BIJELJINA – U manastiru Papraća završena je prva faza sistematskih arheoloških istraživanja, a najznačajnija otkrića su ostaci više od 30 srednjovjekovnih grobova, kao i tri grobnice papraćkih igumana iz 16. vijeka.
Istraživanja su vršena sa blagoslovom NJegovog preosveštenstva episkopa zvorničko-tuzlanskog Fotija, u okviru obilježavanja jubileja 170 godina od posljednje velike obnove manastira.
U proteklih mjesec dana arheološki tim, na čelu sa Aleksandrom Jašarevićem, muzejskim savjetnikom iz Regionalnog Muzeja u Doboju, radio je na istraživanju velike priprate i sjevernog dijela porte.
„U komleksu istraženog dvorišta otkriveni su ostaci arhitekture koja se može dovesti u kontekst prvobitnog manastirskog obziđa i kapije, te dijelovi velike nekropole iz 15. vijeka. Svakako najznačajnija otkrića su unutar egzonarteksa ili velike priprate gdje su otkriveni ostaci više od 30 srednjovjekovnih grobova, kao i tri grobnice papraćkih igumana iz 16. vijeka“, saopšteno je iz Eparhije.
Arheološke nalaze iz grobova činili su ostaci nošnje poput bronzanih dugmadi, željezne pojasne kopče, a sporadično i novac kao prilog.
U saopštenju je navedeno da su u grobnicama koje su formirane od rezanih komada sige i pokrivene kamenim pločama fragmentarno sačuvani ostaci kože i tekstila.
„Antropološka analiza koštanog materijala pomoćiće u rekonstrukciji života u poznom srednjem vijeku i ranom novom vijeku, a apsolutno datiranje definisaće preciznije trajanje nekropole. Iako danas u priprati nisu vidljivi ostaci freskopisanja, evidentirani ulomci ispod poda govore da je u prošlosti i ovaj dio crkve bio pod freskama bogatog kolorita i raznovrsnih kompozicija, a što je danas samo naglašeno u naosu crkve“, napominju iz Eparhije.
Hram Blagovijesti manastira Papraća jedna je od najmonumentalnijih crkava, koja svoji izgledom, položajem i trajanjem dominira u okruženju i jedna je od značajnijih pravoslavnih bogomolja u BiH, koja do sada arheološki nije istraživana.
Nova istraživanja imaju za cilj da se utvrdi tačno datiranje postanka manastira, moguće ktitorske grobnice, prvobitni raspored objekata u okviru kompleksa, površinu nekropole, dok će pokretni arheološki materijal poput kamene plastike i freskopisa pomoći u rekonstrukciji različitih faza trajanja manastira.
„Ostali pokretni arheološki materijal postaće i dio muzejske postavke koja će upotpuniti naše spoznaje o religijskom životu predmetnog prostora“, naveli su iz Eparhije.
Dostupni pisani izvori pružaju sliku o dinamičnom životu brojne monaške zajednice o čemu, takođe, svjedoči i bogata narodna tradicija o postanku manastira, a sve to treba da bude dodatno potvrđeno i arheološkim iskopavanjima.
Za naredne faze planirana su istraživanja male priprate, naosa crkve, te ostatka manastirske porte.
Iz Eparhije su, imajući u vidu da je manastir Papraća jedan od najznačajnijih duhovnih centara srpskog naroda i da je manastirska crkva najveći sačuvan manastirski hram u BiH, pozvali sve one koji su u mogućnosti da se svojim prilozima uključe u obnovu ove drevne svetinje.
Broj žiro računa 5620038141390089, NLB banka Banjaluka.
(www.palelive.com / Srna)