Zaustaviti odumiranje ćirilice koja je neotuđivi dio srpskog jezika

Prvi korak u očuvanju Srba i srpskog jezika u Republici Srpskoj i BiH jeste zaustavljanje procesa odumiranja ćirilice kao bitne identitetske crte kako srpskoga jezika tako i srpskoga naroda, naglasio je profesor književnosti na Filološkom fakultetu u Beogradu i Filozofskom fakultetu na Palama Miloš Kovačević.

„Ono što objedinjuje srpski narod, što mu daje nacionalni identitet jeste prije i iznad svega srpski jezik i njegovo pismo ćirilica. Srpski jezik i srpska ćirilica temeljni su identitetski nacionalni kriterijumi srpskoga naroda. Između srpskoga jezika i srpske ćirilice vlada odnos kakav nema nijedan drugi jezik sa svojim pismom“, istakao je Kovačević.

On je izjavio Srni da je ćirilica neotuđivi dio srpskog jezika, i zato je srpski jezik u svoj punoći srpski tek kad se ispisuje ćirilicom.

„U kakvom je položaju srpski jezik danas, možda najbolje pokazuje činjenica da su sve tri njegove suštinske karakteristike danas ‘u problemu’, da ne kažemo ‘u krizi’ – srpsko ime kao odraz njegove etnolingvističke suštine, ćirilica kao identitetska karakteristika srpskoga naroda i aloglotsko narušavanje strukture srpskoga jezika. Zato je pred srpskom filologijom mnogo neodložnih, ali i dugoročnih zadataka“, pojasnio je Kovačević.

On je rekao da srpski jezik u odnosu na svoje varijante koje se imenuju jezicima – „bosanski“, „hrvatski“, „crnogorski“, jedini ima status lingvističkog jezika, dok su njegove preimenice samo politički jezici, pa zato srpska filologija u osvjetljenju njegovog statusa mora primjenjivati kriterijume koji važe za sve policentrične svjetske jezike – jezike koji su varijantno raslojeni, kojim se koristi više naroda, ali koji prema svim lingvističkim identitetskim kriterijumima predstavljaju jedan jezik, kakvi su na primjer engleski, njemački, španski, portugalski.

„Što se tiče njegovih varijanti – hrvatskog, bosanskog/bošnjačkog, i crnogorskog – jasno je da će srpska filologija uvijek isticati da su u pitanju samo različiti standardi, odnosno različite varijante Vukov/sk/og srpskog književnog jezika. Srpska filologija pri obrazlaganju lingvističkog statusa tih nazovijezika primjenjivaće na njih međunarodne pravne i naučne kriterijume, a posebno kriterijume identifikacije manjinskih jezika što ih je ponudila Evropska povelja o regionalnim ili manjinskim jezicima“, naveo je Kovačević.

On je naglasio i da je neophodno vratiti opštekulturni i opšteobrazovni dignitet srpskom jeziku i ćirilici preko školskog sistema, prije svega preko drukčijeg statusa u srednjoškolskom i visokoškolskom obrazovanju.

„To je moguće samo ako se vodi institucionalna briga i borba za kulturu srpskoga jezika. Nikada kao danas nije bilo više jezičke nekulture. Status srpskog jezika i jezičke kulture ne može se poboljšati ako se ne promijeni njegov status u cijelom obrazovnom sistemu. Srpskoga jezika, naime, gotovo da ni po izuzetku nema ni na jednom od nenastavničkih nefiloloških fakulteta. A moralo bi ga biti“, ukazao je profesor Kovačević.

Osim sociolingvističkih pitanja, vezanih prije svega za preimenovanja srpskoga jezika, kaže on, današnjicu srpskoga jezika opterećuju i pitanja aloglotskih uticaja što ugrožavaju njegovu strukturu.

„Naime, današnji srpski jezik, posmatran i u cjelini i kao sistem varijanata, izložen je veoma jakoj anglicizaciji. U proteklih desetak godina, kod nas /ali ne samo kod nas/ dogodila se prava eksplozija jezičke anglomanije. ‘Ona sada prelazi u svoj ekstremni stadijum – jezički angloholizam, koji se može opisati kao opijenost nekontrolisanim unošenjem svakojakih elemenata i pojava iz engleskog jezika u srpski’ /T. Prćić/. Zato se moraju ustanoviti temeljni kriterijumi srpskog filološkog programa, kao nužne smjernice djelovanja srpske filološke nauke i srpske politike u okviru harmonizovanog ‘nastupanja’ lingvista i političara u provođenju naučno zasnovane i nacionalno probitačne srpske jezičke politike“, naveo je Kovačević.

On je naglasio da osnovno načelo tog programa treba da bude jedinstven srpski jezik za sve Srbe, ili kako je to Vuk rekao: „Srpskih jezika nema nego jedan kojim govori sav narod srpski“.

(www.palelive.com / Srna)