dobila značajna priznanja, proglašene su za knjige godine, a jedna od njih je Anušićeva knjiga koja je dobila „Andrićevu nagradu“.
(www.palelive.com / Srna / Foto: Novosti)
